Remont zabytkowych dachów w trosce o dziedzictwo kulturowe

Nowoczesność, postęp, cywilizacja – owszem, ale warto zadbać i o spuściznę naszych przodków. Warto zadbać o to, co dziś już ciężko wycenić. O bezcenne dziedzictwo kulturowe obiektów zabytkowych.

Pomijając nawet cenę gruntu, na jakim posadowiony jest dany obiekt czy kwotę potrzebną by go wyremontować i odnowić, pozostaje jeszcze kwestia niepoliczalna, pamięć o przodkach, spuścizna, której nie mamy prawa z wielu względów zaprzepaścić, a wręcz nie mamy praw dopuścić do jej degradacji.

Niedoceniony najważniejszy – dach

Potęga dachu wciąż jest niedoceniona. Dach jako główna zapora chroniąca budynek przed niekorzystnymi czynnikami atmosferycznymi musi być odpowiednio zabezpieczony i zakonserwowany.

– W przypadku jego nieszczelności spotkać nas może wiele nieprzyjemnych niespodzianek. Począwszy od uniemożliwienia zwyczajowego korzystania z budynku po poważne uszkodzenie i zniszczenie jego konstrukcji. Zdecydowanie więc warto o niego zadbać – mówi Krzysztof Bratek, uczestnik ogólnopolskiego programu branżowego SUPERDEKARZ.

Dach jest zdecydowanie mniej doceniany niż choćby elewacja budynku. Nie jest też traktowany na równi z jego wystrojem zewnętrznym, niemniej pełni najważniejszą funkcję – zabezpiecza cały budynek. Warto też spojrzeć na dach inaczej. Zwrócić uwagę na kwestę, że to coś więcej niż tylko pokrycie. Nadaje charakter budowli, przykuwa uwagę i zdobi.

– Wybierając elementy do renowacji naszego, zabytkowego obiektu warto wybrać te dobrej jakości, pamiętając że mają posłużyć długie lata. Fundusze na renowację budynków wciąż są znikome, żeby więc nie spowodować konieczności kolejnego remontu za rok czy dwa, warto wybrać to co najlepsze na rynku i dokładnie ku temu przeznaczone – mówi Dariusz Smolis, Koordynator Produktu Dachówka Monier.

Zgodnie z tradycją

W przypadku remontu/konserwacji budynku zabytkowego najważniejszą kwestią jest dążenie do osiągnięcia efektu jak najbliższego stanowi pierwotnemu. To trudne zadanie, jakie staje przed wykonawcą, które jednocześnie narzuca, by przeprowadzone prace były trwałe.

Istotną kwestią jest zawsze właściwa ocena stanu dachu. Inaczej mówiąc sprawdzenie, czy kwalifikuje się on jedynie do remontu, czy też należy go całkowicie wymienić. – Najlepiej, gdy powierzymy to fachowcom. W kwestiach tak istotnych, jak pokrycie dachu, przestrzegam przed ekipami, które znają się na wszystkim lub oferują znacznie odbiegającą od innych, cenę za usługę, w tym przypadku tanio = bardzo drogo.. Idealnie sprawdza się tu również ludowe porzekadło, że jeśli ktoś jest od wszystkiego, to pewnie będzie do niczego – komentuje Dariusz Nowicki, uczestnik programu Superdekarz. Kolejny element to wybór pokrycia dachowego, zgodnie z projektem i stanem, jaki chcemy obiektowi przywrócić. W przypadku pokrycia dachu dachówką mamy nie lada kłopot. – Producenci dachówek co rusz proponują nowości produktowe. Dachówka musi być znakomita gatunkowo, solidnie wykonana i trwała. Zwłaszcza w przypadku obiektu zabytkowego, gdzie musi spełniać szereg dodatkowych norm – mówi Dariusz Smolis, Koordynator Produktu Dachówka, Monier. – Dachówki ceramiczne RuppCeramika to doskonały przykład, jak można pogodzić jakość, trwałość i estetykę. Odpowiadają zaostrzonym kryteriom oceny materiału na budowle historyczne. Pokrycie takie powinno być bowiem szczelne, trwałe, odporne na działanie czynników atmosferycznych (zwłaszcza mrozu i deszczu), jak również agresywnych związków chemicznych. W przypadku RuppCeramiki nietrudno o potwierdzenie tych cech. Wspomniane wartości są zgodne z wymogami obowiązujących norm – dodaje Dariusz Smolis.

Wybierając dachówkę na dach zabytkowego, historycznego obiektu warto zwrócić uwagę na jej ciężar. Z jednej strony musi być odpowiednio ciężka, by nie zerwał jej np. silny wiatr, a z drugiej odpowiednio lekka, by nie przeciążać dodatkowo konstrukcji. Oprócz tego dobrze, gdy oferta obejmuje nie tylko dachówki podstawowe, ale cały system dachowy.

Zgodnie z prawem, czyli pod okiem konserwatora zabytków

Zgodnie z obowiązującymi przepisami zezwolenie na prowadzenie prac w budynku zabytkowym uzyskuje jego właściciel lub użytkownik. Z kolei wykonawca jest obligowany do zawiadomienia konserwatora zabytków o rozpoczęciu, a następnie zakończeniu prac. Dodatkowo prowadząc prace remontowe musi na bieżąco informować konserwatora o ich przebiegu, a także prowadzić stosowną dokumentację przebiegu robót.

Wszystkich zamierzających przeprowadzać prace w obiektach zabytkowych odsyłamy do dedykowanych im przepisów. Mówią one o ich ochronie, prowadzeniu rejestru obiektów zabytkowych, a także prowadzeniu wszelkich robót związanych z nimi. Ustawa z dnia 15 lutego 1962 r. o Ochronie dóbr kultury to podstawowy dokument legislacyjny, z kolei obwieszczenie Ministra kultury i dziedzictwa narodowego opublikowane w Dz.U. 1999 Nr 98 poz.1150 określa dokładnie działania organów ochrony dóbr kultury (rozdział III) i prowadzenie rejestru zabytków (rozdział IV).

Piękne i dla pokoleń – takie powinny być zabytki. Dbajmy więc o nie i z rozsądkiem prowadźmy wszelki prace, myśląc o tym, że to, co pozostawimy po sobie, będzie cieszyć kolejne pokolenia.