Przyrodni brat z miedzi – rozbudowa Norweskiej Biblioteki Narodowej

Stara Biblioteka Narodowa z granitu, wzniesiona w roku 1913 od zawsze była symbolem historii kultury Norwegii. Z upływem lat stopniowo poddawana rozbudowom, jednak zawsze niewystarczająco. Konieczność zwiększenia przestrzeni była tak duża, że z początkiem roku 2002 ogłoszono konkurs na projekt rozbudowy. Jednym z wymogów konkursu było stworzenie znaczącej relacji z zabytkowym budynkiem z granitu. Zwycięską propozycją stał się budynek z oryginalną historią.

W konkursie zwyciężyła grupa architektów Longva propozycją Przyrodni brat, którą stanowi budynek z czterema kondygnacjami pod powierzchnią ziemi oraz siedmioma piętrami. Przybudówka to wolnostojąca budowla, połączona z głównym budynkiem biblioteki przy pomocy szklanych elementów. Pod względem architektonicznym najbardziej interesująca jest nieregularność konstrukcji, oraz fasada, która z każdym piętrem zatacza większe koło. Tym sposobem powierzchnia najwyższego piętra jest większa od powierzchni parteru. Nieregularna forma pięter oraz ekspansywna fasada, wywołują wrażenie dynamiki formy budynku oraz tworzą arcyciekawą architekturę.

Przyklejanie miedzi

Od samego początku grupa architektów była zdecydowana na pokrycie fasady miedzią, materiałem, który harmonizuje z głównym budynkiem z granitu. Zarówno granit jak i miedź stały się głównymi składnikami budowli pod powierzchnią ziemi. Najbardziej rewolucyjnym posunięciem w położeniu fasady było przyklejanie miedzianej blachy na podkład z plywood.
Dzięki nowoczesnym metodom chemicznym możliwe było wyprodukowanie specjalnej taśmy VHB przeznaczonej do klejenia blachy. Tak doklejona blacha gwarantuje perfekcyjnie gładką powierzchnię. Ponadto każdy fragment blachy zostaje dodatkowo przyśrubowany do fasady. Odpowiednio uformowana i połączona blacha tworzy oryginalny wzór na fasadzie. Firma blacharska Franke Onsrud z Oslo, która przeprowadziła instalację fasady, jest dumna z rezultatu. Wykonawcy uważają, że technika zastosowania taśmy i miedzi ułatwia pracę i niesie ze sobą duże możliwości rozwoju.

A – Obecna biblioteka, z oszklonym ogrodem.
B – przybudówka „Przyrodni brat” Pierwotna biblioteka, cała z granitu, wybudowana w 1913 roku.

Narodziny „Przyrodniego brata”

Przymiotem tej budowli jest fakt, iż architekci nazwali swoja propozycję Przyrodnim bratem. Podczas konkursu ukazała się powieść jednego z najwybitniejszych współczesnych norweskich pisarzy Larsa Saabye Christensena pt. „Przyrodni brat”, która odniosła ogromny sukces. Powieść cieszyła się dużą poczytnością, mnożyły się dyskusje na jej temat a także zdobyła wiele nagród i została przetłumaczona na wiele języków.

Grupa architektów Longva zapoznała się również z treścią bestseleru. Zainspirowani tytułem stwierdzili, że przybudówka w konkursie, była niczym młodszy brat dla dużego budynku Biblioteki Narodowej. Propozycja została ochrzczona Przyrodnim bratem, częściowo z uwagi na to, że konkurs dotyczył Biblioteki Narodowej, częściowo z powodu powieści, którą zaliczono do grona wybitnej literatury norweskiej. Przede wszystkim zaś dlatego, że fragmentarycznie akcja powieści rozgrywa się w Hydroparku, położonym na przeciwko miejsca budowy budynku. Projekt Przyrodni brat zwyciężył i od tej pory budynek jest też tak nazywany. 28 października 2003 roku nadeszła pora złożenia kamienia węgielnego pod budowę biblioteki przez Ministra Kultury Valgerda Svarstada. W szkatułce, jaką wmurowano w fundamenty znajdowała się książka „Przyrodni brat” z dedykacją od autora Larsa Saabye Christensena.

Uroczyste otwarcie

Dzień 7 czerwca 2005 roku wyznaczono na uroczyste otwarcie Przyrodniego brata. Z datą tą łączy się również jubileusz setnej rocznicy rozwiązania unii z 1905 roku. Tego dnia osnuty miedzią Przyrodni brat stanie się kulturalnym symbolem Biblioteki Narodowej i przykładem interesującej architektury norweskiej.

Architekt: Grupa architektów Longva
Instalacja fasady: Zakład blacharski Franke Onsrud, Oslo

Źródło: Forum miedzi