PORADNIK SUPERDEKARZA: odpowiedzialność dekarza za materiał zakupiony przez inwestora

Jak uniknąć konfliktów z inwestorem, który zdecydował się na samodzielny zakup produktów, i za co może ponosić odpowiedzialność wykonawca – na pytania redakcji Superdekarz odpowiada mecenas Rafał Kufieta z Kancelarii Prawnej Rafał Kufieta we Wrocławiu.

PORADNIK SUPERDEKARZA: Materiał zakupiony przez inwestora, czyli kiedy i za co odpowiedzialność ponosi dekarz?

Na pytania redakcji Superdekarz odpowiada mecenas Rafał Kufieta z Kancelarii Prawnej Rafał Kufieta we Wrocławiu.

Kiedy możemy mówić o odpowiedzialności wykonawcy podczas budowy?

RK: Dekarz ponosi odpowiedzialność za wady robót, a wada może powstać podczas wykonywania prac lub później, podczas eksploatacji dachu przez inwestora. W sytuacjach tego rodzaju zastosowanie mają przepisy o rękojmi za wady, wynikające z kodeksu cywilnego.

Przyjmujący zamówienie, czyli podmiot świadczący usługi dekarskie, jest odpowiedzialny za wady techniczne, użytkowe i estetyczne. Zamawiający (inwestor) może żądać od wykonawcy naprawy, jeśli roboty dekarskie prowadzone są w nieprawidłowy sposób, to znaczy niezgodny z normami technicznymi. Obowiązkiem wykonawcy jest wówczas zmiana sposobu wykonywania prac. Zgłaszający wady inwestor określa termin na dokonanie tej zmiany i jeśli wykonawca nie wywiązuje się ze swoich zobowiązań, inwestor może odstąpić od umowy, a poprawienie i dalsze wykonywanie prac polecić innej osobie. Koszty ponosi w takim przypadku niesolidny wykonawca. Musi on również zwrócić materiały, które dostarczył zamawiający. To przykład sytuacji, gdy inwestor dostrzega wady wykonywanych robót dekarskich w toku ich wykonywania przez wykonawcę.

A co w sytuacji, gdy wady zaczynają się ujawniać po odebraniu prac i podczas użytkowania obiektu?

RK: W tym przypadku inwestor może wymagać od wykonawcy usunięcia wad w wyznaczonym przez siebie terminie, gdy wady są usuwalne, z tym że musi zakreślić wykonawcy racjonalny termin do wykonania korekty i wypunktować dokładnie swoje zastrzeżenia do dachu. Jeśli wady są istotne i co do zasady nie da się ich skorygować bądź wykonawca ich nie usunął w zakreślonym terminie, wówczas inwestor może odstąpić od umowy. Ponadto istnieje możliwość zażądania obniżenia wynagrodzenia za wykonane dzieło w odpowiednim stosunku procentowym do wartości wykonanych robót, dostosowanym do strat. Warto wiedzieć, że wykonawca może odmówić naprawy szkód, co jest możliwe w przypadku, gdy naprawa wymagałaby nadmiernych kosztów i byłaby dla niego nieopłacalna. Wówczas inwestor może odstąpić od umowy, a jeśli wady nie wydają się ważne, może tylko domagać się obniżenia ceny.

W jakich sytuacjach wykonawca ma prawo domagać się wynagrodzenia?

RK: Wykonawcy przysługuje wynagrodzenie zarówno z przyczyn leżących po stronie zamawiającego, jak i wtedy, gdy te przyczyny były niezawinione przez inwestora i nie doszło do wykonania dzieła. Wynagrodzenie powinno być pomniejszone jedynie o to, co wykonawca zaoszczędził z powodu niewykonania dzieła, czyli na przykład, gdy zaoszczędził materiały, nie zapłacił wynagrodzenia należnego innym osobom, z którymi miał współpracować itp.

Jeżeli dekarz przyjmujący zamówienie poniósł jakąś szkodę w związku z niewykonaniem umowy, on także może dochodzić odszkodowania. Jednak wysokość tej szkody trzeba udowodnić w postępowaniu sądowym. To, co mogę doradzić przedsiębiorcom świadczącym tego typu usługi, to dokumentowanie zdjęciami z datownikiem każdego swojego działania, poświadczającego rzetelne wykonanie, ponieważ roboty dekarskie to też roboty zanikające i takie zdjęcia mogą odegrać w postępowaniu sądowym nieocenioną rolę jako materiał dla biegłego, który wykaże etapy prac, ich prawidłowy przebieg oraz używanie materiałów zgodnych z umową.

Czy istnieją także jakieś ramy czasowe obligujące inwestora do składania reklamacji?

RK: Tak, także inwestor powinien wiedzieć, że ma określony czas na zgłoszenie reklamacji. Jeśli zamawiający zauważył wadę, musi powiadomić wykonawcę w ciągu miesiąca od jej wykrycia, w przeciwnym razie traci uprawnienia z tytułu rękojmi za wady dzieła. Oczywiście należy posiadać dokument zawiadomienia wykonawcy o wadzie, za jaki uznać należy dowód nadania listu poleconego. To jest bardzo ważne, ponieważ wykonawca w procesie sądowym zawsze będzie analizował ten aspekt terminowości powiadomienia o wadzie i jeśli wykaże, że zamawiający nie dostosował się do wymaganego terminu zawiadomienia, będzie mógł skutecznie uchylić się od odpowiedzialności. Terminy rękojmi nie przedawniają się, jeśli wykonawca wadę zataił, podstępnie zataił lub zapewnił, że wada nie istnieje.

Czy na termin przedawnienia sprawy ma wpływ rodzaj podpisanej umowy?

RK: Umowy wykonawców usług dekarskich mają rozmaite postacie. Czasem dekarze wykonują tylko dach  i wtedy bez wątpienia mamy do czynienia z umową o dzieło, z której wynika termin przedawnienia dla obu stron, 2 lata od dnia oddania dzieła. Gdy dzieło nie zostało oddane, to przedawnienie następuje po dwóch latach od dnia, w którym miał nastąpić odbiór. Jeśli jednak wykonawca wykonuje całość obiektu, czyli budynek i dach, to mamy do czynienia z umową na całość budynku i należy uznać, że jest to umowa o roboty budowlane z terminem przedawnienia do dochodzenia roszczeń 3 lata od zakończenia umowy. Należy jednak pamiętać, że Sądy nie są związane nazwą umowy przyjętą zgodnie przez jej strony i oceniają jej treść pod tym względem, czy posiada ona elementy niezbędne danego typu umowy (tak zwane essentialia negotii),  umowy o dzieło z artykułu 627 i następne kodeksu cywilnego, czy umowy o roboty budowlane z artykułu  647 ustawy kodeks cywilny (dalej KC).

W przypadku inwestycji budowlanych, ingerujących w substancję obiektu, strony zawierają zdecydowanie bardziej skomplikowane umowy o remont, do których stosuje się przepisy KC, regulujące umowę o roboty budowlane. Taką właśnie kwalifikację umowy stron potwierdził Sąd Apelacyjny w Szczecinie, stwierdzając w wyroku z 6 marca 2014 roku (sygnatura I ACa 816/13), że: wymiana dachu dotyczy na tyle istotnych elementów budynku, bez których zachowanie substancji budynku mogłoby nie nastąpić. Skoro tak, z uwagi na elementy objęte umową stron, w sprawie stosować należało przepisy odnoszące się do umów o wykonanie remontu budynku, a tym samym o roboty budowlane.

Wielu dekarzy zrzeszonych w programie SUPERDEKARZ spotyka się z sytuacją, że otrzymują od klienta materiały, z którymi mają dalej pracować. Co w takim przypadku?

RK: W kodeksowej regulacji rękojmi znajduje się istotny wyjątek od surowej odpowiedzialności przedsiębiorcy za wady fizyczne dzieła: w przypadku gdy materiał – wyroby budowlane służące do wykonania dzieła – dostarcza sam klient (na przykład zakup papy), wówczas odpowiedzialność przyjmującego zamówienie jest wyłączona. Jednak ogranicza się to tylko do sytuacji zaistnienia wad materiałowych w produkcie dostarczanym przez konsumenta, na przykład, gdy nieszczelność dachu powstała z przyczyny tkwiącej w wyrobie zakupionym bezpośrednio przez klienta. Należy wówczas jednak przeanalizować, czy owa nieszczelność wynika z dostarczonego materiału, czy raczej z wadliwej jakości prac. Są to dwa różne aspekty i dekarz uwolni się od takiej odpowiedzialności, jeśli wykaże, że wada tkwi w dostarczonym materiale i nie ma związku z wykonanymi przez niego pracami.

Za każdym razem, gdy materiały budowlane dostarcza klient, warto jeszcze przed przystąpieniem do prac upewnić się, czy produkty te mogą zostać użyte, a w razie wątpliwości odnośnie ich jakości lub przydatności, zwrócić na to uwagę klienta. Obowiązek ostrzeżenia wynika bowiem wprost z przepisów kodeksu cywilnego: jeżeli wyrób nie nadaje się do prawidłowego wykonania dzieła, przyjmujący zamówienie powinien niezwłocznie zawiadomić o tym zamawiającego. Uchroni to dekarza przed ewentualnymi, przyszłymi roszczeniami odszkodowawczymi niezadowolonego klienta, który sam nabył na przykład dachówki bądź zlecił ich zakup u wskazanej osoby trzeciej.

Dziękujemy za rozmowę!

Źródło: www.superdekarz.pl