Blacha na medal – blacha tytanowo cynkowa

Cynk został odkryty około 1500 p.n.e w Azji, ale do Europy ten surowiec naturalny został przywieziony dopiero w XVII wieku. Jego najważniejsze zastosowanie technologiczne to pokrywanie nim blach stalowych w celu uodpornienia na korozję. Cynk jest też składnikiem wielu stopów, zwłaszcza z miedzią . Od kilkuset lat z powodzeniem jest wykorzystywany na pokrycia dachowe. Dzięki nowoczesnej technologii stworzono stop cynku z niewielkimi metalami szlachetnymi – tytanem, miedzią i aluminium i tak powstała blacha tytanowo cynkowa.

Zalety tytan-cynku

Jak już wspominaliśmy jest niezwykle odporny na korozję, nieprzeciętnie trwały (ok. 80-120 lat) i nie wymaga kosztownych napraw. A jego elastyczność, giętkość i plastyczność w połączeniu z estetyką sprawiają, że jest wprost idealnym materiałem do zastosowań na budynkach o niestandardowych kształtach architektonicznych. Tytan-cynk jest od stuleci stosowany w najbardziej narażonych na wilgoć częściach budynku: na dachach, elewacjach, obróbkach oraz udowodnieniach.

Co niezwykle ważne blachy tytanowo-cynkowe są materiałami przyjaznymi środowisku. Zmieniając pokrycie dachowe, stare elementy możemy oddać do skupu surowców wtórnych. Po przetworzeniu powstanie pełnowartościowy materiał, bez szkody dla ekosystemu. Odzyskowi sprzyja łatwy demontaż elementów, istniejące punkty skupu oraz korzystna i stosunkowo stabilna cena.

Techniki krycia dachów z tytan-cynku

Do najczęściej stosowanych technik należą:
• rąbek stojący pojedynczy (kątowy) lub podwójny;
• rąbek leżący;
• elementy małoformatowe np. płytki;
• formy specjalne np. panele.

Fot. VMZINC System DEXTER

Rąbki pojedyncze powstają przez zagięcie, a rąbki podwójne przez zagięcie i wywinięcie sąsiadujących arkuszy blachy. Pojedyncze zagięcie jest dużo łatwiejsze do wykonania, polecane na połacie o kącie nachylenia powyżej 25°. Na dachy o mniejszym nachyleniu (już od 5°) zwykle stosuje się rąbki podwójne. Rąbek stojący powstaje gdy blacha przebiega prostopadle od krawędzi okapu do kalenicy, jeśli jest równoległa do krawędzi tworzy się rąbek leżący. Rąbki nadają pokryciu regularność, tworząc na dachu na pionowe i poziome pasy.

Gotowe rąbki stojące, pionowe przetłoczenia oraz arkusze dostosowane do łączenia na zatrzask. Wówczas nie ma potrzeby zaginania rąbka i używania dodatkowych łączników.

Blacha RHEINZINK patyna pro szaroniebieska układana w technologii rabka

Dostępne są też cynkowo-tytanowe arkusze ze wstępnie wyprofilowanymi rąbkami, lub takie, które są zespolone z materiałem termoizolacyjnym. Umożliwiają krycie i ocieplenie dachu.

Jak zapobiec białym plamom

Biały nalot, który tworzy się na powierzchni blachy cynkowo-tytanowej w pierwszym okresie po ułożeniu to naturalny efekt wytwarzania się warstwy patyny. Plamy te nie wpływają w żaden sposób na trwałość blachy, ale jej powierzchnia może wyglądać nieestetycznie.

W jaki sposób im zapobiec?

Aby móc w pełni wykorzystać zalety blach cynkowo- tytanowych należy przestrzegać podstawowych zasad ich stosowania. Elementy z tytan-cynku należy transportować i składować w suchym miejscu o stałej temperaturze. Należy unikać kontaktu z wilgocią i przykrywania ich folią oraz zadbać o zapewnienie właściwej cyrkulacji powietrza.

Fot. VMZINC system ADEKA

Inne zagrożenia: korozja kontaktowa

Przy bezpośrednim kontakcie stopu cynk-tytan z innymi metalami, należy zawsze brać pod uwagę możliwość zajścia reakcji elektrochemicznej. Aby uniknąć korozji kontaktowej i innych niekorzystnych oddziaływań należy unikać kontaktu blachy tytanowo cynkowej min. z miedzią. Spływające z wodą deszczową jony miedzi mogą uszkodzić patynę i przyczynić się do szybszej korozji blachy. Neutralny kontakt ze stopem cynkowo-tytanowym mają: ołów, stal nierdzewna, ocynk, tytan, miedź pokryta cyną i aluminium. Dobierając elementy mocujące takie jak: zaciski, śruby, gwoździe itp., czy stosując taśmy dekarskie warto o tym pamiętać. Choć niezabezpieczone żelazo lub niezabezpieczona stal nie powodują korozji tytan-cynku, to rdzawe zacieki mogą wpływać na estetykę.

Rąbek stojący uzyskuje się przez odpowiednie profilowanie i zaginanie blachy. Do tych procesów zaleca się użycie specjalnej profilarki i zaginarki, co znacznie ułatwia i skraca czas montażu. Kształt i wymiary rąbka idealnie pasują do nowoczesnych i tradycyjnych pokryć pod względem możliwości technicznych i estetyki. Technika rąbka stojącego jest szczególnie polecana na pokrycia dużych powierzchni budynków w różnych warunkach klimatycznych. Źródło VMZINK

Do uszkodzenia powierzchni blachy przyczynić się może podłoże, które pozostaje w bezpośrednim kontakcie z elementami cynkowo tytanowymi. Dlatego tak istotne jest odpowiednie pH drewna użytego na poszycie (w zakresie 4,5-7) – kwaśne, to znaczy, których pH jest mniejsze od 4,5, mogą wchodzić w niekorzystne reakcje z cynkiem.

Należy też zwrócić uwagę na środki do impregnacji drewna, ponieważ w większości przypadków zawierają one różnego rodzaju związki chemiczne, które mogą działać korozyjnie. Takie zabezpieczenia mogą zawierać sole, te z kolei pod wpływem wilgoci i ciepła, tworzą kwaśne środowisko. Wówczas należy stosować warstwy rozdzielające – maty strukturalne.

Innym zagrożeniem są kontakty pośrednie blachy z tytan-cynku z powierzchniami bitumicznymi, które pod wpływem wysokiej temperatury wytwarzają związki chemiczne o kwaśnym odczynie, co w rezultacie może spowodować zjawisko nazywane korozją bitumiczną. Zabroniony jest także kontakt blachy bezpośrednio z betonem lub podłożem gipsowym.