Jaki dach w projekcie gotowym?

Wybierając gotowy projekt, powinniśmy zwrócić uwagę na zaplanowane przez architekta pokrycie oraz kształt i typ dachu, aby nie tylko podobał nam się pod względem estetycznym, ale także odpowiadał wymogom lokalizacji działki

Pracownie architektoniczne oferują inwestorom tysiące projektów gotowych, z szeroką gamą rozwiązań estetycznych i technologicznych. Projekty te są tak opracowane, by odpowiadać różnym budżetom, rozmiarom działki oraz gustom. Wybór projektu nie jest jednak łatwym zadaniem, wymaga bowiem wzięcia pod uwagę bardzo wielu czynników. Poza rozkładem pokoi czy wielkością garażu należy również pomyśleć o tym, jaki kształt i typ dachu wybrać. Dach to jedna z najbardziej widocznych części domu, powinien więc podobać się inwestorom, ale poza kryterium estetycznym nie wolno zapominać o zagadnieniach takich, jak rodzaj pokrycia dachowego czy przystosowanie kształtu dachu do warunków panujących w miejscu, gdzie położony będzie dom.

Po pierwsze – wybór pokrycia

Przeglądając katalogi z projektami gotowymi, rzadko zwracamy uwagę na to, jakie pokrycie zostało zaplanowane przez architekta. Tymczasem to właśnie materiał pokryciowy ma decydujący wpływ na trwałość oraz wygląd dachu, a także mniej oczywiste zagadnienia, takie jak temperatura i poziom hałasu na poddaszu. Dlatego warto wybrać materiał wytrzymały, odporny na działanie warunków atmosferycznych, mrozoodporny i długowieczny. Wymogi te spełnia między innymi dachówka ceramiczna. Ponadto, to właśnie od materiału pokryciowego i właściwie zastosowanej izolacji, będzie zależeć temperatura na poddaszu – jeśli nie chcemy, by latem było tam gorąco, a zimą – by ciepło nie uciekało na zewnątrz generując wysokie rachunki za ogrzewanie, powinniśmy wybrać materiał stosunkowo ciężki, który nie pozwala na łatwe przenikanie ciepłego i zimnego powietrza. Zadanie to najlepiej spełni ceramika w połączeniu z ociepleniem z wełny mineralnej o odpowiedniej grubości. Wykonana w ten sposób termoizolacja idzie w parze izolacyjnością akustyczną, która jest niezwykle istotna dla komfortu mieszkania. Każdy, kto miał sypialnię na poddaszu użytkowym, wie jak uciążliwy bywa odgłos padającego deszczu, jeśli dach pokryty jest lekkim materiałem takim jak blacha…

Pokrycie decyduje o kształcie więźby

Kiedy inwestorzy podejmą już decyzję, jakie pokrycie dachowe najlepiej spełni ich oczekiwania, należy pod tym kątem przyjrzeć się projektom gotowym, ponieważ większość z nich z góry określa typ materiału, który będzie zastosowany do pokrycia dachu. Ma to bowiem istotny wpływ na rozwiązania technologiczne, w tym przede wszystkim przekrój krokwi i innych elementów więźby. Niektóre typy dachu bardzo ograniczają wybór pokrycia – szczególnie wymagający pod tym względem jest dach płaski. Projekt zawiera wytyczne, obowiązujące później zarówno inwestora, jak i dekarzy. Podczas budowy nie powinno się bez konsultacji z architektem lub konstruktorem zmieniać pokrycia dachowego, ponieważ może to wymagać przekształceń w konstrukcji więźby. Podobnie z innymi elementami – inwestor nie może na przykład na własną rękę dodać lukarny czy przedłużyć połaci, nawet o jedną dachówkę. Jeżeli projekt zostanie samowolnie zmodyfikowany i w trakcie budowy pojawią się błędy, inwestorzy nie będą mieli podstaw do dochodzenia swoich racji ani w sądzie, ani u ubezpieczyciela.

fot. Röben

Koszty

Podobnie jak w przypadku każdej inwestycji, ważny jest również przeznaczony na budowę budżet. Należy przy tym pamiętać, że im bardziej skomplikowana jest forma, tym większe są koszty realizacji. Dach charakteryzujący się małą liczbą płaszczyzn, rzadszym występowaniem załamań połaci oraz ograniczeniem elementów ozdobnych, pozwola zmniejszyć nakłady finansowe, droższe natomiast będzie wykonanie dachu wielopłaszczyznowego, ze względu na większą ilość materiałów potrzebnych do wykończenia kalenicy i koszy. Ważnym punktem w kosztorysie są także różnego rodzaju elementy konstrukcyjne, takie jak lukarna czy wole oko, wymagające zastosowania dodatkowych materiałów uszczelniających i większego nakładu pracy przy obróbce. Stopień skomplikowania połaci dachowej wiąże się ponadto z koniecznością zakupu odpowiedniej ilości oraz typu akcesoriów wykończeniowych. Przykładowo, do wykończenia dachów jednospadowych konieczne są standardowe i skrajne dachówki pulpitowe. Tymczasem im prostszy projekt, tym mniej środków musimy przeznaczyć na zakup dachówek specjalnych, między innymi dachówek skrajnych lub dwufalowych, stosowanych przy zakończeniach krawędzi.

Lokalizacja budynku też jest ważna

Kolejną istotną kwestią są panujące w miejscu zaplanowanej budowy warunki klimatyczne. Jeśli budynek położony jest na otwartej przestrzeni, na przykład między dwoma fragmentami lasu, trzeba liczyć się z występowaniem bardzo silnych podmuchów wiatru oraz dużych opadów śniegu i deszczu. W takich okolicznościach zaleca się wybór projektu ze stosunkowo stromym dachem oraz wykonanie szczelnego podkładu, na przykład pełnego deskowania pokrytego papą lub specjalną folią – radzi Krzysztof Omilian, ekspert z firmy Röben. Ponadto, jeżeli dom jest położony blisko lasu, dach jest szczególnie podatny na porastanie mchem. W takim przypadku warto pomyśleć o dachówkach angobowanych, a jeszcze lepiej – pokrytych glazurą, ponieważ są najbardziej odporne na to zjawisko dzięki swej gładkiej powierzchni, która pozwala na samooczyszczanie się dachówek przy każdych opadach deszczu. Jeżeli na etapie wybierania projektu uwzględnimy tych kilka podstawowych kwestii, przez długie lata będziemy cieszyć się dachem spełniającym wymagania nasze oraz miejsca, gdzie położony jest dom.