Pierwsze polskie wydanie Wytycznych dla dachów zielonych FLL

Na rynku ukazała się pierwsza polska publikacja wytycznych FLL dla dachów zielonych Wytyczne do projektowania, wykonywania i pielęgnacji dachów zielonych – wytyczne dla dachów zielonych.

Wydana przez Stowarzyszenie DAFA we współpracy z niemieckim Stowarzyszeniem FLL publikacja Wytyczne do projektowania, wykonywania i pielęgnacji dachów zielonych – wytyczne dla dachów zielonych rozszerzona została o przepisy polskie.

Celem wytycznych jest prezentacja ogólnie obowiązujących zasad, wymagań i parametrów dla materiałów wykorzystywanych do projektowania, wykonywania oraz utrzymywania dachów zielonych, zgodnie z aktualnym stanem wiedzy i techniki. Publikacja stanowi punkt odniesienia dla inwestorów, projektantów i wykonawców, tworząc bazę do współpracy pomiędzy nimi.

Wytyczne pod redakcją merytoryczną dr hab. inż. Ewy Burszty Adamiak z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu opracowane zostały przez ekspertów: mgr inż. Ryszarda Klatta, rzeczoznawcy DAFA oraz dr inż. Jacka Nowaka z Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach, a w prace redakcyjne włączyli się wysokiej klasy specjaliści, reprezentujący branżowe firmy członkowskie DAFA: Jacek Dudziak, Jarosław Grabowski, Andrzej Kania, Marian Kies, Piotr Muszyński, Witold Okoński, Sabina Pietrek, Maciej Runka, Edyta Sauć, Magdalena Stachowska, Anna Sylwester-Czapla, Cezary Szyjka, Katarzyna i Piotr Wolańscy.

Najważniejszą częścią wytycznych jest odniesienie zapisów do obowiązujących w Polsce aktów prawnych, norm, a także metod badawczych. Usystematyzowanie wymagań umożliwi poprawę jakości projektowania, wykonywania oraz pielęgnacji dachów zielonych. Dodatkowym elementem polskiego wydania wytycznych jest polsko-niemiecki słownik terminów branżowych, adresowany do wszystkich zainteresowanych problematyką tej dyscypliny.

Znaczenie wytycznych dla polskiej branży dachów zielonych podkreśla dr hab. inż. Ewa Burszta-Adamiak z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, redaktor merytoryczna polskiego wydania Wytycznych dla dachów zielonych FLL:

W dobie maksymalizacji wykorzystania terenu przeznaczonego pod zabudowę z jednoczesnym nakazem zapewnienia określonej powierzchni terenu biologicznie czynnego, dachy zielone stają się coraz bardziej powszechne. Należy jednak pamiętać, że projektując dach zielony należy uwzględnić nie tylko dobór zieleni na dachu, ale także zaprojektować fragment budynku, zwracając szczególną uwagę na projektowany rodzaj użytkowania dachu, parametry wytrzymałościowe, konstrukcję, nachylenie dachu, a także wymagania przeciwpożarowe. Ponadto uwzględnić należy potrzeby zabezpieczenia przed siłą ssącą wiatru i wywiewaniem oraz konieczność odpowiedniego odwodnienia. Równie ważny jest dobór substratu dachowego oraz materiałów, z których wykonane są pozostałe warstwy konstrukcyjne. Dotychczas nie było w Polsce opracowania, obejmującego zasady projektowania tak kompleksowo, a podjęte przez Stowarzyszenie DAFA działania wypełniają tę lukę.

Dachy zielone w Polsce

Zielone dachy to rozwiązania, którymi zainteresowanych jest coraz więcej inwestorów indywidualnych i instytucjonalnych. Zdecydowanie największy udział zazielenionych dachów wśród krajów Unii Europejskiej spotyka się w Niemczech oraz Szwecji, ale i w Polsce można znaleźć liczne inwestycje zrealizowane w różnych miastach. Przykładem jest dach zielony wykonany na Wisłostradzie w Warszawie, na centrum handlowym Plaza w Rybniku, bazie wioślarskiej w Iławie, szpitalu Jurasza w Bydgoszczy, na terenie zespołu mieszkaniowego Dębowe Tarasy w Katowicach, Woli Justowskiej w Krakowie, Termach Bani w Białce Tatrzańskiej oraz Operze Podlaskiej w Białymstoku.

Zalety dachów zielonych

Wykonanie warstw konstrukcyjnych dachu zielonego pozwala osiągać wiele korzyści ekologicznych, hydrologicznych i estetycznych, poprawiających życie mieszkańców miast. Znane są wyniki badań wykazujące między innymi pozytywny wpływ dachów zielonych na warunki klimatyczne w miastach. Dachy zielone zmniejszają efekt miejskiej wyspy ciepła, poprawiają jakość powietrza, zwiększają wilgotność powietrza, pełnią także funkcje termoizolacyjne, przyczyniają się do wydłużenia trwałości pokrycia i poprawiają akustykę budynku tłumiąc hałas. Dla mnie najbardziej bliskie, z uwagi na tematykę, którą zajmuję się w pracy naukowej, jest pozytywne oddziaływanie dachów zielonych na ilość i szybkość odprowadzanych wód opadowych. Redukcja objętości spływu wiąże się między innymi z opóźnieniem początkowego odpływu z dachu oraz zmniejszeniem szczytowej fali odpływu, co może przełożyć się na pracę kanalizacji oraz efektywność działania oczyszczalni ścieków w okresach pogody deszczowej. Dla mieszkańców miast dachy zielone pełnią funkcję społeczną i rekreacyjną – dla wielu z nich jest to miejsce kontaktu z naturą, możliwość wyciszenia się, wytchnienia i odpoczynku.

Błędy projektowe/wykonawcze

Dachy zielone to układy wielowarstwowe – w razie stwierdzenia jakichkolwiek nieprawidłowości w ich funkcjonowaniu, znalezienie usterki i późniejsza jej naprawa wymaga niejednokrotnie zdjęcia wszystkich lub prawie wszystkich warstw konstrukcyjnych. Dlatego też tak ważne jest solidne wykonanie każdej warstwy w celu zachowania w pełni ich funkcji w całym okresie użytkowania. Należy jednak pamiętać, że pomimo dostępnych propozycji układów warstw dachu zazielenionego, nie istnieją rozwiązania w pełni uniwersalne, które można byłoby bezkrytycznie powielać. W każdym przypadku zarówno projektant jak i wykonawca powinni traktować podjęte zadanie indywidualnie i z zachowaniem zasad dobrej praktyki. Warto przy tym odnosić się do wiedzy ujętej w normach i wytycznych branżowych. W grudniu 2015 roku wydane zostały wytyczne FLL w języku polskim, co zapewne wpłynie na ich bezpośrednie wykorzystanie w praktyce zawodowej przez specjalistów z branży zajmujących się w szerokim kontekście dachami zielonymi. Polskojęzyczne wydanie wytycznych FLL ma na celu przede wszystkim usystematyzowanie wymagań oraz utrzymanie dobrej jakości projektowania, wykonywania oraz pielęgnacji dachów zielonych, a tym samym zapewnienie dobrego ich stanu przez długie lata eksploatacji w polskich miastach.