Jak skutecznie chronić drewno przed szkodnikami?

Najprostsza odpowiedź brzmi: zaimpregnować. Aby odpowiednio zabezpieczyć drewniane elementy przed inwazją nieproszonych gości jakimi są niewątpliwie, korniki, spuszczele i inne owady, które pasjami zjadają więźby dachowe i fragmenty stolarki, należy je jeszcze przed ich montażem właściwie zaimpregnować. Jeżeli tego nie wykonano, trzeba to nadrobić natychmiast po zakończeniu prac montażowych.

Dobra wiadomość jest taka, że istnieje wiele metod impregnacji drewna. Zła, że nie ma uniwersalnej metody, którą można by zastosować do każdego przypadku. Jest to niemożliwe przede wszystkim dlatego, że istnieje nie tylko zbyt duża różnorodność gatunków owadów powodujących szkody, ale też np. możliwości technicznych – stopnia uszkodzenia drewna i ich rozmieszczenie, jakość drewna, jego wilgotność czy też dostępność elementu itp.

Dobry plan to podstawa

Przede wszystkim należy rozpoznać wroga. Ustalenie składu gatunkowego owadów powodujących szkody, jak też udział, rozmieszczenie uszkodzeń i nasilenie szkód stanowi podstawę do zaplanowania metod zwalczania szkodników i skutków ich działalności. Każdy poszczególny gatunek ma swoje specyficzne wymagania dotyczące środowiska życia. Zatem ich zwalczanie będzie skuteczne nie tylko wtedy, gdy się ich pozbędziemy, ale też, gdy zniechęcimy przed ponownym zasiedleniem.

Warto wiedzieć , że pośród owadów niszczących drewno budowli wyróżniamy gatunki, które atakują je przez kilka pokoleń, jak też owady opadające drewno tylko przez jedno pokolenie.

Zwalczanie szkodników z pierwszej grupy jest konieczne, ale zwalczanie owadów drugiej grupy już niekoniecznie.

Likwidacja szkodników mebli jest na ogół łatwiejsza niż elementów konstrukcyjnych budynku.

Profilaktyka

Kolosalne znaczenie w tym przypadku ma stosowanie odpowiedniej techniki budowlanej a także unikania korzystnych warunków dla rozwoju owadów niszczących drewno:

• zabezpieczenie budynków przed zawilgoceniem: przed wilgocią gruntową i opadami atmosferycznymi (odwodnienie gruntu, dobra izolacja pozioma i pionowa, szczelność dachu, instalacja rynien itp.),
• stworzenie możliwości dobrego przewietrzania,
• unikanie prania i suszenia bielizny w pomieszczeniach mieszkalnych,
• nie należy zastawiać chłodnych i ciemnych kątów meblami, gdyż to utrudnia ruch powietrza i sprzyja zawilgoceniu,
• często wietrzyć pomieszczenia w czasie suchej, słonecznej pogody,
• nie używać drewna pochodzącego z rozbiórki do wznoszenia nowych budynków, jeśli drewno to nie zostało odpowiednio zdezynsekowane np. w procesie fumigacji.

Niemniej jednak obok przestrzegania wymienionych zaleceń, niezbędne jest także zabezpieczenie drewna metodami chemicznymi.

Chemiczne zabezpieczanie drewna

Polega na zastosowaniu odpowiedniego środka trującego o długotrwałym działaniu owadobójczym. Stosowane aktualnie środki działają kontaktowo i na układ pokarmowy owadów. Nie stosuje się już środków zabezpieczających, które uwalniają opary działające na układ oddechowy, uznano je za szkodliwe również dla człowieka. Nowoczesne środki ochrony to przede wszystkim produkty wielofunkcyjne, które chronią drewno zarówno przed owadami, jak i grzybami, często również obniżają jego palność. Aplikacja środków zabezpieczających drewno przed szkodnikami odbywa się za pomocą metod powierzchniowych lub impregnacji głębokiej.

Metody powierzchniowe

W tej metodzie nasyca się impregnatem zewnętrzną warstwę drewna bielastego na głębokość do ok. 10 mm. Dzięki późniejszemu spękaniu drewna możliwe jest przenikanie owadów i grzybów do głębszych, nie zabezpieczonych warstw drewna. Z tej też przyczyny metodę tą należy stosować w przypadku elementów o nikłym zagrożeniu przez grzyby i owady, i też tylko do elementów, które będzie można po pewnym czasie powlec ponownie preparatem. Pokrycie drewna warstwą lakieru lub farby jest skutecznym zabezpieczeniem przed owadami, ale tylko wtedy , gdy drewno to nie zostało wcześniej opanowane przez owady.

Metody impregnacji głębokiej

W przypadku tej metody nasyca się zewnętrzną warstwę drewna na głębokość powyżej 10 mm. Dzięki temu drewno zostaje skuteczniej zabezpieczone niż przy zastosowaniu metod powierzchniowych. Metodę impregnacji głębokiej zaleca się w stosunku do tych elementów, które mogą być w przyszłości szczególnie narażone na ataki szkodników.

Do metod impregnacji głębokiej należą:

• kąpiele:
– kąpiel zimna długotrwała,
– kąpiel gorąco-zimna.

• metody dyfuzyjne:
– sucha impregnacja,
– pastowanie,
– bandażowanie
– opalanie,
– moczenie,
– smołowanie.

Jeśli chodzi o metody dyfuzyjne, można je stosować tylko w przypadku drewna o wilgotności powyżej 30%. Środkami impregnacyjnymi są tu rozpuszczalne w wodzie sole, która jest toksyczna dla owadów i przenika w drewno na zasadzie dyfuzji. Przenikanie to ustaje w momencie wyschnięcia drewna, a wznawia się po jego zawilgoceniu. W Polsce najczęściej stosowana jest impregnacja zanurzeniową, którą należy zaliczyć do metod powierzchniowych.

Zwalczanie owadów czyli fumigacja

Walka z owadami, które już zasiedliły drewno to ciężkie zadanie, ale nie jest niewykonalne. Gdy mamy do czynienia z przedmiotami wykonanymi z drewna (np. mebli) najlepszą metodą jest fumigacja (gazowanie) drewna. Ma ona szczególne zastosowanie także dla tarcicy i palet wysyłanych np. do Stanów Zjednoczonych, które zamiennie można podać obróbce termicznej (drewno nagrzewane jest do temperatury powyżej 56°C). Fumigacja przy zastosowaniu np. bromku metylu lub fosforowodoru przeprowadzana jest przez wyspecjalizowane jednostki dysponujące odpowiednimi instalacjami i komorami.

Mniejsze przedmioty lub elementy konstrukcji zasiedlone przez pojedyncze osobniki, można ratować poprzez wstrzykiwanie środka biobójczego bezpośrednio w chodniki wydrążone przez szkodniki. Gdy mebel czy konstrukcja została opanowane przez dużą ilość owadów lub żerowanie przebiegało w długim okresie czasu należy pożegnać się z tymi sprzętami i wymienić je na nowe.

Gotowe preparaty do likwidacji owadów

Na rynku dostępne są preparaty do zwalczania korników marki VIGONEZ, które posiadają najnowszą technologię zwalczania owadów:
• łagodne dla otoczenia,
• docierają do trudno dostępnych miejsc,
• wydajne i skuteczne,
• natychmiastowy efekt działania do 6 miesięcy.

Babcine sposoby

Owady zajadające się drewnem istniały zanim pojawiły się na świecie profesjonalne metody impregnacji i nowoczesne preparaty do zwalczania szkodników. Jak radziły sobie z tym problemem nasze babcie? A no stosowały kuracje cebulowe. Metoda polegała na tym, że przez około 2 tygodnie nacierano codziennie cały mebel świeżo przekrajaną cebulą. Potem następował tydzień przerwy, a następnie przystępowano do nowej, dwutygodniowej kuracji cebulowej. Cykl ten powtarzany był tak długo, aż zniknął z podłogi drewniany pył, a w meblu przestawało chrobotać. Prostota i skuteczność tej metody jest niezwykła, ale odstraszać od jej stosowania może przykry zapach utrzymujący się w mieszkaniu.

ASZ