Powtarzalny i indywidualny – o projekcie Domu Optymalnego w Radostowicach

Dom Optymalny to pierwszy projekt powtarzalny stworzony przez Roberta Koniecznego. Architekt znany z innowacyjnego i „poszukującego” podejścia do architektury nie zaproponował jednak obiektu podobnego do tych, jakich na pęczki znaleźć można w katalogach. W jego propozycji udało się połączyć niewielki budżet z rozwiązaniami energooszczędnymi i zrównoważonymi.

Projekt dla ludzi

Nazwisko właściciela katowickiej pracowni jest znane wielbicielom architektury nie tylko w Polsce, ale też na świecie. Projektant uzyskał rozgłos potwierdzony licznymi nagrodami przede wszystkim dzięki domom jednorodzinnym, w których nie bał się kwestionować tradycyjnych rozwiązań i odważnie wprowadzał technologię (np. Dom Aatrialny, Dom Autorodzinny, Dom Bezpieczny czy Dom Kwadrantowy). Swoją pozycję ugruntował przemyślanymi i wizjonerskimi projektami wielorodzinnymi (katowickie Unikato, gdzie dziś mieści się siedziba pracowni) i użyteczności publicznej (Centrum Dialogu Przełomy w Szczecinie). Dom Optymalny również nie jest kolejnym projektem powtarzalnym. Według słów samego architekta praca nad projektem została poprzedzona wieloma rozmowami z inwestorami, którzy budują lub planują budowę domu jednorodzinnego. Mieli oni różne potrzeby i oczekiwania, ale kilka się zawsze powtarzało. Projektant z zespołem uwzględnił je, proponując dodatkowo oszczędną w formie bryłę, która jest w stanie wpasować się w każdy kontekst. Dom Optymalny to połączenie projektu powtarzalnego z projektem indywidualnym.

Konkretny i uniwersalny

Miejscem, w którym projekt Koniecznego został zrealizowany są Radostowice koło Pszczyny w województwie śląskim. Obecnie na finiszu jest budowa drugiego z sześciu planowanych domów. Jednak budynek został tak pomyślany, aby spełniać potrzeby nie tylko różnych inwestorów, ale też lokalne uwarunkowania. Przykładowo może być skracany albo wydłużany o standardowe odcinki 1,6 metra – zależnie od potrzebnej powierzchni użytkowej. Według założeń twórców będzie go można postawić na dowolnej działce w Polsce – w fabryce zostaną przygotowane prefabrykaty drewniane a potem zamontowane w docelowej lokalizacji. Jedyne, co będzie musiał wykonać inwestor to fundamenty.

Spełnione zadania

Dom Optymalny został zaprojektowany w taki sposób, aby po wybudowaniu spełniał 5 zadań energetycznych, a mianowicie zapewniał ciepło zimą, chłód latem, prawidłową wentylację, wystarczającą ilość światła dziennego i dobre światło sztuczne a wreszcie wykorzystywał na potrzeby budynku samodzielnie wytwarzany prąd. Powierzchnia użytkowa domu to 140 m² plus 18 m² powierzchni garażu w bryle budynku. Składa się on z parteru i użytkowego poddasza. Projektanci zastosowali też klasyczny podział, według którego parter to przestrzeń wspólna podzielona schodami na część kuchenno-jadalnianą i wypoczynkową. Poddasze to zaś strefa prywatna, gdzie znajdują się

sypialnie, łazienka z pralnią i garderoba. Z każdego pokoju można wyjść na zadaszony balkon, dodatkowym źródłem światła w tych pomieszczeniach są okna połaciowe. Podobnie jak w swoich sztandarowych projektach (np. Domu Autorodzinnym) Robert Konieczny założył, że główne wejście do domu prowadzi przez garaż. „Współpraca” domu z samochodem jest jednak znacznie ściślejsza. Pojazd można ładować w garażu, a w razie braku prądu podłączyć i uzyskać rezerwowe źródło zasilania.

Przemyślane rozwiązania

Architekci założyli, że osiągnięcie 5 zadań energetycznych wymaga przemyślanych rozwiązań. Część z nich dotyczyła samego projektu, a część zastosowanej w domu technologii. Do tych pierwszych zaliczyć można wykorzystanie centralnego trzonu kominowego, co uwolniło parter od ścian działowych czy podpór i zapewniło użytkownikom elastyczną przestrzeń wewnętrzną, którą można dzielić według potrzeb. Inne rozwiązania projektowe to m.in. optymalizacja kształtu bryły, optymalny dobór i rozmieszczenie okien, technologii budowy i materiałów budowlanych. Jeżeli zaś chodzi o rozwiązania technologiczne to objęły one m.in. optymalny dobór efektywnego źródła ciepła i sposobu ogrzewania, zapewnienie efektywnej wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła w okresie jesienno-zimowym, umożliwienie korzystania z wentylacji naturalnej przez okna nawet pod nieobecność mieszkańców.

Niezawodny system

W budowę osiedla w Radostowicach zaangażowani zostali topowi producenci materiałów budowlanych, których wysokojakościowe produkty są w stanie zapewnić realizację 5 zadań energetycznych. Jednym z zastosowanych rozwiązań jest system rynnowy Galeco STAL² posiadający kwadratowy przekrój. – Został zaprojektowany z myślą o nowoczesnych i estetycznych rozwiązaniach idealnie komponujących się z bryłą budynku. Stąd doskonale pasuje do tego innowacyjnego i ciekawego projektu – mówi Anna Góral, specjalista ds. marketingu w firmie Galeco, polskiego producenta systemów rynnowych. – Kwadratowy kształt optymalnie dopasowuje się do elewacji budynku, a dodatkowo zapewnia większą wydajność systemu.