Autorski dom pasywny naturalnie wkomponowany w środowisko

W 2010 roku w Wielkopolsce powstał dom jednorodzinny, do którego przynależy ogólnodostępna pracownia. Jest to budynek wolnostojący, parterowy, z częściowym poddaszem użytkowym o całkowitej powierzchni 175 metrów kwadratowych. Do budynku należy także garaż wielostanowiskowy zajmujący 58 metrów kwadratowych. Konstrukcja domu składa się z powtarzalnych drewnianych ram wykonanych z belki dwuteowej , a do jej izolacji zostały wykorzystane dwie membrany budowlane DuPont^™ Tyvek^® i DuPont^™ Airguard^® Sd5.

Autorzy projektu, architekci Walenty Durka i Emilia Durka – Zielińska, komentują: „Podstawowymi założeniami projektu było wykorzystanie potencjału działki położonej nad jeziorem oraz ograniczenie ingerencji w istniejące środowisko naturalne. Budowa miała realizować wszelkie współczesne rozwiązania zgodne z założeniami rozwoju środowiska zrównoważonego, z materiałów pochodzenia organicznego, a więc odnawialnych i najłatwiejszych do recyklingu. Zastosowanie zasad budownictwa pasywnego umożliwiło nam ograniczenie, w porównaniu ze standardem, o 90% podstawowego zapotrzebowania na energię grzewczą.

Walenty Durka dodaje: „Po studiach problematyki budownictwa pasywnego oraz zasad zrównoważonego rozwoju należało zadać odpowiednie pytania i znaleźć na nie odpowiedź.

Pytania dotyczyły technologii, materiałów, wyboru konkretnych produktów. Ten etap pochłonął porównywalną ilość czasu do samej realizacji obiektu. Najtrudniejsze, zarówno na etapie projektu jak i realizacji, były rozwiązania niestandardowe, eksperymentalne. Takimi elementami były konstrukcyjne ramy z belki dwuteowej oraz rozwiązanie szklenia stałego. Podobnie jak w przypadku analizy kosztów ogrzewania, podeszliśmy do wyboru materiałów z uwzględnieniem pełnego cyklu życia produktu. W naszej realizacji wykorzystaliśmy dwa produkty firmy DuPont. Membranę dachową SOLID oraz aktywną paroizolację VCL. Wybraliśmy membranę budowlaną DuPont^™ Tyvek^® z uwagi na parametry techniczne, renomę producenta, 30 letni okres gwarancji, wyniki badań nad starzeniem się materiałów, a także własne próby wytrzymałości membran dachowych na rozrywanie. Paroizolacja DuPont™ Tyvek^® VCL jest przeznaczona do przegród zaprojektowanych jako “otwarte na dyfuzję pary wodnej”. Przegroda tego typu, szczególnie w technologii drewnianej, przyczyniła się do polepszenia mikroklimatu we wnętrzu budynku oraz do wydłużenia trwałości konstrukcji.”

Wybór najwyższego standardu energetycznego został dokonany po porównaniu kosztów budowy standardowego budynku wraz z kosztami ogrzewania z kosztem budowy budynku w standardzie pasywnym, w okresie spłaty kredytu hipotecznego (30 lat). Standard budynku pasywnego precyzyjnie określa niemiecki Passiv Haus Institut, który mówi, że wartość wskaźnika zapotrzebowania energii do ogrzewania nie może przekroczyć 15 kWh w odniesieniu do metra kwadratowego powierzchni domu w skali roku. Istotna jest także szczelność przegród zewnętrznych budynku na “przewiewanie”. Wynik próby szczelności nie może przekraczać 0,6 krotnej wymiany powietrza w budynku w okresie godziny (jest to tzw. niekontrolowana wymiana powietrza bez odzysku ciepła).

Na potrzeby projektu opracowano, a następnie wprowadzono kilka innowacyjnych rozwiązań. Dwuteowe belki pozwoliły uzyskać otwartą przestrzeń nieskrępowaną dodatkowymi elementami konstrukcyjnymi. Również, co szczególnie istotne w budynku pasywnym, w miejscu styku stropu, ścian i połaci dachowych, został wyeliminowany mostek termiczny. Nowatorskie rozwiązanie dotyczy również szklenia stałego. Dwukomorowy pakiet szyby zespolonej został za pomocą taśmy przemysłowej “przyklejony” do ramy drewnianej. Dzięki takiemu rozwiązaniu obniżone zostały koszty oraz wyeliminowany mostek termiczny powstający “na ramce”. W zakresie instalacji została zastosowana wysoce efektywna (atestowana przez Passiv Haus Institut) centrala wentylacyjna z odzyskiem ciepła, która współpracuje z gruntowym glikolowym wymiennikiem ciepła. Aby obniżyć zużycie energii, zastosowano pompę obiegową glikolu w klasie efektywności energetycznej A, a poprzez wysokie wymagania higieniczne lampa UV-C zabezpiecza wymiennik glikol-powietrze.

Ograniczone zostało także zużycie ciepłej wody użytkowej poprzez zastosowanie armatury czasowej (samozamykającej), która pozwala na zmniejszenie zużycia wody do 60%. Podgrzewanie niewielkiej ilości wody jest realizowane z największą sprawnością w przepływowych podgrzewaczach wody, sterowanych elektronicznie i umieszczonych możliwie najbliżej punktów poboru, w tzw. rozwiązaniu “na życzenie”.