Ogrody na dachu czyli jak wytrwać w wielkim mieście

Życie w betonowej dżungli, gdzie zewsząd otaczają nas gmachy, wieżowce i bloki jest trudne dla kogoś, kto marzy o posiadaniu swojego ogródka. Nie zawsze jest też możliwe posiadanie obszernej działki, na której możemy zaplanować teren zielony. W takich wypadkach jedynym słusznym rozwiązaniem jest założenie ogrodu na dachu. Ta forma wykorzystywania przestrzeni pokrycia dachowego stała się u nas ostatnio bardzo popularna i modna.

Trawnik na dachu? Tak

Dach tonący w zielni to nie tylko niezwykle piękny walor estetyczny i ekologiczny, ale też szereg praktycznych zalet ekonomicznych. W dobie rosnących cen działek można w ten sposób zaoszczędzić na cenie za grunt i wykorzystać przestrzeń dachów i tarasów na stworzenie zielonej oazy.

Zielone dachy mogą zatrzymać od 50 do 90% opadów atmosferycznych. Ten argument jest w istocie jednym z najważniejszych, gdyż odciąża kanalizację burzową, odpowiedzialną za odprowadzanie wody opadowej.

Fot. Przykład dachu kopulastego, den Helden – Holandia

Trawnik na dachu skutecznie chroni jego pokrycie przed szkodliwym działaniem zjawisk atmosferycznych: promieniami słonecznymi, gradem i śniegiem. Dzięki temu nie tylko znacznie wydłuża się żywotność dachu, ale też zwiększa się jego ognioodporność i zmniejsza ryzyko zerwania dachu przez gwałtowne wichury.

Fot. Przykład dachu kopulastego, dom ekologiczny w Plouray, Francja

Można również zastosować dodatkową termoizolację, np. system ZinCo DUO-Dach, oparty na produkcie Floratherm®, które można zaliczyć do ogólnej izolacji budynku. Dzięki temu zaoszczędzimy w zimie na ogrzewaniu, a latem na użytkowaniu klimatyzacji.

Zalety ekologiczne dachów pokrytych roślinnością

– poprawa mikroklimatu w miastach dzięki filtracji zanieczyszczeń z powietrza i produkcji tlenu
– zwiększona izolacja dźwiękowa (zielony dach ogranicza odbijanie się dźwięków nawet o 3 dB i poprawia dźwiękochłonność dachu nawet o 8 dB)
– powiększona przestrzeń życiowa dla zwierząt i ptaków
– możliwość przywrócenia równowagi w naturze
– może stanowić miejsce wypoczynku
– w znaczący sposób ogranicza występowanie zjawiska miejskiej wyspy ciepła ( temperatura na terenach wysoko zurbanizowanych jest dużo wyższa niż na terenach podmiejskich – wysokie budynki wznoszone jeden obok drugiego utrudniają przepływ mas powietrza)

Fot. Droga pożarowa na stropie dachu garażu podziemnego, osiedle mieszkaniowe Patria w Warszawie

Fot 5. Zbiornik wodny na użytkowym dachu garażu podziemnego, osiedle mieszkaniowe Villa Marina w Warszawie

Rodzaje zielonych dachów

Na każdym rodzaju dachu można założyć ogród: płaskim, skośnym czy w kształcie kopuły. Dla nowoczesnych technologii nie ma żadnych przeszkód. Przeszkoda leży raczej w naturze.

System ekstensywny składa się z roślinności mało wymagającej, odpornej na trudne warunki takie jak susza czy palące słońce: rozchodniki, skalnice, trawy ozdobne, niektóre zioła, rojniki, smagliczki, macierzanki. Można je założyć również na skośnych powierzchniach dochodzących do 35 stopni nachylenia. Nie wymagają dużych środków finansowych ani podczas jego zakładania ani podczas pielęgnacji.

System intensywny, jak sama nazwa wskazuje wymaga intensywnej uwagi. Jest też dużo droższy w utrzymaniu i nie zawsze można go założyć ze względu na nachylenie dachu i jego obciążenie. Znaleźć się na nim mogą duże rośliny, gęsty trawnik, czyli wszystko to, co może znajdować się w normalnym ogrodzie.

Fot. Dach budynku siedziby Subaru w Singapurze

Na co zwrócić uwagę przy zakładaniu zielonego ogrodu

Przede wszystkim dobry projekt
Na tym etapie należy przewidzieć nie tylko rodzaj dachu, ale też jego przeznaczenie, oraz ciężar i rodzaj roślinności.

Fachowe wykonawstwo
Niezbędnym uzupełnieniem właściwego projektu jest jego profesjonalne wykonanie. Przy wyborze doradcy technicznego należy kierować się jego wieloletnim doświadczeniem i znajomością problematyki.

W Polsce zakładanie zielonych ogrodów na dachu nie ma zbyt długich tradycji. Nie ma też żadnych obowiązujących norm w sprawie projektowania, budowy i ich pielęgnacji. Dlatego warto podpatrywać i czerpać inspirację z niemieckich wytycznych, szczególnie godne polecenia są normy niemieckie DIN oraz Stowarzyszenia Naukowego Rozwoju i Budowy Krajobrazu (FLL).

Materiały wysokiej jakości
Najlepiej wybrać takie materiały, które istnieją na rynku wiele lat. Potwierdzeniem ich trwałości i niezawodności powinna być ilość wykonanych z nich zielonych dachów, które mimo upływu lat wciąż pięknie wyglądają. To najbardziej niezawodna wizytówka.

Warto pamiętać, że popełnienie nawet najmniejszego błędu na etapie projektowania, wyborze materiałów czy wykonania dachu może spowodować, że koszty jego naprawy przewyższą koszty samej budowy.

Fot. Sposób ułożenia drenażu na dachu garażu podziemnego na osiedlu mieszkaniowym

Sztandarowym przykładem wykorzystania zielonego dachu w naszym kraju jest dach Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie. Z dumą trzeba powiedzieć , że jest on jednym z największych ogrodów dachowych w Europie. Rozciąga się na powierzchni ponad 1 ha, a roślinność zajmuje w nim 5111 m2.

Zobaczyć tu możemy trzy zróżnicowane strefy roślinne poprzecinane alejkami spacerowymi z ławkami, a nawet strumykiem.

Fot. Dach użytkowy Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego

ASZ