Klamrowanie – Dach odporny na porywiste wiatry, wichury i nawałnice

Trwały i solidny dach to nie tylko zasługa jakości zastosowanego materiału, ale również techniki jego układania. Zabezpieczenie połaci przed zerwaniem, spowodowanym silnymi wiatrami można uzyskać, stosując odpowiednie klamrowanie (spinanie) dachówek.

Pokrycie dachowe ułożone pod właściwym kątem oraz zgodnie z wytycznymi producenta zapewnia jego szczelność i bezproblemowe użytkowanie.

Coraz częstsze występowanie wichur, a nawet trąb powietrznych, nakazuje jednak stosowanie dodatkowych zabezpieczeń przeciw ekstremalnym zjawiskom pogodowym, które, działając z ogromną siłą, zrywają dachy z wielu domów mieszkalnych.

Konieczne jest więc ich odpowiednie ułożenie i przymocowanie.

Dachówki ceramiczne Röben to tzw. dachówki zakładkowe, co oznacza, że trzymają się na dachu pod ciężarem kolejnych, nachodzących na siebie rzędów oraz dzięki zamkom.

Zamki znajdują się z boku i na górze ceramicznego elementu – każdą kolejną dachówkę trzeba więc „wpiąć” w następną.

Wbrew pojawiającym się czasem opiniom, nie trzeba ich przywiercać ani przybijać.

Dachówki podstawowe trzymają się właśnie dzięki swoim zapięciom zakładkowym oraz klamrowaniu, czyli przypinaniu ich do łat przy użyciu specjalnych klamer.

Fot. 2. Określając liczbę, rodzaj i umiejscowienie klamer należy wziąć pod uwagę także geometrię i wymiary budynku, kształt i kąt nachylenia dachu, materiał pokryciowy z przynależnymi klamrami oraz konstrukcję dachu pod pokryciem.

Istotna rola detali

W przypadku klamrowania szczególną uwagę trzeba zwrócić na staranność wykonawstwa.

Zdarza się, że dla przyspieszenia prac dekarskich klamry stosuje się tylko na dachówkach skrajnych.

Jest to praktyka nieprawidłowa – dla bezpieczeństwa, spinki należy stosować na całej połaci.

Zazwyczaj zaleca się klamrowanie (spinanie) co trzeciej dachówki po skosie, o ile specyfika dachu lub częste występowanie porywistego wiatru nie wymuszają innych rozwiązań (w przypadku bardzo stromych dachów, np. mansardowych, zaleca się klamrowanie wszystkich dachówek na całej połaci, ponieważ dachówki nie dociskają rzędu pod sobą swoją masą, jak to ma miejsce na dachach o mniejszym kącie nachylenia).

Strefy wiatru

Co niezwykle istotne, na terenie całego kraju istnieją strefy dużo bardziej narażone na gwałtowne wichury niż inne. Zarówno dach, jak i cała konstrukcja budynku, muszą przenosić dodatkowe obciążenia spowodowane silnym wiatrem czy np. zalegającym zimą śniegiem.

Fot. 3. Klamry należy rozmieścić równomiernie na całej powierzchni połaci dachu.

Zalecenia dla dekarzy w każdej strefie są inne – tam, gdzie średnia siła wiatru jest stosunkowo niska, nie są one tak surowe, jak na obszarach o wysokiej średniej sile wiatru. Polska została podzielona na trzy strefy: najłagodniejsze warunki panują w części środkowej, bardziej wymagające na północy kraju (województwa zachodniopomorskie, pomorskie), a najsilniej wieje na południowych obszarach górzystych (województwa dolnośląskie, śląskie, małopolskie i podkarpackie). Projektując dom, należy zwrócić uwagę, w jakiej strefie wietrznej będzie on położony.

Obliczanie liczby i rodzaju klamer

Dlaczego strefy wiatru są tak istotne? Ich kluczową zaletą jest pomoc w określeniu liczby, rodzaju i umiejscowienia klamer, za pomocą których przypina się dachówki do więźby, zapewniając tym samym lepsze mocowanie. Przy obliczeniach należy oczywiście uwzględnić też inne parametry, w tym: geometrię i wymiary budynku (wysokość, szerokość, długość), kształt oraz kąt nachylenia dachu, materiał pokryciowy z przynależnymi klamrami, jak również konstrukcję dachu pod pokryciem. Niestety nie wszyscy dekarze klamrują dachówki, a ci, którzy o tym pamiętają, mają problemy z określeniem wymiaru klamrowania – które dachówki oraz w jakiej liczbie powinny być klamrowane.

Fot. 4. Odpowiednie ułożenie i przymocowanie dachówek jest podstawą ochrony przed działaniem wiatru oraz dodatkowym środkiem zabezpieczającym przy dużym nachyleniu połaci dachowych.

Z pomocą przychodzą tu wprawdzie producenci dachówek – przykładowo, firma Röben zaleca na połaci klamrowanie co trzeciej dachówki po skosie – ale nie wszyscy wykonawcy się do tego stosują.

Co więcej, należałoby zróżnicować te wartości.

Niektóre rejony wymagają klamrowania większej liczby dachówek.

W takich miejscach warto też rozważyć zastosowanie mniejszych dachówek, które w badaniach wykazują lepszą odporność na działanie sił wiatru niż pokrycia o dużych formatach, ponieważ mniej się unoszą.

Przez uchodzące przy tym powietrze redukowane jest znacznie ssanie wiatru (tzw. wyrównanie ciśnienia), a to właśnie działanie sił ssania wiatru jest odpowiedzialne za zrywanie dachówek.

Opracowanie i zdjęcia: Röben Polska