Podstawowe informacje o więźbie dachowej

Konstrukcja dachu, na której układa się pokrycie to więźba. Do jej budowy zazwyczaj stosuje się głównie drewno sosnowe lub świerkowe, zaś drobne elementy takie, jak kołki czy wkładki, z drewna dębowego lub akacjowego. Należy zawczasu pamiętać o odpowiednim przygotowaniu tego materiału. Aby więźba dachowa mogła być zastosowana do budowy konstrukcji dachu musi przejść proces suszenia i impregnacji, gdyż optymalna wilgotność konstrukcyjnego drewna nie może przekraczać 20%. Trzeba też zabezpieczyć materiał przed działaniem ognia oraz czynników biologicznych.

Zasadniczym elementem więźby jest wiązar. Przyjmuje on formę trójkąta i składa się z połączonych ze sobą symetrycznie krokwi wraz z umocnieniami. Wszystko razem tworzy sztywną i stabilną konstrukcję. Zazwyczaj dach składa się z kilku wiązarów, na których spoczywa pokrycie dachu oparte za pośrednictwem wąskich desek lub szerokich listew zwanych łatami, ewentualnie wzmocnionymi dodatkowo kontrłatami lub deskowaniem.

Drewniana konstrukcja dachowa może być wykonana z drewna przycinanego na budowie. Można ją też zamówić na wymiar, z wykonanymi zaciosami i wrębami do połączenia ciesielskiego. Dostępne są też gotowe wiązary dachowe.

Doświadczony architekt w projekcie dachu, a szczególnie przy wyborze jego konstrukcji oraz kształtu dachu, bierze pod uwagę przede wszystkim przeznaczenie budynku (w tym rozmiar i rozpiętość dachu) oraz warunki klimatyczne panujące w najbliższym otoczeniu (np. jeśli budynek jest usytuowany w górach należy brać pod uwagę zalegający śnieg, siłę i prędkość wiatru).

Elementy więźby dachowej

1-murłata, 2-krokiew, 3-płatew, 4-kleszcze, 5-wiązar, 6-słup, 7-zastrzał, 8-wieniec

Rodzaje konstrukcji dachowych

Więźba krokwiowa

Jest najprostszą konstrukcją dachową. Stosuje się ją wtedy, gdy rozpiętość ścian zewnętrznych nie przekracza 6,0 m a nachylenie połaci dachowej 40-60°.

Para krokwi połączonych ze sobą w kalenicy, o długości max. 4,5 m, rozstawionych w odstępach 80-120 cm stanowi tutaj podstawowy element nośny. Dolne końce krokwi mogą być mocowane do poziomej belki ściągowej, która stanowi jednocześnie konstrukcję nośną stropu lub do murłat ułożonych na stropie lub na wierzchu ścian kolankowych. W tym rodzaju konstrukcji dachowej mocowanie krokwi do murłat oraz murłat do konstrukcji budynku powinno być wykonane niezwykle rzetelnie, gdyż od solidności tych połączeń zależy bezpieczeństwo i trwałość dachu.

Więźba jętkowa

Ten rodzaj konstrukcji stosowany jest tam, gdzie rozpiętość między ścianami zewnętrznymi jest większa niż 6,0 m. W tym przypadku zastosowanie więźb krokwiowych przestaje być opłacalne, albowiem dla zapewnienia odpowiedniej sztywności konstrukcji więźby, należałoby stosować krokwie o bardzo dużych przekrojach. W zamian za to projektuje się więźby, w których każda para krokwi rozparta jest mniej więcej w połowie ich długości poziomym elementem zwanym jętką. To rozwiązanie pozwala na wykonywanie dachu o rozpiętości nawet 11,0 m.

Więźba płatwiowo-kleszczowa

Gdy rozpiętość dachu nie przekracza 12,0 m stosowana jest konstrukcja płatwiowo-kleszczowa. W więźbie tego typu podpory dla krokwi nie tworzą tylko murłaty, ale dodatkowo krokwie podparte są mniej więcej w połowie rozpiętości na płatwiach pośrednich. Płatwie podparte są słupkami stojącymi na płatwiach stopowych lub bezpośrednio na stropie.

Układ konstrukcji więźby dachowej usztywniają poziomo kleszcze, czyli podwójne belki wiążące końce słupów z opartymi na nich krokwiami. Zazwyczaj kleszcze montowane się co trzecią lub czwartą parę krokwi.

ASZ