Szlifierka – elektronarzędzie o największym zróżnicowaniu zastosowania i konstrukcji.

Wśród wielu typów elektronarzędzi zdecydowanie największe zróżnicowanie konstrukcyjne – a zatem i na polu zastosowania – występuje wśród szlifierek. Na dobrą sprawę obecnie na rynku funkcjonuje tak wiele ich rodzajów i podrodzajów, że łatwo jest się w tym pogubić. Czasem wręcz trudno jest się porozumieć z handlowcem, ponieważ pod pojęciem szlifierka i on, i my rozumiemy nieco inną odmianę tego elektronarzędzia. Warto więc zapoznać się z bogactwem rozwiązań w licznej rodzinie tych narzędzi, by móc swobodnie się w niej poruszać i unikać nieporozumień.

Wstęp

Szerokie zróżnicowanie konstrukcyjne w świecie szlifierek wynika z potrzeby obrabiania nimi wielu różnych materiałów i na różny sposób – raz zgrubnie i usuwając jego duże ilości w krótkim czasie, a innym razem powoli i precyzyjnie lub delikatnie by osiągnąć idealną gładkość. Inny typ szlifierki użyjemy by pracować przy kamieniu, inny do obróbki metalu, jeszcze inny do pracy przy drewnie. Obsługa tych narzędzi też jest bardzo zróżnicowana – podczas gdy szlifierka kątowa Ø 125 mm wymaga trzymania w ręku, klasyczna szlifierka stołowa w ogóle tego nie potrzebuje, ponieważ mocuje się ją do blatu roboczego. W kwestii zasilania również doszło w ostatniej dekadzie do sporych zmian, które wymusiły dość istotne zmiany konstrukcyjne w wielu typach szlifierek. Chodzi tu oczywiście o pojawienie się coraz liczniejszej grupy szlifierek zasilanych akumulatorowo, które pozbawione są kabla i dają użytkownikom ogromną mobilność, lecz jednocześnie muszą pomieścić w sobie odpowiedniej wielkości i pojemności baterię – z reguły wykonaną w technologii Li-Ion. Niezależnie jednak od rodzaju, sposobu zasilania czy tego, jaki materiał ma podlegać obróbce i jaki chcemy osiągnąć efekt, należy zawsze sięgać po wyroby pochodzące od renomowanych wytwórców, którzy gwarantują sprawne usługi serwisowe i dbają o odpowiednio wysoką jakość i żywotność swoich produktów.

Szlifierka stołowa.

Wbrew pozorom nie jest to tylko urządzenie wyposażone w dwa kamienie szlifierskie o różnej gramaturze i twardości, na którym ostrzy się noże lub siekiery, a więc służące do obróbki różnych metali. Pod tym pojęciem kryje się sporo kombinowanych rozwiązań, które jednak łączy wspólny mianownik jakim jest zasada konstrukcji. Są to więc elektronarzędzia stacjonarne, o dość dużej wadze dla osiągnięcia stabilności i wyposażane w silniki o szerokim zakresie mocowym i dużym momencie obrotowym, które ułożone są poziomo, aby swoim wrzecionem napędzać zamocowane symetrycznie po obu stronach elementy obróbcze. Tymi elementami mogą być kamienie szlifierskie, jak też inne rozwiązania w postaci m.in. przystawek na taśmy szlifierskie czy też talerzy szlifierskich na papier ścierny z rzepem, które napędzane są przy wykorzystaniu dodatkowych przekładni. Z reguły towarzyszą im też stoliki robocze, na których możemy położyć obrabiany materiał, by stabilnie dociskać go do tarczy lub kamienia. Możliwości na tym polu są szerokie i wielu producentów już nie raz udowodniło, że ograniczeniem nie jest tu technologia, lecz co najwyżej wyobraźnia. Zastosowanie szlifierek stołowych jest bardzo szerokie i zależnie od konstrukcji (typu przystawki) oraz rodzaju użytego osprzętu mogą obrabiać całe spektrum metali lub rodzajów drewna. Trudno bez nich się obyć w jakimkolwiek zakładzie naprawczym lub warsztacie samochodowym, a zaawansowani majsterkowicze nie wyobrażają sobie bez nich realizowania swojej pasji.

Szlifierka kątowa.

To chyba najpopularniejszy typ szlifierki, którym można szlifować, polerować jak też ciąć wiele materiałów używając do tego odpowiednich rodzajów tarcz. Szlifierka kątowa jest narzędziem 1- lub 2-ręcznym, w którym silnik – ukryty w korpusie – poprzez przekładnię stożkową napędza wrzeciono na którym  mocuje się osprzęt. Zdumiewająca jest ilość różnych wariantów osprzętu produkowanego dla szlifierek w standardzie średnic 115 / 125 / 180 czy 230 mm. Użytkownicy szlifierek kątowych mogą sięgnąć m.in. po tarcze korundowe do cięcia stali, diamentowe do cięcia betonu, listkowe (papier ścierny) do szlifowania drewna, widiowe do obróbki drewna i metalu, jak też po szczotki druciane do szlifowania i satynowania elementów ze stali lub innych metali.

Szlifierka do gipsu, zwana często „żyrafą”.

To elektronarzędzie to podstawowy sprzęt każdego tynkarza, którym szlifuje on gładzie gipsowe na ścianach dla osiągnięcia ich idealnej gładkości. Szlifierki do gipsu oferowane są w wersjach standardowych (jednoręczne narzędzie z bezpośrednim napędem nad głowicą) jak też z długim teleskopowym wysięgnikiem, dla pracy bez użycia drabiny. To właśnie przez niego przypominają one nieco żyrafy, co ostatecznie nadało im potoczną nazwę. Wersje teleskopowe konstruowane są tak, że silnik znajduje się na przeciwległym końcu wysięgnika i wówczas napęd przekazywany jest na głowicę pośrednio poprzez specjalną linkę wykonaną z kilku zwojów drutu. Najważniejsza w tym elektronarzędziu jest głowica z tarczą szlifierską o średnicy 180-225 mm, na którą nakłada się krążki szlifierskie (chwyt poprzez rzepy). Głowica zawiera w sobie system otworów do zasysania pyłu albo do podłączonego zewnętrznego odkurzacza, albo też do przyłączonego worka, który stanowi część własnego, wewnętrznego systemu odciągu pyłu. Niemal każda profesjonalna szlifierka do gipsu oferuje też funkcję wymiany okrągłej głowicy na trójkątną dla obróbki ścian w narożnikach i miejscach szczególnie trudnodostępnych.

Multiszlifierki, czyli ultra-wszechstronne szlifierki proste.

To urządzenie to w pewnym sensie zminiaturyzowana wersja szlifierki prostej, która konstrukcyjnie przypomina szlifierkę kątową, lecz nie posiada przekładni kątowej – jej wrzeciono wyposażone w uchwyt zaciskowy jest przedłużeniem wału silnika. Taka szlifierka jest więc narzędziem 1-ręcznym, bardzo wygodnym, lekkim (około 300 gram) i obsługującym ogromną paletę osprzętu na trzpieniach: od rozwiązań do polerowania i szlifowania po akcesoria czyszczące, zdzierające, grawerujące bądź tnące. Napędy multiszlifierek (o mocach z reguły w zakresie 100-250 W) zapewniają stabilne, wyważone i bardzo wysokie obroty – do 35 000/min., dzięki czemu świetnie się sprawdzają w pracach precyzyjnych w rzemiośle czy też w modelarstwie. Niektóre modele posiadają specjalne przekładnie dla osiągnięcia ruchu oscylacyjnego dzięki czemu sprawdzają się przy usuwaniu starej farby lub rdzy. Najczęściej multiszlifierki oferowane są w postaci walizkowych zestawów obejmujących narzędzie, zapasowe zaciski oraz liczebne akcesorium do różnych prac.

Szlifierka oscylacyjna i mimośrodowa.

Ta szlifierka to kolejne 1-ręczne lub 2-ręczne narzędzie służące do szlifowania płaskich powierzchni. Te szlifierki nie oferują ruchu obrotowego jak mimośrodowe, lecz posuwisty, dlatego ich prostokątna lub trójkątna stopa sprawdza się we wszelkich narożnikach. Typowe „delty” z trójkątną stopą to narzędzia 1-ręczne z przekładnią podobną do tej stosowanej w szlifierkach kątowych – lecz z ruchem posuwistym, a nie obrotowym. Natomiast prostokątne szlifierki oscylacyjne to narzędzia z silnikiem zamocowanym centralnie nad stopą narzędzia, które prowadzi się dwoma rękoma. Wszystkie szlifierki oscylacyjne są podstawowymi narzędziami do obróbki drewna w stolarstwie.

W odróżnieniu od powyżej posianej, szlifierka mimośrodowa wykonuje swoją okrągłą stopą dwa ruchy jednocześnie: obrotowy i oscylacyjny. Dzięki temu lepiej działa na nierównych powierzchniach, które wymagają wyrównania. Szlifierki te sprawdzają się zarówno przy szlifowaniu i polerowaniu drewna, jak i powierzchni metalowych, z których trzeba np. zedrzeć warstwę starej farby.

Szlifierka taśmowa.

Ta szlifierka – jak wiele innych narzędzi – występuje w wersji ręcznej jak i stołowej (stacjonarnej). Jej silnik napędza jeden z dwóch wałków, na które nawinięty jest zamknięty pas taśmy szlifierskiej. Szlifierka taśmowa to narzędzie do obrabiania powierzchni drewnianych jak i metalowych, przy czym mogą one być płaskie o dużych powierzchniach jak też lekko wypukłe, które trzeba wygładzić lub wyrównać. O ile ręczne szlifierki taśmowe to urządzenia niewielkie, występujące czasem pod postacią małych i 1-ręcznych satyniarek, o tyle stacjonarne to często bardzo stabilne i duże maszyny, które pozwalają na obróbkę sporych elementów poprzez ich dociskanie do taśmy biegnącej zawsze w jednym kierunku. Na efektywność każdej szlifierki taśmowej największy wpływ ma  wymiary taśmy (przekłada się na obszar pracy), prędkość jej przesuwu (liczona w metrach na minutę) oraz moc napędu i rodzaj zasilania. Podobnie jak wiele innych typów szlifierek również i te wzbogaca się często o system odsysania pyłu.

Podsumowanie.

Opisane wyżej rozwiązania to najczęściej spotykane rodzaje konstrukcji, jakie funkcjonują w świecie szlifierek. Oprócz nich na rynku można znaleźć jeszcze wiele innych maszyn i narzędzi stanowiących różne ich kombinacje lub rozwinięcia. Prezentują one ogromne bogactwo tej rodziny elektronarzędzi, a wszystkie wspierane są bardzo szerokimi programami osprzętu do wszelkich zastosowań.