Lukarny

Lukarna dwuspadowa – konstrukcje ciesielskie

Lukarna dwuspadowa (szczytowa) jest najbardziej popularnym typem lukarny. Jej atrakcyjność wynika z umiejętnego połączenia kilku zalet, do których należą atrakcyjny wygląd – urozmaicający bryłę dachu, funkcjonalność – duża powierzchnia doświetlenia poddasza, prostoty konstrukcji – konstrukcja identyczna jak w przypadku dachu dwuspadowego, oraz elastyczność w zakresie doboru materiałów pokrycia. Z powodu tych walorów lukarny dwuspadowej inwestorzy oraz architekci najczęściej wybierają ją spośród wielu innych.

Geometria

Lukarna dwuspadowa przykryta jest dwoma połaciami, które schodzą się w linii kalenicy (1), [rys. nr 1]. Przejście między połaciami lukarny a połacią dachu głównego realizowane jest za pomocą linii kosza (2), dolna krawędź połaci lukarny tworzy okap (4), a frontowa okap szczytowy (3). Geometria lukarny jest dość prosta i uniwersalna, a modyfikacje bryły lukarny ograniczone są do parametrów podstawowych, czyli szerokości, nachylenia połaci oraz wielkości okapu i okapu szczytowego.

Konstrukcja

Lukarna dwuspadowa – konstrukcje ciesielskie

Prostota geometryczna lukarny dwuspadowej pociąga za sobą prostotę samej konstrukcji. Istnieje oczywiście kilka możliwych rozwiązań, które wynikają z konstrukcji dachu głównego, gabarytów lukarny oraz aranżacji zabudowy lukarny od wnętrza. Mała lukarna dwuspadowa na dachu krokwiowym-kleszczowym [rys. nr 2]: małe gabaryty lukarny umożliwiają oparcie konstrukcji lukarny na wzmocnionych krokwiach, bez konieczności stosowania dodatkowej konstrukcji wsporczej. Wymian wprowadzony między wzmocnionymi krokwiami daje oparcie dla krokwi wyciętej otworem lukarny. Płatwie będące oparciem dla krokwi lukarny mocuje się od frontu do ramki okna oraz do wzmocnionych krokwi. Krokwie lukarny łączy się w kalenicy na nakładkę i opiera na płatwi. Aby wyeliminować rozpór od krokwi lukarny, zastosowane zostały kleszcze – ich umieszczenie ułatwia zabudowę lukarny. Prezentowane rozwiązanie pozbawione jest belki kalenicowej, przez co wymaga użycia wiatrownic (deski lub taśmy stalowe) umożliwiających stężenie krokwi lukarny w kierunku prostopadłym do połaci dachu głównego. Małe wymiary kosza lukarny umożliwiają zastosowanie deski koszowej zamiast krokwi koszowej. Deska koszowa nabita jest na połać dachu głównego, a krokwie lukarny „stoją” na desce.

Lukarna dwuspadowa – konstrukcje ciesielskie

Budowa identycznej lukarny na dachu, który posiada płatew pośrednią, jest zadaniem łatwiejszym i charakteryzuje się większym ładem konstrukcji [rys. nr 3].

Płatwie oraz belka kalenicowa oparte są na ramce okna oraz płatwi pośredniej za pomocą krótkich słupków, a wycięta krokiew dachu głównego otworem lukarny spoczywa na płatwi pośredniej. Krokwie lukarny oparte są na belce kalenicowej i płatwi lukarny, w koszu, tak jak i w poprzednim modelu, zastosowano deskę koszową – jednym słowem ład i porządek. Budowa dużej lukarny dwuspadowej na dachu bez płatwi pośredniej nie ma raczej sensu, ponieważ i tak będzie wymagała podparcia słupami w przestrzeni poddasza bądź wzmocnienia krokwi bardzo dużymi elementami drewnianymi lub stalowymi. Z tego względu kolejne dwa rozwiązania oparto na dachu krokwiowo-płatwiowym.

Duża lukarna dwuspadowa z krokwią koszową jest rozwiązaniem najczęściej spotykanym w projektach [rys. nr 4]. Duże krokwie koszowe oparte są na płatwi pośredniej, a brak możliwości oparcia krokwi koszowych w kalenicy lukarny zmusza do wydłużenia jednej z krokwi koszowych, aż do belki kalenicowej dachu głównego. Przecięcie krokwi dachu głównego krokwią koszową powoduje „wyprodukowanie” ze zwykłych krokwi kilku kulawek. Krokwie lukarny w kalenicy połączone są na nakładkę i podparte na płatwi, kleszcze spinają krokwie i zabezpieczają przed rozporem płatwie pośredniej, zaś wprowadzenie wiatrownic usztywnia całą konstrukcję.

Alternatywą dla rozwiązania z krokwią koszową jest deska koszowa [rys. nr 5]: w tym przypadku krokwie dachu głównego zostały przedłużone i oparte na płatwi pośredniej, a do ich górnej powierzchni została przymocowana deska koszowa, która stanowi oparcie dla kulawek lukarny. Oparta krótkimi słupkami na ramce okna oraz na płatwi pośredniej belka kalenicowa umożliwia oparcie krokwi lukarny w kalenicy i usztywnienie lukarny w kierunku prostopadłym do połaci dachu głównego.

Krokiew czy deska koszowa – dylemat, co włożyć do koszyka

Lukarna dwuspadowa – konstrukcje ciesielskie

Przeglądając wiele projektów, można dostrzec, że podstawowym elementem konstrukcji stosowanym w koszu dachu jest krokiew koszowa. Nawet jeśli długość linii kosza oraz obciążenie, jakie przypadają na tę cześć konstrukcji, sugerowałyby zastosować element pomocniczy, a nie nośny, używa się krokwi koszowych, a zastosowanie deski koszowej w projektach jest bardzo rzadkie. Trudno powiedzieć, z czego wynika to, że w każdym koszu można znaleźć jedynie krokiew koszową. Być może jest to przyzwyczajanie, wygoda lub brak wiedzy. A czym jest krokiew koszowa? Sądzę, że każdy zawodowo zajmujący się projektowaniem i budową dachów to wie i nie wymaga to wyjaśnienia. Skupimy się zatem na tym, czym jest deska koszowa. Jak sama nazwa wskazuje deska koszowa wykonana jest z deski lub belki, a nie z krawędziaka lub bala. Na dachu mocuje się ją bezpośrednio do krokwi połaci dachu głównego, na płask w koszu. Gabaryty i sposób mocowania deski koszowej sprawiają, że nie jest ona elementem samonośnym, przenoszącym duże obciążenia, a elementem pomocniczym umożliwiającym wykształcenie kosza oraz mocowanie kulawek. Pod względem wykonania deska koszowa to element zdecydowanie łatwiejszy i wymagający mniejszego nakładu pracy i materiału niż krokiew koszowa, mimo to jest rzadziej stosowana.

Autorzy:
mgr inż. Piotr Leń – Dietrich’s Polska Piotr Głowacki – student IV roku WTD, SGGW Warszawa
Piotr Jaczewski – student IV roku WTD, SGGW Warszawa
Literatura:
• Franz Kramer – Grundwissen des Zim- merers
• Hans-Jürgen Sterly, Horst Böttcher, Heino Walter – Ceramiczne pokrycia dachowe – szczegóły wykonawcze
• Ernst Neufert – Podręcznik Projektowania architektoniczno-budowlanego
• J. Pogorzelski, L. Urban – Ustroje budowlane, cześć II – konstrukcje drewniane
• Janusz Kotwica – Konstrukcje drewniane w budownictwie tradycyjnym

5/5 - (25 votes)

Data publikacji: 4 lutego, 2013

Autor:

5/5 - (25 votes)


Komentarze


Udostępnij artykuł

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

  1. Iwka Ko.
    sobota, 4 listopada, 2017

    Pięknie wygląda takie okno dachowe.Mamy podobne w sypialni,lukarna wychodzi na wschód i budzi nas słońce,az chce się wstawać w pogodne dni.

  2. Emi
    sobota, 4 listopada, 2017

    Lukarna dwuspadowa bardzo ładnie prezentuje się na dachu. Wiadomo wiąże się z tym więcej pracy i cierpliwości. Rysunki i dokładna instrukcja na pewno pomogą w montażu, więc artykuł jak najbardziej przydatny.

  3. zbych
    sobota, 4 listopada, 2017

    Bardzo ciekawy wygląd prezentuje lekarna na dachach spadzistych budowli. Pieknie sie prezentuja okna dachowe wkomponowane w tą dachówkę

  4. bohun
    niedziela, 5 listopada, 2017

    Lukarny stanowią interesujący element dachu, dodają mu atrakcyjności, likwidują monotonię. A przede wszystkim są świetnym rozwiązaniem doświetlenia dziennego poddasza. Artykuł ciekawy, pogłębia wiedzę dekarską.

  5. AndrzejOp
    niedziela, 5 listopada, 2017

    Krokiew czy deska koszowa – dylemat od lat, każdy by chciał mieć okna dachowe a w szczególności lukarna jest bardzo pożądana przy budowie dachu itd. Taka dwuspadowa jest pięknym elementem i znakomicie się prezentuje na dachu domu. Ja do okna musiałem dobrać odpowiednią dachówkę kolor, rozmiar itd ale wszystko się zgrało i wygląda super. Bardzo ciekawy artykuł wiele informacji.

  6. Endriu
    niedziela, 5 listopada, 2017

    Dobre opracowanie techniczne na temat lukarny dwuspadowej dla fachowych dekarzy. Każdy specjalista powinien przeczytać przed przystąpieniem do projektowania poddasza. Polecam

  7. marcin_d
    poniedziałek, 6 listopada, 2017

    Bardzo przydatna wiedza, zarówno dla laików jak i specjalistów. Rysunki są bardzo pomocne w zrozumieniu konstrukcji i mogą być podstawą dla własnych projektów.

  8. czykwin
    wtorek, 7 listopada, 2017

    Jak autorzy tekstu powiedzieli już na samym początku o atrakcyjności, wygladzie całego dachu o raz chęci posiadania takiej lukarny ( czyli popularność), ja też skłaniam czoło i przyznaję , że lukarna dwuspadowa jest eleganckim wykończeniem dachu. Jest tak popularna, że często “wpasowywana” jest w daszki domków na ogrodacg działkowych, gdzie domek u podstawy ma 4×3 m.

  9. Pat100
    wtorek, 7 listopada, 2017

    Świetne rozwiązanie na pewno skorzystam z takiego rozwiązania w swoim domu. Super wykończenie i elegancja sprawia że posiadanie Lukarny dwuspadowej to konieczny element wybudowanego domu.

  10. kosa
    wtorek, 7 listopada, 2017

    Podoba mi się rozwiązanie konstrukcyjne lukarny dwuspadowej,a efektowny wygląd sprawia,że jest atrakcyjna.Jeśli tylko znajdzie się dobrego dekarza można z powodzeniem montować taką dwuspadową lukarnę posiłkując się wiedzą z tego artykułu.

  11. lalaq
    środa, 8 listopada, 2017

    Bardzo ciekawie wygląda. Interesujący i dobrze napisany artykuł.

  12. Ania M.
    środa, 8 listopada, 2017

    Super rozwiązanie i świetnie to wygląda. Super, ze wszystko zostało tak wyjaśnione.

  13. Żelek
    środa, 8 listopada, 2017

    Bardzo intersujący artykuł, w dodatku napisany w prostym i przystępnym języku. Co do lukarny dwuspadowej to oczywiście prezentuje się zniewalająco, nie ma się do czego przyczepić. Jestem naprawdę pod ogromnym wrażeniem zarówno atrakcyjności lukarny jak i sposobu jej wykonania.

  14. kojak
    niedziela, 12 listopada, 2017

    Świetny artykuł! Opisuje dokładnie, w jaki sposób można zainstalować okna, jeśli się chce zagospodarować nie używany strych.

  15. maniek
    niedziela, 12 listopada, 2017

    Bardzo ładne rozwiązanie szczegółowe rysunki w tym artykule bardzo pomogą w wykonaniu.Dzięki temu mamy dużo więcej światła na górze

  16. Aniaj93
    czwartek, 16 listopada, 2017

    Bardzo podoba mi się ta lukarna. Nigdy nie myślałam o alimenty rozwiązanie w moim domu, ale wezmę je jednak pod uwagę. Prezentuje się nieziemsko. Dziękuję za inspirację.

  17. AsiaKal
    piątek, 1 grudnia, 2017

    Lukarna prezentuje się bardzo fajnie. Myślę, że dodaje uroku. Sami nie myśleliśmy nad takim rozwiązaniem, ale patrząc na całość – warto wziąć ją pod uwagę w projekcie.

Podobne artykuły