Dach spadzisty i jego specyfikacja

Najczęściej spotykana forma dachu w budownictwie mieszkalnym dla obiektów o niedużej kubaturze i powierzchni to dach spadzisty. Za wyborem tego typu dachu przemawiają mocne argumenty. W odróżnieniu od płaskiego pokrycia taka forma dachu sprawia, że woda jest lepiej odprowadzana, a śnieg i zanieczyszczenia same zsuwają się po stromej połaci. Obok względów technicznych, należy wspomnieć o walorach estetycznych takich pokryć. Geometrię więźby dachowej można rozwiązać na wiele sposobów. Daje to w ostateczności architekturę dachu dostosowaną do naszych potrzeb.

Niestety, skośne dachy mają też pewne wady – są podatne na parcie i ssanie wiatru, co w wypadku mocnych wichur powoduje uszkodzenia pokrycia, a w przypadkach skrajnych nawet jego oderwanie.

Kształt dachów spadzistych

Wybierając kształt dachu spadzistego należy odpowiedzieć sobie na kilka podstawowych pytań związanych m.in. z zagospodarowaniem poddasza. Przy poddaszu użytkowym stosuje się bowiem inne nachylenie oraz rozwiązania wentylacyjne, niż w przypadku przestrzeni nieużytkowej, która sama w sobie tworzy wielką przestrzeń wentylacyjną. Należy pod uwagę wziąć także istniejący projekt zagospodarowania terenu, warunki klimatyczne panujące w danym rejonie oraz architekturę najbliższego otoczenia.

Ze względu na konstrukcję dachy spadziste można podzielić na kilka typów:

1. Dwuspadowy (szczytowy) – należy do prostszych w wykonaniu. Dwie skośne połacie mogą tworzyć poddasze użytkowe, ale zależy to od kąta ich nachylenia. Dach dwuspadowy może występować w wersji niesymetrycznej.
2. Czterospadowy (czteropołaciowy, brogowy) – składa się z czterech skośnych połaci – dwóch przeciwległych połaci podłużnych w kształcie trapezu i dwóch przeciwległych bocznych w kształcie trójkąta.
3. Kopertowy – rodzaj dachu czterospadowego, który wzniesiony jest na planie kwadratu, a jego połaci zbiegają się w jednym wierzchołku. Nie posiada kalenicy.
4. Mansardowy – to typ dachu łamanego dwu- lub czterospadowego. Każda z połaci składa się z dwóch części: górnej (mniejszy kąt nachylenia) i dolnej (stromej). Ten typ dachu daje największe możliwości zagospodarowania poddasza.

Izolacja dachu

Wszelkie pokrycia powierzchni dachu wymagają odpowiedniej izolacji.

Dachy skośne dużo łatwiej odprowadzają wszelkie opady, przede wszystkim dzięki swemu nachyleniu. Jednak domeną dobrego dachu jest również odpowiednie pozbywanie się wilgoci, ochrona przed utratą ciepła zimą oraz nadmiernym nagrzewaniem się latem, a o to trzeba już zadbać zapewniając odpowiednią izolację.

Wadliwie działająca izolacja wiąże się z większym kosztem ogrzewania oraz z szybkim niszczeniem się drewnopochodnych części nośnych dachu.

W przypadku zabudowy jednorodzinnej mamy do wyboru dwa podstawowe systemy funkcjonowania naszego dachu. W przypadku, gdy nie planujemy wykorzystać powierzchni nad stropem ostatniej kondygnacji, mamy poddasze nieużytkowe. Gdy chcemy zaaranżować przestrzeń na poddaszu, musimy zadbać o jego odpowiednią izolację.

Dobra izolacja dachu to przede wszystkim właściwa kolejność warstw izolacyjnych, grubość wełny mineralnej, szczelne mocowanie paroizolacji oraz duża precyzja w wykonaniu całego montażu.

Izolacja poddasza jest skuteczna, gdy para wodna nie wpływa negatywnie na termoizolacje oraz drewniany układ konstrukcji nośnej dachu.

Wybór pokrycia dachowego

Najważniejsza decyzja związana z budową dachu dotyczy wyboru odpowiedniego pokrycia dachowego. Chcąc dokonać słusznej decyzji, należy w swym wyborze uwzględnić takie kwestie jak:

1. Planowane zagospodarowanie poddasza:

W przypadku poddaszy użytkowych należy wybrać materiał, który będzie stanowił barierę akustyczną i tłumił hałasy z zewnątrz. Lepiej w tej roli sprawdzają się pokrycia ciężkie, np. dachówki cementowe.

2. Kąt nachylenia dachu:

Przy nachyleniu dachu powyżej 15o można zastosować blachodachówkę, gont bitumiczny lub płyty faliste. Ułożenie drobnowymiarowych dachówek ceramicznych lub cementowych wymaga spadku połaci nie mniejszego niż 25o (chyba że zastosujemy dodatkową warstwę spodniej membrany uszczelniającej).

3. Liczba połaci:

Dachy o skomplikowanych kształtach lub z dodatkowymi elementami konstrukcji (wieżyczki, lukarny) lepiej jest pokryć drobnowymiarowymi materiałami, takimi jak: dachówka ceramiczna, dachówka bitumiczna. Minimalizuje to konieczność stosowania przycięć i pozytywnie wpływa na estetykę dachu. W przypadku dachów prostych najbardziej ekonomicznym rozwiązaniem jest wykorzystanie blachy.

4. Konstrukcja więźby dachowej:

Jeśli chcemy pokryć dach materiałem zaliczanym do ciężkich pokryć dachowych, jak np. dachówka ceramiczna, należy pamiętać, że więźba musi utrzymać taki ciężar. Ważne jest wtedy zwiększenie jej przekrojów.

Rodzaje pokryć dachowych

Do najpopularniejszych materiałów wykorzystywanych do krycia dachów spadzistych należą:

1.Blachodachówka – sprawdza się na dachach o kącie nachylenia połaci większym niż 9° i prostej konstrukcji. Jest materiałem o długiej żywotności, odpornym na działanie niekorzystnych warunków atmosferycznych, korozji, promieni UV. Nie nasiąka wodą i nie zwiększa swojej masy pod wpływem wilgoci. Blachodachówka jest bardzo lekka. Metr kwadratowy pokrycia blaszanego nie waży często 5 kg. Jest to cecha szczególnie pożądana w przypadku renowacji starych pokryć.

2. Dachówka ceramiczna – zalecana do krycia dachów o minimalnym kącie nachylenia połaci 27° i skomplikowanych kształtach (ze względu na mały rozmiar pojedynczej dachówki). Tym materiałem nie powinno się natomiast kryć dachów o kącie nachylenia większym niż 45°, ponieważ trwałe zamocowanie dachówek jest w tym przypadku bardzo pracochłonne. Do największych zalet dachówki ceramicznej zalicza się jej trwałość, niepalność oraz odporność na wpływy termiczne. Wadą jest natomiast jest ciężar: metr kwadratowy ceramicznego poszycia waży ok. 40-75 kg/m2.

3. Dachówka cementowa (betonowa) – to lżejszy odpowiednik dachówki ceramicznej. Jej waga wynosi ok. 35-50 kg/m2. Zaleca się stosowanie tego rodzaju pokrycia na dachu o kącie nachylenia połaci mieszczącym się w przedziale 25°-60°. Dachówka cementowa charakteryzuje się dużą odpornością, dobrze chroni dach przed niskimi temperaturami, nadmiernym nagrzaniem i wilgocią. Jej dodatkową zaletą jest fakt, że pozytywnie wpływa na walory akustyczne wnętrza. Dzięki dużej masie dachówki cementowe (jak i ceramiczne), dobrze tłumią dźwięki uderzeniowe (deszcz, grad) oraz powietrzne (wiatr, odgłosy ruchu ulicznego).

4. Łupek – elementy łupka, czyli skały metamorficzne, dzięki prostym obróbkom mogą mieć różne kształty: prostokątny, ośmiokątny, łukowy, łuskowy. Ich układanie jest możliwe na dachach, których kąt nachylenia połaci mieści się w granicach od 25 do nawet 80°. Zaletą materiału jest odporność na czynniki atmosferyczne i działanie ognia. Jest to jeden z najbardziej trwałych materiałów. Żywotność pokrycia sięga nawet 300 lat.

5. Gont bitumiczny – to specjalnie uformowane pasy z papy asfaltowej, które swoim kształtem przypominają zespół kilku dachówek. Minimalny kąt nachylenia dla tego typu krycia to 12°, pod warunkiem, że jako pierwsza warstwa zostanie ułożona papa podkładowa (w celu zapewnienia lepszej szczelności). Mocowanie gontu bezpośrednio do podkładu jest możliwe dopiero na dachach o nachyleniu powyżej 20°. Materiał ten zaliczany jest do materiałów lekkich. Jego ciężar wynosi ok. 8 kg/m2.

Tekst powstał przy współpracy z firmą KomFort Polska, która pomaga polskim firmom budowlanym w eksporcie usług do krajów Unii Europejskiej.