Wiązary

Drewniane konstrukcje dachowe

Drewno od zawsze było podstawowym materiałem na konstrukcje dachowe dla obiektów rolniczych, zarówno mieszkalnych jak i użytkowych. Wynikało to z jego licznych zalet – niskiego kosztu, powszechnej dostępności, łatwej obróbce i korzystnej relacji wagi do wytrzymałości.

Problem pojawiał się jednak przy większych obiektach, zwłaszcza tam, gdzie potrzebne były dachy znaczniejszej rozpiętości bez podpory. Trudnością były relatywnie słabe połączenia. Tu powstały jednak nowe możliwości – ponad 50 lat temu w Ameryce wynaleziono nowy łącznik do drewna – płytkę kolczastą. Jest to blacha stalowa z wytłoczonymi kolcami, która po wprasowaniu w dołożone do siebie elementy drewniane łączy je na stałe, bez potrzeby używania dodatkowo gwoździ, zaciosów, kleju itp.

Technologia prefabrykacji z użyciem płytek kolczastych zaczęła się upowszechniać w latach 60-tych XX w. Początkowo stosowana była w regionach USA najbardziej narażonych na działanie huraganowych wiatrów, gdyż wiązary z płytkami kolczastymi były na nie dużo bardziej odporne od tych tradycyjnie zbijanych. Następnie, w ciągu kilkudziesięciu lat technologia przyjęta została w wielu krajach świata. Obecnie jest podstawową metodą wykonywania konstrukcji dachowych, także w krajach o bardzo ostrych zimach jak Norwegia czy Szwecja. Bardzo popularna jest między innymi w Czechach.

Konstrukcje z płytkami kolczastymi wykonywane są pod dachem w wyspecjalizowanych zakładach przemysłowych, które posiadają własne biura projektowe i nieodpłatnie wykonują projekty. Elementy wiązarów wycinane są na piłach z obrotową tarczą a następnie prasowane na specjalnych stolikach-szablonach, przy czym nacisk pras wynosi minimum 20 ton. Zestaw gotowych elementów-wiązarów dostarczany jest na plac budowy, gdzie szybko, jak klocki lego, są one montowane w całość.

Jedną z dziedzin, w której technologia prefabrykowanych wiązarów drewnianych wiązarów upowszechniła się najbardziej jest rolnictwo. Sukces ten wynika z ich licznych zalet. Główną zaletą jest to, że dzięki użyciu płytek jako łączników, ze zwykłej tarcicy można konstruować wiązary do 30m długości, bez potrzeby ich podpierania. Wcześniej takie elementy dachowe mogły być tworzone jedynie z żelazobetonu, drewna klejonego czy stali. W porównaniu z nimi, zaletą wiązarów z płytkami kolczastymi jest znacznie niższa cena, ponieważ używane jest tu lite drewno, czyli dużo tańszy materiał.

Drewniane konstrukcje dachowe

Porównując drewniane wiązary prefabrykowane z tradycyjnymi wiązarami – zbijanymi bądź skręcanymi – warto zauważyć, że:
a) wiązary z płytkami mogą osiągać dużo większe rozpiętości (do 30 m)
b) są znacznie lżejsze, ponieważ posiadają lepszą nośność przy mniejszej wadze
c) nie mają wystających elementów
d) mogą mieć bardziej zróżnicowane kształty.

Ostatnia z wymienionych cech ma często swoje zastosowanie również w obiektach rolniczych. Stosuje się tu między innymi wiązary nożycowe, które pozwalają uzyskać dużą wysokość w środku hali przy znacznie niższych ścianach. Przykładem może być budowa magazynu zbożowego tradycyjnych ścianach wysokości 2,5 m, przy wysokości w środku budynku 4,5 m (możliwość wjazdu samochodów). Innym przykładem wykorzystania możliwości niemal dowolnego kształtowania wiązarów jest takie ich zmodyfikowanie, by powstało w poddaszu pomieszczenie na przykład na przechowywanie paszy.

Drewniane konstrukcje dachowe

Warto podkreślić, że w budynkach o agresywnym działaniu mocznika (na przykład w chlewniach) wiązary drewniane są bardziej odporne niż stalowe – mocznik wykrystalizowuje we włóknach drewna i nie tylko je nie niszczy a wręcz wzmacnia i usztywnia. Płytki łącznikowe w węzłach konstrukcji pokryte są wysokiej jakości powłoką galwaniczną, a w razie potrzeby można również zastosować płytki ze stali nierdzewnej.
Możliwość tworzenia wiązarów o bardzo zróżnicowanych kształtach wykorzystuje się do tworzenia gotowych hal, które wykonywane są z tak zwanych wiązarów ramowych (nazywanych „hokejami”).

Drewniane konstrukcje dachowe

W tym przypadku wiązary tworzą zarówno dach jak i ściany budynku. Hale tego rodzaju buduje się w szerokości od 7 do 22 m, a wysokość jest zależna od przeznaczenia obiektu (5-8 m). Zaletą tego typu hal, w porównaniu do stalowych jest głównie niższa cena, a z uwagi na lżejszą konstrukcję hali, można również znacznie zaoszczędzić na fundamencie. Konstrukcję ramową można wykorzystać do wznoszenia wiat na przykład na kombajny, ciągniki, maszyny rolnicze.

Technologia ta ma także bardzo szerokie zastosowanie w obiektach mieszkalnych i daje szerokie możliwości w zakresie konstrukcji dachu, wraz z możliwością wykonania stropu drewnianego.

Drewniane konstrukcje dachowe

Montaż i pokrycie dachu z gotowych wiązarów drewnianych jest zazwyczaj dużo łatwiejsze niż w przypadku konstrukcji stalowych. Nie wymaga użycia specjalnych narzędzi – nie trzeba spawać ani wiercić, a ponieważ drewniane wiązary są lekkie, przy mniejszych rozpiętościach można się obejść bez dźwigu. Montaż wiązarów nie jest bardzo skomplikowany – producenci oferują konstrukcje „na gotowo”, a także do własnego montażu. Rolnicy często sami bądź z pomocą miejscowych cieśli montują konstrukcje dachowe, a jeszcze częściej pokrywają je we własnym zakresie. Dużym ułatwieniem jest to, że producent wiązarów dostarcza dokładne rysunki montażowe (także trójwymiarowe) a wszystkie elementy są dokładnie ponumerowane.

Drewniane konstrukcje dachowe
5/5 - (9 votes)

Data publikacji: 20 marca, 2013

Autor:

5/5 - (9 votes)


Komentarze


Udostępnij artykuł

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

  1. Marta
    sobota, 19 czerwca, 2021

    Takie metalowe płytki to doskonały pomysł w przypadku dachów w miejscu narażonym na wichury. Dzięki nim nie musimy się aż tak bardzo obawiać każdego podmuchu wiatru.

Podobne artykuły