Tytan-cynk w górach – przebudowa dachu schroniska w Tatrach
Fundament wysokogórskiego schroniska M.R. Stefanik koło Dumbier został założony 20 lipca 1924 r. Schronisko zastąpiło mały dom dla podróżników, który został zbudowany na szczycie Dumbier w odległym 1902 roku. Budowa trwała kilka lat i wykorzystano w niej najlepsze, jak na te czasy, materiały i technologię.
Schronisko znajduje się na południowym stoku górskiego szczytu Dumbier w Niskich Tatrach i jego wysokość nad poziomem morza wynosi 1,740 m. Całoroczna działalność tej budowli pozwala turystom przebywać w górach o każdej porze roku.
RHEINZINK-CLASSIC Naturalny materiał w swojej najbardziej pierwotnej formie
RHEINZINK-CLASSIC to najbardziej podstawowa forma blachy tytan-cynk. Blacha ta sprawdza się w każdych warunkach klimatycznych. W zależności od oddziaływania promieniowania UV, śniegu, deszczu itd. na naturalnej, metalicznie błyszczącej powierzchni tej blachy z biegiem czasu tworzy się typowa, szaroniebieska patyna. Stopniowo nadaje ona powierzchni coraz bardziej charyzmatycznego i indywidualnego charakteru oraz nie wymaga malowania w trakcie całego okresu eksploatacji wynoszącego do 120 lat.
RHEINZINK-CLASSIC to najbardziej podstawowa forma blachy tytan-cynk. Blacha ta sprawdza się w każdych warunkach klimatycznych. W zależności od oddziaływania promieniowania UV, śniegu, deszczu itd. na naturalnej, metalicznie błyszczącej powierzchni tej blachy z biegiem czasu tworzy się typowa, szaroniebieska patyna. Stopniowo nadaje ona powierzchni coraz bardziej charyzmatycznego i indywidualnego charakteru oraz nie wymaga malowania w trakcie całego okresu eksploatacji wynoszącego do 120 lat.
Błędy w początkowej fazie budowy konstrukcji dachu doprowadziły do opłakanego stanu budowli.
Nawet miedź nie dała rady
W ciągu długich lat służby dla turystów i gości w trudnych wysokogórskich warunkach dach schroniska stopniowo popadał w ruinę. Śnieżna pokrywa około 5 metrów w zimie, całoroczne wiatry osiągające prędkość 170-220 km/h, częste opady deszczu i błędy w początkowej fazie budowy konstrukcji dachu doprowadziły do opłakanego stanu budowli. W dotychczasowych warstwach dachu wykonanego z blachy miedzianej klepanej z arkuszy nie było izolacji. W tamtych czasach nie była rozwinięta wiedza na temat szczeliny wentylacyjnej czy też wentylacji dachu. Doprowadziło to do faktu, że izolacja termiczna działa tylko w 70% i w przegrodzie dachowej dochodziło do tworzenia się kondensatu. W rezultacie, drewniane krokwie zaczęły gnić, a pod wpływem wiatru cześć dachu zapadła się.
Trwałe rozwiązania i trwałe materiały – blachy stopowe – miedziane czy tytan-cynk?
Przebudowy dachu podjęły się słowackie firmy EKOCLIM s.r.o. Poprad i PLUTA-STRECHY, s.r.o., Kežmarok. Przy okazji napraw przebudowano część poddasza, doświetlając go dodatkowymi oknami oraz rozwiązano kwestie warstw.
Wybierając materiały i rozwiązania uwzględniono warunki temperaturowe panujące na placu budowy. Z tego powodu już na etapie projektu i przygotowania specyfikacji odrzucono propozycje stosowania blach powlekanych (np. ze względu na właściwości powłok zalecana temperatura obrabiania blach aluminiowych zgodnie z EN 1396, załącznik D3, wynosi +20°C) oraz klejów i uszczelniaczy (zalecana temperatura dla większości z nich to powyżej +5°C).
Docieplenie dachu płytami PIR i układanie nowego pokrycia z blachy tytan-cynk.
Ze względu na brak powłok i na możliwości lutowania brane pod uwagę były blachy stopowe – miedziane i tytan-cynk. Ponieważ cena obu tych rodzajów blach zależy od kursów giełdowych wybrano tytan-cynk, z którego zostały wykonane dach, elewacja, obróbki blacharskie oraz rynny i odwodnienia. Za szczególną zaletę ich, którą brano pod uwagę, uznano możliwość lutowania oraz zdolność do „samoleczenia się” powierzchni np. zadrapania w trakcie montażu lub użytkowania).
Ze względu na ekstremalne warunki lokalizacyjne transport materiałów odbywał się droga lotnicza.
Odpowiednie planowanie prac
Ponieważ schronisko znajduje się 1,740 metrów nad poziomem morza, materiał musiał być transportowany drogą lotniczą w śmigłowcach. Dekarze musieli pozostać na placu budowy przez całą dobę. Profilowanie blach i ich wyginanie dokonywano bezpośrednio na miejscu. Planowanie warstw, rozmieszczenia i użycia haftr odbyło się w porozumieniu z konstruktorem i wytycznymi producenta. Bardzo często po wielu godzinach pracy musieli zatrzymywać swoje prace z powodu nagłej zmiany pogody (silny wiatr, deszcz). Z tych powodów, przebudowa została przeprowadzona w dwóch etapach: pierwszy etap – 40% planowanych prac przeprowadzono we wrześniu 2014 r. W drugim etapie – w lipcu 2016 r. zakończono wszystkie pozostałe prace nad projektem.
W warstwach dachu zastosowano ocieplenie z płyt (Puren) o grubości 120 mm, wodoodporne płyty OSB o grubości 25 mm, papę bitumiczną (BauderTOP UDS-3), warstwę AIR- -Z i blachę tytan-cynk RHEINZINK-CLASSIC o grubości 0.80 mm. Taki układ warstw poprawił komfort cieplny w schronisku, zwłaszcza na mieszkalnym poddaszu.
Podsumowanie
Obecnie schronisko M.R. Stefanika koło Dumbier jest własnością “Klubu słowackich turystów” i jest otwarte dla turystów przez cały rok oferując zakwaterowanie, wyżywienie i ciekawe szlaki turystyczne.
Klient: Klub slovenských turistov, Bratysława, Słowacja
Dach: system podwójnego rąbka stojącego, 750 m², 5 ton, blacha RHEINZINK-CLASSIC walzblank
Elewacja: system kątowego rąbka stojącego, 435 m², 3 tony, blacha RHEINZINK-CLASSIC walzblank
Udostępnij artykuł
Zrobienie czy naprawa w takim miejscu to wyzwanie. Śnieg, deszcz, wiatr i słońce będą działać przez lata na ten dach. Wybór materiału i realizacja musiały być wybrane na ekstremalne warunki. Efekt remontu jak widać jest na lata.
Zdecydowanie dach położony na schronisku usytuawanym w takim miejscu musi być wyjątkowo odporny na ekstremalne warunki jakie panują w wysokich górach.Tytan -cynk z pewnością potrafi znieść dużo.Fachowcy wiedzą co robią.