Mechanizacja prac ciesielskich na budowie

W dzisiejszych czasach cieśla dysponuje nowoczesnymi elektronarzędziami, którymi może wykonać wszystkie operacje obróbcze, występujące przy wykonywaniu więźby dachowej budynku.

Stosowanie drewna litego na elementy nośne w konstrukcjach inżynierskich stropów czy dachów budynków (fot. 1) wymaga zmechanizowania wszelkiego rodzaju prac ręcznych, zwłaszcza tych związanych z obróbką drewna więźby dachowej, do których należy powiększanie na grubość i szerokość elementów nośnych oraz ich łączenie w jeden układ konstrukcyjny. Konstrukcję więźby dachowej tworzą połączenia konstrukcyjne takich elementów konstrukcyjnych jak krokwie, płatwy, belki, kleszcze, a także jętki. Połączenie poszczególnych elementów konstrukcyjnych wymaga prawidłowego wykonania złączy ciesielskich zgodnie z rysunkiem i sztuką ciesielską. Z uwagi na sztywność i stabilność całej więźby dachowej budynku każde złącze konstrukcyjne musi zostać dokładnie wykonane i spasowane bez żadnych luzów. Aby uzyskać szczelność konstrukcyjną, po wykreśleniu obrysów w naturalnej wielkości bądź użyciu szablonów w skali 1:1 typowych połączeń, należy je dokładnie wyciąć i poddać obróbce piłowania czy frezowania. Wykonanie połączeń konstrukcyjnych wymaga takich operacji obróbczych jak cięcia proste, cięcia ukośne pod kątem, frezowania o różnych kształtach i grubościach, a także wiercenia otworów na kołki ciesielskie bądź śruby metalowe. Do niedawna prace te wykonywano ręcznie, za pomocą ręcznych narzędzi stolarskich, obecnie zaś cieśla może i powinien być wyposażony w nowoczesne elektronarzędzia, za pomocą których może wykonać wszystkie operacje obróbcze związane z wykonywaniem więźby dachowej budynku. Stosowanie elektronarzędzi jest uzasadnione nie tylko ponieważ skracają one czas wykonywania tych operacji, ale także dlatego, że obniżają koszty wykonania prac oraz umożliwiają ich dobre wykonanie, gwarantując większą stabilność więźby dachowej w trakcie użytkowania.

fot. 2

Ręczna pilarka tarczowa do prac ciesielskich CSP 132 należy do narzędzi wielofunkcyjnych (fot. 2) – umożliwia piłowanie, frezowanie i struganie. W pracach ciesielskich prowadzonych na budowie szczególnie przydaje się do takich operacji jak cięcie belek i kantówek po podwójnym skosie, rozcinanie belek, przewężanie kantówek i krokwi, wykonywanie czopów w belkach czy cięcie krokwi koszowych i narożnych. Model CSP 132 posiada silnik o mocy 2300 W i 2200 obrotów/min., elektronicznie regulowany łagodny rozbieg wału obróbczego, regulowaną prędkość obrotową biegu jałowego, stałą liczbę obrotów pod obciążeniem, a także reagujące na temperaturę i pobór mocy zabezpieczenia przed przeciążeniem silnika. Konstrukcja pilarki umożliwia przyłączenie urządzenia do odsysania wiórów i pyłów, podnosząc widoczność obrabianego przedmiotu. Głębokość piłowania przy 90 stopniach wynosi 132 mm, a przy nachyleniu 45 stopni – 90 mm, co pozwala na przecięcie na długość belki czy krokwi. Ponadto pilarkę można wyposażyć w dodatkowe oprzyrządowanie (fot. 3), przekształcając ją w prosty sposób we frezarkę do wykonywania różnego rodzaju zaciosów oraz wycięć ( fot. 3a): wielkość uzyskiwanych zaciosów osiąga średnicę do 160 mm, szerokość 80 mm i głębokość 38 mm przy nachyleniu 45 stopni, co stanowi optymalne parametry frezowania i gwarantuje szerokie zastosowanie urządzenia w pracach ciesielskich. Cenną zaletą jest wyposażenie pilarki w urządzenie do strugania i wręgowania, składające się z dwuczęściowego kołpaka ochronnego, osłony wahadłowej oraz aluminiowej głowicy strugarskiej o średnicy 250 mm (fot. 3b). Parametry obróbcze wręgowania i skrawania na grubość wynoszą 80 mm głębokość strugania i 50 mm szerokość. Pilarka posiada ponadto wysoką sprawność obróbczą i gwarantuje bezpieczeństwo w czasie pracy.

fot. 3fot. 3afot. 3b

Bardzo przydatna w pracach ciesielskich jest także szlifierka Rustofix przeznaczona do szlifowania i wygładzania powierzchni belek, krokwi i wykładzin na sufitach i ścianach (fot. 4). Urządzenie to nadaje się zwłaszcza do przygotowania drewna pod wykończenie rustykalne, posiada silnik o mocy 1500 W i osiąga obroty 500-2650, a także możliwość podłączenia do przyłącza do odsysania pyłu drzewnego. Ponadto szlifierka ma regulowaną prędkość obrotową, co pozwala na ustalenie obrotów dostosowanych do gatunku obrabianego drewna. Rodzaj i jakość struktury szlifowanego drewna zależy od rodzaju zastosowanej szczotki (LD-85 z drutu stalowego, KB-80 z tworzywa sztucznego z zatopionym ziarnem ściernym bądź BG-85 z włosia sizalowego) oraz liczby obrotów. Szlifowane drewno dzięki parametrom technicznym urządzenia osiąga najwyższe efekty jakościowe i estetyczne. Szlifierka nie tylko wykańcza ostatecznie drewno, ale także doskonale przygotowuje je do impregnacji, ponieważ otwiera pory drewna i umożliwia głębsze wnikanie środków chemicznych, a tym samym skuteczniejsze uodpornienie drewna na owady drewna i niszczące grzyby.

Do prac związanych z łączeniem drewna na gwoździe powinno się używać gwoździarki pneumatycznej ( fot. 5 ). Dotyczy to szczególnie takich prac jak łączenie krokwi z jętką na dotyk z dwustronnymi nakładkami, oparcie krokwi na płatwie za pomocą siodełka i łączenia krokwi w kalenicy z nakładkami, a także łączenie poszycia dachowego (deskowego) do łat dachowych. Mechaniczne wbijanie gwoździ w drewno za pomocą gwoździarek pneumatycznych minimalizuje zniszczenie tkanek drewna oraz zwiększa ich wytrzymałość na wyrwanie, a ponadto znacząco zmniejsza wysiłek dekarza i poprawia dokładność wykonania tej operacji technologicznej.

fot. 4fot. 5

Zastosowanie elektronarzędzi w pracach ciesielskich na budowie, szczególnie do wykonywania więźby dachowej, pozwala na znaczne zmechanizowanie uciążliwych prac ręcznych i dokładniejsze wykonanie, zmniejszając jednocześnie wysiłek ludzki oraz koszty wykonania. Dlatego wszędzie tam, gdzie z różnych względów nie stosuje się jeszcze tych narzędzi, warto sięgnąć po nowości techniczne, jakie w technologiach budowania domów daje do dyspozycji dzisiejszy postęp techniczny i nauka.