Gonty – zasady wprowadzania do obrotu, czyli co każdy dekarz kryjący gontem wiedzieć powinien

Gonty bardzo często wprowadzane są do obrotu jako „wyrób regionalny”. Tymczasem wielu zarówno kupujących, jak i wykonawców nie wie, co oznacza takie określenie i jakie warunki muszą być spełnione, aby można było wyrób nazwać „regionalnym”. Doświadczenie i obserwacja rynku wskazują, że wiedzy takiej wydają się nie posiadać nawet niektórzy producenci gontów.

Przede wszystkim należy zapoznać się więc z odpowiednimi zapisami Ustawy o wyrobach budowlanych, która wskazuje:
Artykuł 8:
2. Wyrób budowlany wytwarzany tradycyjnie, na określonym terenie przy użyciu metod sprawdzonych w wieloletniej praktyce, przeznaczony do lokalnego stosowania, zwany dalej „regionalnym wyrobem budowlanym”, może być oznakowany znakiem budowlanym, na wyłączną odpowiedzialność producenta.
3. O uznaniu, że dany wyrób budowlany jest regionalnym wyrobem budowlanym, orzeka, w drodze decyzji, na wniosek producenta, właściwy wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego.
4. Oznakowanie znakiem budowlanym regionalnego wyrobu budowlanego jest dopuszczalne wyłącznie po uzyskaniu decyzji, o której mowa w ust. 3, oraz wydaniu, przez producenta, na jego wyłączną odpowiedzialność, oświadczenia, że wyrób budowlany został wytworzony w sposób, o którym mowa w ust. 2, i nadaje się do stosowania zgodnie z przeznaczeniem. Podsumowując zatem powyżej przywołane zapisy Ustawy – jako „wyrób regionalny” może być sprzedawany wyłącznie produkt wytwarzany w tym samym regionie, w którym ma zostać wbudowany. Zanim wyrób taki zostanie sprzedany i wbudowany, jego producent musi uzyskać od Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego decyzję uznającą dany wyrób za „wyrób regionalny”. Wyrób regionalny musi być oznakowany zgodnie ze wzorem pokazanym na rysunku 1.

Przechodząc do tematu niniejszego artykułu – np. producent gontów z województwa małopolskiego musi uzyskać taką decyzję od Małopolskiego WINB, aby móc sprzedawać swoje gonty na terenie województwa małopolskiego. Jeśli natomiast producent ten (z województwa małopolskiego) chciałby sprzedawać swoje gonty do zastosowania w innych województwach – musi uzyskać Aprobatę Techniczną.
Niestety, większość inwestorów i wykonawców nie ma świadomości, że producent, który oferuje gonty jako „wyrób regionalny”, mimo że jego produkcja nie jest zlokalizowana w tym samym regionie (województwie) co obiekt, w którym gont miałby być zastosowany – łamie prawo. Inwestorzy i wykonawcy nie wiedzą też często o wymogu przedstawienia przez producenta gontów decyzji właściwego WINB o uznaniu danego gontu za wyrób regionalny.

Na koniec tego krótkiego artykułu autorzy chcieliby ponownie podkreślić to, co już niejednokrotnie podnosili w poprzednich opracowaniach oraz podczas prowadzonych szkoleń. Mianowicie to, że nadmierna formalizacja i mnożenie dokumentów nie jest celem ani certyfikacji, ani zasad dopuszczenia do obrotu. Celem jest zapewnienie inwestorowi właściwego, pewnego wyrobu, który będzie miał stałe i niezmienne właściwości, i który zapewni długotrwałe i bezproblemowe użytkowanie wznoszonego obiektu. Celem jest uchronienie inwestorów przed sytuacją, w której nie do końca uczciwy producent – w tym przypadku gontów, na etapie oferty pokaże przepięknie wykonane próbki (fot. 1) i zapewni o posiadaniu Aprobaty, a w ramach realizowania umowy dostarczy gonty znacznie gorszej jakości (fot. 2), niż przedstawione wcześniej próbki oraz NIE przedstawi Aprobaty, gdyż jej po prostu nie posiada. Celem jest też uchronienie inwestora przed sytuacją, w której producent niechętny ponoszeniu kosztów postępowania aprobacyjnego, zaoferuje jako „wyrób regionalny” gont, który nim nie jest z uwagi na przewidywane zastosowanie w obiekcie w rejonie innym niż region produkcji.

Opracowanie
mgr inż. Ewa Ingeborga Kotwica
dr inż. Tomasz Nowak