Tam gdzie… murują dachy…

Więźba musi być. Legary, łaty, kontrłaty, do tego jeszcze właściwa wilgotność i rodzaj drewna. To wszystko zaczną regulować przepisy unijne. Po uporaniu się z wieźbą czas pomyśleć o folii, akcesoriach dachowych, taśmach pod gąsiory…, o rodzaju, kształcie i kolorze dachówki już nie wspominam. Kilkaset kilometrów na południe, w obrębie Adriatyku takich problemów nie mają. Tam dekarz… to taki… murarz co robi… dach.

Co kraj to, obyczaj. W Polsce lasy są pod ręką, piły też… Drewniana więźba dachowa wpisana jest w tradycję polskiego budownictwa. Czy to na wschodzie, czy na zachodzie, północy, czy południu klasyczne dachy skośne radują oczy… (choć znów pojawia się moda na domy z dachami pła- skimi). Łatwość obróbki, sprawność montażu, dowolność w tworzeniu kształtów i form dachów… tylko szkoda tylu drzew. Są miejsca, gdzie łatwiej o cement i piasek niż drewno. Podglądając ekipy budowlane w Chorwacji, można zauważyć duże różnice w podejściu do technologii kładzenia dachów.

Modny płaski

Boom budowlany w Chorwacji jest widoczny. Powstają w szybkim tempie nowe osiedla, głównie w nadmorskich kurortach, w których mieszkania kupują nie tylko Chorwaci, ale również Austriacy, Włosi, Niemcy coraz częściej Polacy. Wielo i jednorodzinne wille z płaskimi dachami to szczyt mody. Bardzo przypominają polskie osiedla na przedmieściach Wrocławia, Poznania, Gdańska czy Szczecina. Różnice widzimy w materiałach elewacyjnych – na południu częściej wykorzystuje się kamień. A dachy… proste… płaskie… szybkie i tanie w wykonaniu. Coraz częściej w takich budynkach swoje wakacje nad Adriatykiem spędzają nasi rodacy.

Skośny… betonowy…

Co widzimy w rękach chorwackiego dekarza (czy to dekarz? czy może jeszcze murarz… tylko od murowania dachów?) – nie jest to młotek, ale kielnia i zaprawa, dużooo zaprawy, bo dachówki się muruje, a konstrukcja dachu wykonana jest w technologii betonowej. Jak widać na zdjęciach koledzy po fachu… muszą zadbać, by nie zabrakło zaprawy… (skoro zabrakło drewna, bo lasów nad Adriatykiem mało). Na dachach królują ceramiczne dachówki typu mnich-mniszka i romańska. Jedyny słuszny kolor to czerwony w różnych odcieniach. Przyjrzałem się kilku budowom – na żadnej nie widziałem więźby, membran dachowych, taśm uszczelniających, ław, płotków… opadu śniegu nikt nie planuje. Nowość i moda – to rynny! Jaki klimat taki dach… Choć zdarzają się domy budowane dla bardzo bogatych inwestorów, którzy zamawiają klasycznie… polskie dachy skośne z drewnianą więźbą, która pochodzi ze Słowenii, podobnie jak wykonujący ją dekarze.

Skośny… betonowy… i kamienny…

Dachy z obrobionych przez dekarzy (to już pewnie kamieniarze…) skał wapiennych i piaskowych to tradycyjne nad Adriatykiem rozwiązanie materiałowe. Ma to swój urok, każdy elementem wykonany jest ręcznie, budynki z kamiennymi dachami wpisują się świetnie w krajobraz. No i materiał jest dostępny… wręcz pod ręką, wystarczy wbić łopatę na 20-30 cm… i już mamy materiał dachowy. Trochę cementu, piasku, wody… i można sobie zrobić daszek, a nawet duży dach. Jest takie miejsce… mury obronne Dubrownika, z których roztacza się przepiękny widok na setki dachów, daszków, tarasów, pokrywających budynki urokliwego starego miasta. Niektóre dachówki są bardzo jasne… inne intensywnie czerwone, kto pozna bliżej najnowszą historię tego miasta, zrozumie skąd, te różnice…

Cezary Jasiczak, foto – CJ