Wole oko – wyzwanie dla najlepszych

Właściwe wykonanie wolego oka wymaga przede wszystkim odpowiedniego doboru materiału, wykonania szczelnego podkładu i bardzo dobrego przygotowania dekarskiego.

Wole oko, czyli odmiana lukarny o półowalnym kształcie, wyróżniająca płynnym przejściem pomiędzy płaszczyzną dachu a wypukłością okna, podoba się wielu inwestorom. Dla wykonawcy ten ciekawy element architektoniczny stanowi prawdziwe wyzwanie. Po pierwsze, musi być harmonijnie wkomponowany w całość płaszczyzny dachu, przez co wymaga bardzo dokładnego rozmierzenia łat i odpowiedniego przygotowania więźby, w tym krążyn. Po drugie, poszczególne dachówki należy go precyzyjnie dopasować oraz ułożyć, aby zapobiec przedostawaniu się wody pod pokrycie i nie dopuścić do przeciekania dachu.

Wymagania wobec więźby

Więźba pod wolim okiem musi posiadać specjalną konstrukcję. Potrzebne jest duże doświadczenie w budowie więźb ciesielskich, nie tylko tych na łączniki metalowe, ale także tych na tradycyjny pióro-wpust. Łuk zewnętrzny oraz dwa łuki wewnętrzne powinny być odpowiednio wymierzone i dobrane do rodzaju dachówek.
Dużo uwagi należy również poświęcić krążynom, najczęściej wykonywanym z klejonego, wielowarstwowego drewna. Właściwie wykonana konstrukcja drewniana z odpowiednią geometrią gwarantuje, że przejście między płaszczyzną dachu a wolim okiem jest łagodne i nie wymaga dodatkowych elementów uszczelniających.

Do wykonania wolego oka najlepiej wybrać dachówki małoformatowe, takie jak Röben Fleming

Przed ułożeniem dachówek

Powierzchnia wolego oka oraz połać, w którą jest ono wpisane, muszą być pokryte sztywnym poszyciem i szczelnie zabezpieczone – papą lub odpowiednią folią. Kontrłaty powinno się mocować symetrycznie względem osi wolego oka i dostatecznie gęsto, aby uniknąć uginania się łat. Na tak przygotowanym dachu może zostać ułożone pokrycie.
Warto zaznaczyć, że nie każdy dach nadaje się do ułożenia wolego oka, jeżeli chcemy zastosować dachówki zakładkowe – zależy to między innymi od długości połaci dachowej i kąta nachylenia dachu.

Dachówki a kształt wolego oka

Przy tworzeniu konstrukcji należy pamiętać o odpowiednim dobraniu kształtu wolego oka do materiału, z którego wykonane będzie pokrycie. Dwa podstawowe parametry w tym wypadku to proporcje wysokości i szerokości ściany frontowej wolego oka oraz kąt spadku połaci wolego oka, który nie może być mniejszy niż 12° od kąta spadku połaci zasadniczej dachu, w który jest ono wpisane. W przypadku dachówki ceramicznej Röben Fleming, stosunek wysokości do szerokości ściany frontowej zawiera się pomiędzy 1:8 (w przypadku dachówki podstawowej) a 1:5 (dla dachówki podstawowej w połączeniu z dachówkami połówkowymi), co oznacza to, że jeśli okno w formie wolego oka ma wysokość 1 m, to jego podstawa musi mieć rozpiętość minimum 8 m, natomiast spadek połaci dachowej dachu zasadniczego powinien być większy niż 30°. Jeżeli parametry te nie zostaną zachowane, dachówki mogą „klawiszować” i „stroszyć się”, powodując wpływanie wody pod pokrycie dachowe.

Podstawą poprawnego ułożenia dachówek na wolim oku jest odpowiednie rozmierzenie łat i wykonanie szczelnego podkładu

W czasie montażu

Na łuku wolego oka należy przykręcić wszystkie dachówki za pomocą wkrętów, aby zapobiec ich obsuwaniu. Na całej połaci wolego oka należy ponadto zapewnić odpowiednią wentylację, czyli cyrkulację powietrza pod dachówką.