Dachówka ceramiczna

Dachówki ceramiczne

Nie ma wątpliwości co do tego, że właściwie ułożona dachówka ceramiczna zapewni trwałość i niepowtarzalne walory estetyczne budynku. Jako kluczowe zalety pokryć dachowych bazujących na dachówkach ceramicznych wymienia się bardzo dobre wentylowanie połaci dachowych, tłumienie hałasu, skuteczne odprowadzanie wody opadowej oraz brak konieczności konserwacji.

Dachówki są wyrobem budowlanym, który przybiera różne wymiary i kształty. Nabyć można bowiem dachówki ceramiczne takie jak chociażby zakładkowe, esówki, karpiówki czy też mnich-mniszka. Do krycia kalenic i szczytów dachów używa się dachówek o specjalnym kształcie, czyli tzw. gąsiorów.

Jeżeli jako kryterium podziału przyjmie się rodzaj procesu produkcji, to odróżnić należy dachówki ciągnione od tłoczonych. Dachówko płaskie są produkowane przeważnie metodą ciągnioną. W celu formowania, przygotowany materiał surowy, doprowadza się do prasy ślimakowej, której wylot nadaje obrys przekrojowi poprzecznemu. Następnie potrzebna długość dachówki zostaje odcięta z wyprofilowanego iłu. Dachówki produkowane ta metodą nazywane są ciągnionymi. Wśród dachówek płaskich należy do nich dachówka karpiówka i dachówka zakładkowa ciągniona.

Dachówki płaskie z zakładką okrężną są produkowane metodą tłoczenia. Z kolei dachówki ceramiczne otrzymywane tą metodą nazywa się tłoczonymi. Do tego rodzaju pokrycia zalicza się dachówki zakładkowe tłoczone. Warto podkreślić, że przy formowaniu dachówek tego typu prasa ślimakowa wytwarza płaskie pasmo iłu, które następnie dzieli się na tzw. galety. Te ostatnie kieruje się do formierki tłoczącej (rewolwerowej), gdzie galeta dostaje się między formy i zostaje wytłoczona w dachówkę.

Dachówki ceramiczne

Dachówki ceramiczne znane już były w czasach Imperium Rzymskiego. Z kolei na terenach Europy Środkowej pokrycia tego typu zaczęto stosować w średniowieczu. Podaje się, że w drugiej połowie 19. wieku w Berlinie skonstruowano pierwszą maszynę, która pozwalała na produkowanie dachówek ceramicznych. Pierwotnie dachówki ceramiczne jako pokrycia dachowe stosowano w pałacach, świątyniach i prestiżowych kamienicach.

Pomimo bogatej oferty pokryć produkowanych z metali i tworzyw sztucznych dachówki ceramiczne cechują się szerokim spektrum zastosowania. W dużej mierze wynika ono nie tylko z trwałości dachówek, ale i walorów estetycznych. Warto zatem przyjrzeć się nieco bliżej pokryciom tego typu.

Cechy dachówek ceramicznych

Jak już wspomniano, dachówka ceramiczna stanowi jedno z najstarszych, ale i najcięższych pokryć dachowych. Szacuje się, że masa dachówek ceramicznych mieści się pomiędzy 35 a 75 kg/m2. Tym sposobem konieczne jest uwzględnienie odpowiedniej konstrukcji więźby dachowej. Jednak znaczną masę pokryć bazujących na dachówkach ceramicznych można uznać również za zaletę, bowiem zyskuje się dobre tłumienie hałasu powstałego przy opadach deszczu i wysoki poziom odporności na promienie UV. Materiał, z którego produkuje się dachówki jest niepalny, a co najważniejsze, odporny na działanie skrajnych warunków atmosferycznych, w tym, niskich temperatur. Nie bez znaczenia pozostaje niewielki poziom nasiąkliwości wynoszący około 2%. Warto przy tym podkreślić odporność na uszkodzenia mechaniczne a uderzenia powstałe przez przedmioty niesione przez wiatr nie powinny spowodować uszkodzenia poszczególnych elementów pokrycia.

Dachówki ceramiczne

Zalety pokryć ceramicznych

Istotne jest, że oferta rynkowa w zakresie dachówek ceramicznych jest bardzo obszerna, a co za tym idzie – każdy inwestor czy też dekarz znajdzie produkt odpowiedni do potrzeb, charakteru architektonicznego budynku, a co najważniejsze, zasobności portfela. Oczywiście niemały wpływ na całkowity koszt wykonania dachu ma prosty montaż i praktycznie brak wymagań w zakresie konserwacji. Istotną zaletą dachówek są także ich niewielkie rozmiary, a więc uniwersalność i możliwość stosowania na dachach o skomplikowanej konstrukcji. Zwraca się również uwagę na możliwość stosowania dachówek ceramicznych na dachach o kącie mieszczącym się pomiędzy 15° a 90°. W dachach o mniejszym kącie nachylenia konieczne jest zastosowanie odpowiednich membran dachowych.

W kontekście większej masy dachówek ceramicznych zyskuje się stabilność pokrycia dachowego. Stąd też pokrycie jest trudne do uszkodzenia chociażby przez wiatr. Warto również zwrócić uwagę na tworzenie przez poszczególne niewielkie elementy pokrycia jednej dużej bariery na dachu, która stawia znaczny opór. Jeżeli dojdzie do uszkodzenia dachu pod wpływem bardzo silnego wiatru, naprawa fragmentu pokrycia jest stosunkowa prosta i tania. Można bowiem wymienić pojedyncze dachówki. Większa masa pokrycia to również wyższy poziom izolacji przed hałasem, który powstaje chociażby podczas opadów deszczu. Tendencją zauważalną na rynku jest zwiększanie rozmiarów dachówek ceramicznych, a co za tym idzie, różna jest ilość przypadająca na 1 m2 pokrycia. Na przykład nabyć można dachówki ceramiczne, których ilość na 1 m2 pokrycia wynosi 9.

Dachówki ceramiczne

Kształty

Dachówki ceramiczne mogą mieć kształt zakładkowy. Są to zazwyczaj dachówki o znacznych rozmiarach i profilowanym przekroju. Kształt może być również płaski z zamkami, wytłoczonymi na górnej i bocznej krawędzi. Tym sposobem zyskuje się łatwy montaż i szczelność pokrycia. Podczas montażu spodnie zaczepy dachówki są zahaczane o łaty dachowe.

Mówiąc o dachówkach ceramicznych warto również wspomnieć o tzw. esówkach. Dachówki tego typu bardzo często nazywane są holenderkami. Ich przekrój przypomina literę „S”. Istotną rolę w architekturze odgrywają dachówki karpiówki. Są one płaskie i nie mają zamków. W konstrukcji dachówek tego typu kluczowy pozostaje wyprofilowany nosek na dolnej powierzchni, który przy montażu zahacza się o łatę. W większości dachówek typu karpiowego przewiduje się dwa otwory pozwalające na montaż za pomocą klamer lub wkrętów. Warto zwrócić również uwagę na ceramiczne dachówki typu mnich-mniszka. Są nimi dachówki przystosowane do układania parami, czyli górną, zwaną mnichem, układa się na dolnej – zwaną mniszką. Elementy tego typu są mocowane do łat za pomocą drutu lub specjalnych klamer. Zwraca się jednak uwagę na wady dachówek typu mnich-mniszka. Przede wszystkim pokrycie takie cechują wysokie koszty, a montaż takich dachówek wymaga od dekarza doświadczenia i umiejętności. Z kolei mówiąc o zaletach dachówek mnich-mniszka należy mieć na uwadze niepowtarzalne walory architektonicznie, szczególnie na budynkach o tradycyjnej architekturze.

Należy podkreślić, że na rynku nabyć można dachówki, w których przewidziano rozwiązania konstrukcyjne zdecydowanie ułatwiające sposób montażu (np. zamki boczne). Stąd też zastosowanie znajdują chociażby dachówki zakładkowe imitujące mnicha-mniszkę.

Dachówki ceramiczne

Technologie wykonania

Biorąc pod uwagę technologię wykonania dachówki ceramiczne mogą być naturalne, angobowane i glazurowane. Wersje naturalne są wyrabiane z surowej gliny. Istotną rolę odgrywa porowata i matowa powierzchnia przy umiarkowanej nasiąkliwości. W zależności od zawartości związków żelaza w surowcu naturalna czerwień może przybrać różne odcienie. Dachówki angobowane cechują się tym, że przed wypaleniem pokrywa się je płynną glinką z dodatkiem barwników naturalnych. Tym sposobem, w porównaniu w dachówkami naturalnymi, powierzchnia jest mniej porowata i zwiększa się odporność na porastanie glonami i mchem. Dachówki tego typu produkuje się w odcieniach czerwieni i miedzi oraz brązu i żółcienia. Nabyć można również dachówki zielone i czarne. Mówiąc o wykonaniu dachówek ceramicznych warto również wspomnieć o modelach glazurowanych.

Są one powlekane bezbarwnym lub kolorowym szkliwem, a następnie ponownie wypalane. Zyskuje się zarówno gładką, jak i lśniącą powierzchnię. Istotną zaletą jest niski poziom nasiąkliwości i odporność na zabrudzenia. Dachówki tego typu mają najwięcej odcieni.

Szerokość dachówek ceramicznych wynosi od 15 do 25 cm przy długości wynoszącej 25 – 40 cm, czego zaletą jest nie tylko niewielka ilość odpadów, ale i możliwość zastosowania w wielopołaciowych dachach o skomplikowanych kształtach, łącznie z konstrukcjami o charakterze krzywoliniowym.

O czym należy pamiętać

Warto wspomnieć, że dachówki ceramiczne wymagają dokładnego przygotowania konstrukcji więźby dachowej. Szczególne wymagania należy zachować w przypadku dachówek karpiówek. Należy dodać, że dachówki ceramiczne zakładkowe w większości przypadków nie mają tak dużych tolerancji. Jest więc konieczne przestrzeganie dokładnych odstępów pomiędzy łatami. W pokryciach bazujących na dachówkach ceramicznych należy „wypleść” dachówki z zamków górnych, poziomych. Czynności tego typu są czasochłonne. Identyczna sytuacja występuje podczas wymiany uszkodzonych dachówek.

Dachówki ceramiczne

Podsumowanie

Oferta rynkowa w zakresie dachówek ceramicznych jest obszerna, a co za tym idzie, można wybrać odpowiedni rodzaj, podtyp i barwę pokrycia. Przy wyborze barwy dachówki warto uwzględnić kolorystykę pozostałych elementów architektonicznych obiektu budowlanego, takich jak okna, elewacja czy też rynny. Wybierając odpowiedni model dachówki należy wziąć pod uwagę rodzaj więźby dachowej, a w szczególności zdolność przenoszenia przez nią konkretnych obciążeń. W przeciwnym razie konieczny może okazać się wybór dachówek ceramicznych o mniejszej masie.

Przy wyborze warto zwrócić uwagę inwestora na zgodność pokrycia ze stylem architektonicznym obiektu budowlanego. Dzięki dachówkom ceramicznym można uzyskać chociażby dom o wyglądzie tradycyjnym z dachem pokrytym dachówką karpiówką. Zastosować można także wyraźne, jasne lub ciemniejsze barwy. Nie mniej ważnym kryterium wyboru jest rozmiar dachówki ceramicznej. Stąd też należy uwzględnić ilość połaci dachowych. Na przykład jeżeli dach ma konstrukcję dwuspadową, można zastosować modele dachówek o większych rozmiarach. Zyska się bowiem prostszy i szybszy montaż. W przypadku, gdy dach ma skomplikowaną konstrukcję z lukarnami i uwzględniono w nich bawole oka warto rozważyć zakup dachówki o mniejszych rozmiarach, co zapewni lepsze podkreślenie kształtu dachu łącznie z jego załamaniami.

Mówiąc o wyborze dachówki należy mieć na uwadze jeszcze jeden aspekt, na który dekarz powinien zwrócić uwagę inwestora. Chodzi mianowicie o przepisy prawa, a w szczególności, zgodność cech architektonicznych budynku z obowiązującym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego lub warunkami zabudowy.

Wybierając pokrycie dachowe bazujące na dachówce ceramicznej warto zwrócić uwagę na szereg elementów dodatkowych w postaci gąsiorów, dachówek brzegowych, połówek do podstopni, haków, dachówek przejściowych i szeregu ozdób. Oferta rynkowa w zakresie dachówek ceramicznych jest bardzo obszerna, zarówno pod względem kształtów, jak i ceny. Koszt metra kwadratowego dachówki ceramicznej mieści się pomiędzy 25 zł a ponad 100 zł, stąd też, że przy obecnej konkurencji ze strony innych materiałów do krycia dachu nie jest to drogie pokrycie. Aspekt ten nabiera szczególnego znaczenia w kontekście trwałości dachówek ceramicznych, która bardzo często przekracza 100 lat.

Damian Żabicki

5/5 - (5 votes)

Data publikacji: 6 lutego, 2013

Autor:

5/5 - (5 votes)


Komentarze


Udostępnij artykuł

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

  1. Monika
    piątek, 4 października, 2019

    Na pewno wybierając kolor dachówek ceramicznych przy budowie domu należy przemyśleć jak będzie wyglądała w przyszłości elewacja. Wszystko musi do siebie pasować. Rozmiary dachówki też nie zawsze i do wszystkiego będą pasować.

Podobne artykuły