Gonty bitumiczne. Asfalt na dachu

Wygrywają z konkurencją, są tanie, lekkie i co najważniejsze łatwe w układaniu. Nie straszne im dachy płaskie, a na stromych w postaci gontów bitumicznych pięknie się prezentują. Papy od lat świetnie sprawdzają się w swojej roli.

Pokrycia dachowe z papy ciągle kojarzą się z widokiem ubrudzonego od smoły dekarza podgrzewającego lepik. Nic bardziej mylnego. Nastąpił ogromny skok technologiczny, dzięki któremu jakość papy jest dużo wyższa. Oto jej 5 kroków do sukcesu…

1. Warstwa nośna

Papa składa się z wielu (4;5) warstw, których rdzeniem jest osnowa. Osnowa nadaje papie właściwą wytrzymałość mechaniczną i jest odpowiedzialna za przenoszenie obciążeń takich jak rozciąganie i zrywanie. Na rynku dostępne są osnowy tradycyjne i nowej generacji o budowie warstwowej. Rozróżniamy osnowy z: tektury budowlanej, tkaniny szklanej, folii aluminiowej, welonu z włókien szklanych i włókniny poliestrowej. Mocne i trwałe osnowy powinny mieć gramaturę w granicach 200-250 g/m². Osnowy nowej generacji mają niższą gramaturę np papy aktywowane termicznie Termik V60 Szybki Syntan® SBS o gramaturze 60g/m2, na osnowie z welonu szklanego, wzmacniane nićmi szklanym.

Tektura budowlana (papy tradycyjne) to najstarsze i jednocześnie najgorsze osnowy. Coraz rzadziej stosowane, głównie ze względu na skłonności do degradacji biologicznej charakterystycznej dla tektury. Niedokładne pokrycie asfaltem powoduje, że chłonie wodę i gnije. Niska rozciągliwość tego materiału powoduje pęknięcia. Welon z włókien szklanych (papy tradycyjne i zgrzewalne, papy wentylacyjne) wygrywa z tekturą odpornością na wodę, jednak podobnie jak ona ma niską rozciągliwość.

Między tekturą, a welonem z włókien szklanych można umieścić tkaninę szklaną (papy zgrzewalne, samoprzylepne, do mocowania mechanicznego). Papa na tego typu osnowie jest duża bardziej wytrzymała na rozciąganie.

Najnowocześniejsze włókniny poliestrowe biją pozostałe na głowę. Są to osnowy nowej generacji. Istnieją papy na osnowach z włókien ciągnionych, dodatkowo kalandrowanych (walcowanych). Charakteryzują się jeszcze lepszą rozciągliwością niż tradycyjne włókniny poliestrowe. Papy kalandrowane mają grubszą warstwę asfaltu ze względu na cieńszą włókninę.

Osnowa pokryta obustronnie masą asfaltową nabiera właściwości hydroizolacyjnych. Od jakości asfaltu zależy odporność papy na warunki atmosferyczne, jej żywotność i czas eksploatacji.

2. Warstwa asfaltowa

Asfalt to podstawa, im więcej masy asfaltowej tym lepsza ochrona dachu. Do produkcji pap wykorzystuje się asfalty oksydowane lub modyfikowane.

Papy niemodyfikowane powstają z asfaltów oksydowanych. Są to najprostsze i najtańsze papy, których osnowę najczęściej stanowi tektura. Wadą tego typu pokrycia jest słaba odporność na promieniowanie UV, ponadto w niskich temperaturach papa traci elastyczność, co może powodować pęknięcia w przypadku próby odkształcenia. Asfalt oksydowany uplastycznia się w temperaturze powyżej 70°C, dlatego nie jest zalecany na powierzchnie o dużym kącie nachylenia.

Asfalty modyfikowane są uszlachetnione dzięki zmodyfikowaniu parametrów fizykochemicznych elastomerami SBS (kauczuk syntetyczny styrenowo-butadienowo- styrenowy) lub plastomerami typu APP (ataktyczny polipropylen). Tego rodzaju papy charakteryzują się giętkością w niskich temperaturach-można je układać nawet przy -5°C. W porównaniu z papami niemodyfikowanymi są dużo bardziej odporne na działanie promieniowania UV. Bardzo wolno się starzeją dzięki czemu ich czas eksploatacji jest dużo dłuższy niż pap wytwarzanych na bazie asfaltów oksydowanych.

3. Posypka

Osnowa pokryta masą asfaltową jest odpowiednio zabezpieczana poprzez różnego typu posypki lub folie, dzięki którym papa nie skleja się. Dodatkowo posypka (łupkowa, ceramiczna lub bazaltowa) ma za zadanie ochronić materiał przed wysoką temperaturą i promieniowaniem ultrafioletowym, nadaje papie estetyczny wygląd i co najważniejsze wydłuża czas eksploatacji pap.

4. Przeznaczenie papy

Jest to podstawowa i najistotniejsza informacja, którą powinniśmy posiadać. Inną papę stosuje się jako podkład pod gonty, inną gdy chcemy zapewnić dobrą wentylację i wreszcie jeszcze inną gdy ma stanowić wierzchnią warstwę pokrycia dachu.

Papa asfaltowa podkładowa jest to papa przeznaczona do wykonywania izolacji wielowarstwowych dachów. Najczęściej jest stosowana pod gonty bitumiczne, blachodachówki i dachówki ceramiczne. Papa pokryta jest drobnoziarnistą posypką z piasku kwarcowego, dzięki temu rolki nie sklejają się podczas transportu i magazynowania. Jeśli osnowę stanowi folia aluminiowa, taka papa może być zastosowana jako paroizolacja.

Najbardziej narażona na działanie czynników atmosferycznych jest papa wierzchniego krycia. Posypana atrakcyjną wizualnie różnokolorową, gruboziarnistą posypką stanowi najczęściej wierzchnią warstwę pokrycia dachowego. Grubość papy to 4 – 5,5 mm, osnową może być tkanina z włókien szklanych, welon lub włóknina poliestrowa. Papa stanowi ochronę wodoszczelną, przeciwwilgociową i paroszczelną dachu. Częstym problemem niejednego dekarza jest nagromadzenie pary wodnej pod papą. Gdy temperatura dachu jest bardzo wysoka, nagromadzona woda z wewnątrz budynku zamienia się w parę wodną (para posiada kilkaset razy większą objętość niż woda). W ten sposób tworzą się wybrzuszenia i pęcherze pod papą. Ratunkiem w tej sytuacji jest papa specjalna wentylacyjna, która dzięki kominkom wentylacyjnym umożliwia rozprężonej parze zamkniętej w stropie wydostać się do atmosfery.

Jednak takie rozwiązanie wraz z upływem czasu nie zawsze się sprawdza. Po kilku sezonach papa skleja się z podłożem, skutkiem czego jest powstanie pęcherzy i sfałdowań, którym miała ona zaradzić. Zastosowanie pap w technologii Termik i Wentylowanych firmy Icopal S.A. zapewnia doskonałe odprowadzenie powietrza i pary wodnej z wnętrza dachu oraz zabezpiecza jego powierzchnię. System inteligentnych kanałów wentylacyjnych utworzony jest na spodniej części papy. Producent zastosował odporną na wysokie temperatury folię syntetyczną (papy Wentylowane) na którą został naniesiony klej bitumiczny. To klej skleja papę z podłożem, a nie asfalt, jak w przypadku zwykłych pap. Dzięki odpowiedniemu rozmieszczeniu pasm wentylacyjnych papa najlepiej sprawdza się na dachach narażonych na długotrwałe opady atmosferyczne, silnie zawilgoconych w swej strukturze. Papy z rodziny Termik łączą w sobie dwie funkcje: wyrównują ciśnienie gazów pod pokryciem z papy oraz tworzą warstwę wierzchniego krycia. Zastosowano w nich folię syntanową o takich samych właściwościach jak w rodzinie pap Wentylowanych. Papy Termik polecane są na dachy o mniejszej wilgotności.

5. Sposób montażu

Piątym krokiem do sukcesu jest ułatwienie dekarzowi pracy z papą na dachu. Tradycyjny lepik asfaltowy mimo, że ciągle używany, jest dość kłopotliwy. Tę metodę stosuje się przede wszystkim do izolacji fundamentów oraz w naprawach starych pokryć.

Papy termozgrzewalne, czyli montowane przez zgrzewanie za pomocą rozgrzanego powietrza generowanego z palnika lub ze specjalnych urządzeń wytwarzających strumień ciepłego powietrza. Dzięki temu warstwa asfaltu na spodniej stronie papy i na zakładzie ulega stopieniu. W ten sposób mocuje się papę przede wszystkim na powierzchniach płaskich. Stosuje się też mocowanie mechaniczne, za pomocą gwoździ papowych lub specjalnych łączników do podłoży betonowych i z blachy falistej, najczęściej gdy jest to wstępne krycie dachu. Uzyskany w ten sposób zakład zgrzewa się lub skleja lepikiem, tworząc uszczelnienie. Dostępne na rynku papy samoprzylepne (samowulkanizujące) jak sama nazwa wskazuje są to papy do których mocowania nie są potrzebne żadne łączniki ani kleje. Kolejne pasy papy są sklejane po samowulkanizacji nagrzanego bitumu.

Współcześnie produkowane papy charakteryzują się bardzo wysoką jakością. 5 kroków do sukcesu zostało osiągnięte, jednak wciąż trwają prace nad polepszeniem ich właściwości. Jedno jest pewne, papy już teraz mogą swobodnie konkurować z innymi materiałami wykorzystywanymi na pokrycia dachowe.

Gdzie nie powinno się montować papy z kominkiem wentylacyjnym?

Papa wentylacyjna z kominkami wentylacyjnymi skutecznie odpowietrza pokrycie dachowe. Jednak są miejsca w których nie powinno się układać tego rodzaju papy np.:

• przy kominach,
• przy ogniomurach,
• w pasie przyokapowym,
• przy dylatacjach konstrukcyjnych,
• przy wpustach dachowych
• przy korytach odpływowych.

Czym różnią się papy?

Papa to ciągle bardzo popularny materiał na krycie dachów i nie tylko. Izolacja pozioma i pionowa podziemnych części budynku, tarasów na gruncie, balkonów, a także dachów odwróconych to tylko niektóre z miejsc w których możemy ‘spotkać’ papę. Należy jednak pamiętać, aby odpowiednia papa była użyta do odpowiedniego miejsca.

Papy różnią się między sobą ze względu na:

• przeznaczenie,
• sposób montażu,
• rodzaj osnowy,
• rodzaj posypki,
• rodzaj, grubość i ilość asfaltu użytego do ich produkcji,
• wytrzymałość mechaniczną,
• odporność na działanie wysokich/ niskich temperatur.

Magdalena Kosmowska