Lukarny

Jak wykonać wole oko?

Dla inwestorów wygląd dachu coraz częściej liczy się bardziej niż prostota zastosowanych rozwiązań. Świadomi tego trendu architekci coraz częściej tworzą projekty zawierające bardziej skomplikowane konstrukcje dachowe, co sprawia że lukarny nie są już tylko elementem doświetlenia poddasza, ale ważnym elementem architektury budynku.

Specyficznym i dosyć trudnym w wykonaniu typem lukarny są wole oka, cieszące się w ostatnich latach dużym powodzeniem wśród inwestorów. Specyfika kształtu wolego oka wymaga odpowiedniego materiału dostosowanego do tego kształtu. Najczęściej stosowana jest dachówka karpiówka, jednak do pokrycia wolego oczka wykorzystuje się również gonty drewniane, ceramiczne, łupek, dachówkę zakładkową, a nawet blachodachówkę.

Konstrukcja wolego oka

Konstrukcja wolego oczka wymaga od wykonawcy znajomości określonych zasad i zdecydowanie większej niż w przypadku dachów prostych dokładności, a właściwe wykonanie utrudnia brak sprecyzowanych danych i zaleceń ze strony projektantów i związana z tym duża liczba błędów w tworzonych przez cieśli konstrukcjach drewnianych. Dlatego nie można profesjonalnie ułożyć pokrycia bez naniesienia niezbędnych poprawek.

kąta spadku połaci zasadniczej dachu, w który jest wpisane jest wole oko (rys 1)

Proporcje wolego oka

Przy tworzeniu konstrukcji wolego oka ważny jest dobór odpowiedniego kształtu do materiału przewidzianego na pokrycie. Dwoma podstawowymi parametrami wolego oka są proporcje wysokości i szerokości ściany frontowej oraz kąt spadku połaci, nie mniejszy niż 12 st od kąta spadku połaci zasadniczej dachu, w który jest wpisane jest wole oko (rys 1). Stosunek wysokości do szerokości ściany frontowej powinien wynosić 1:5 dla łupków i gontów, przez 1:6 dla dachówki karpiówki, po 1:10 dla dachówek zakładkowych. Przekroczenie tych parametrów może spowodować klawiszowanie i stroszenie się pokrycia oraz wpływanie wody pod jego elementy. Pamiętać należy również o odpowiednim dla danego pokrycia minimalnym kącie spadku połaci dachowej. W przypadku dachów z wolim okiem to właśnie ono jest bardziej płaskie niż pozostała część dachu i koniecznie musi ten warunek spełniać.

Ważne jest także prawidłowe wykonanie konstrukcji łuku ściany szczytowej (rys 2).
Ważne jest także prawidłowe wykonanie konstrukcji łuku ściany szczytowej (rys 2).

Wybór jednej z kilku typów konstrukcji wolego oka zależy od rozmiarów lukarny, preferencji cieśli i kosztów wykonania. Najprostszym dla wykonawcy, a jednocześnie najdroższym dla inwestora rozwiązaniem jest zamówienie krążyn w specjalistycznej firmie w oparciu o dokładny projekt, a następnie zestawienie ich na placu budowy. Krążyny można też oczywiście wykonać we własnym zakresie, wówczas trudno jednak zachować parametry jakościowe. Innym typem konstrukcji wolego oka jest promieniste ustawienie krokwi opartych na ścianie frontowej wykonanej w formie murowanej lub drewnianej krążyny według wcześniej założonych parametrów. Kolejną metodą wykonania wolego oka jest oparcie równolegle ułożonych krokwi jak w poprzednim przypadku na ścianie frontowej lub frontowej krążynie.

Po wykonaniu konstrukcji wolego oka ważnym etapem jest rozmieszczenie łat, których rozstaw zależy od rodzaju pokrycia. Łaty mogą być wykonane z pasków składanej z dwóch warstw sklejki wodoodpornej, mocowanej wcześniej dla ułatwienia jej wyginania. Innymi materiałami stosowanymi na łaty są elementy z PCV i pręty stalowe. Do wykonania bardzo płaskich oczek mogą być użyte płaskie elementy drewniane (ewentualnie lekko nacinane). Łaty rozmieszczane są w stałych odstępach (rys 3) odpowiadającym odstępom łat na połaci, w które wpisane jest wole oko bądź w odstępach zmniejszających się w kierunku góry wolego oka.

Rys 3.: dg = dd
Rys 3.: dg = dd

Możliwe jest również zachowanie stałej odległości między łatami dla dg < dd pod warunkiem, że wprowadzone zostaną tzw. rzędy zanikające. Stosując rozwiązanie jak na Rys 3 może należy liczyć się z powstaniem dłużnego okapu nad oknem, który spowoduje pogorszenie się dostępu światła do wnętrza pomieszczenia. Należy również pamiętać, że powierzchnia wolego oczka i połać, w którą jest ono wpisane, powinny być pokryte sztywnym poszyciem i okapowane. W szczególnych przypadkach należy użyć papy termozgrzewalnej układanej po przytwierdzeniu kontr łat. Kontrłaty należy mocować symetrycznie względem osi wolego oka i dostatecznie gęsto, aby nie doprowadzić do uginania się łat. W przypadku konstrukcji lukarny z krokwi również krokwie należy tak zagęścić, by kontrłaty można było przez poszycie przytwierdzić bezpośrednio do krokwi, a nie pomiędzy nimi.

Rys 4.: dg < dd
Rys 4.: dg < dd

Każde wole oko to oddzielny przypadek, dlatego niezmiernie ważne przy tego rodzaju konstrukcjach jest indywidualne podejście. Gwarancją uzyskania oczekiwanego właściwego efektu jest precyzja i dokładność. Dotyczy to głównie łagodnych przejść połaci, na których dachówki nie powinny odstawiać. Ważne jest także, by deska czołowa układała się płynnie. Powstanie wówczas harmonijny układ, który zadowoli najbardziej wymagających inwestorów.

5/5 - (13 votes)

Data publikacji: 28 listopada, 2012

Autor:

5/5 - (13 votes)

Tagi:

Komentarze


Udostępnij artykuł

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

  1. Iwonka
    wtorek, 12 lutego, 2019

    Wiele cennych rad w tym artykule ale wydaje mi się,że to robota dla prawdziwego fachowca.Pięknie wygląda takie wole oko,własnie szukam artykułów na ten temat bo chcę namówić męża na takie okno,

  2. oczko
    sobota, 9 marca, 2019

    Atrakcyjny wygląd wolego oka z pewnością wiąże się z dokładnymi obliczeniami matematycznymi. Jest to gwarancją prawidłowego wykonania konstrukcji. A sama budowa wymaga precyzji i fachowości. A efekt jest z pewnością do pozazdroszczenia.

Podobne artykuły