Złącza ciesielskie

Tradycyjne złącza ciesielskie

Maksymę „Jaka więźba, taki dach” znają z pewnością wszyscy, którzy choć na chwilę zetknęli się z konstrukcją dachową. Na solidność i długowieczność więźby wpływ ma wiele czynników, w tym fachowość wykonania połączeń poszczególnych elementów.

Tradycyjne konstrukcje dachowe najczęściej wykonuje się z drewna iglastego, takiego jak sosna, świerk, jodła. Podstawowe elementy konstrukcyjne więźby to krokwie, płatwy, słupy, kleszcze i jętki. Aby więźba spełniała przypisane jej funkcje – elementy te należy ze sobą solidnie połączyć, wykonując odpowiednie złącza ciesielskie. Należy przy tym pamiętać, że każde złącze powinno być wykonane w określonym kształcie i rozmiarze, a niekiedy zachodzi konieczność wzmocnienia jego stabilności za pomocą dodatkowych elementów metalowych. W tym celu stosuje się śruby, gwoździe, pierścienie, klamry ciesielskie lub inne łączniki do drewna.

Rodzaje złączy ciesielskich

Prawidłowe połączenie elementów więźby to takie, które jak najmniej obniża wytrzymałość drewna, dlatego musi być wykonane dokładnie i precyzyjnie. Zakłada się, że wręby nigdy nie powinny być głębsze niż 1/3 wysokości przekroju łączonych elementów.

Podstawowe rodzaje złączy ciesielskich:

• złącza wzdłużne (poziome i pionowe)
• złącza poprzeczne (pod kątem prostym i ukośne)
• złącza narożne
• złącza wrębowe pod kątem

Tradycyjne złącza ciesielskie
Tradycyjne złącza ciesielskie – muszą być solidnie połączone

Złącza wzdłużne

Złącza wzdłużne to złącza, łączące drewniane elementy po ich długości, stosowane do łączenia podwalin, płatwi, oczepów, murłat, itp. Najczęściej spotykanymi złączami wzdłużnymi są złącza na styk ukośny, złącza na styk klinowy oraz na nakładkę skośną, czyli popularne zamki skośne. Przy zastosowaniu styku ukośnego należy pamiętać, że kąt nachylenia powierzchni styku do poziomu nie powinien być mniejszy, niż 60°. Natomiast w styku klinowym – kąt wcięcia musi być nie mniejszy niż 120°. Prostokątne lub okrągłe słupy można łączyć na długości za pomocą złączy na zakładkę bądź zwidłowanie, pamiętając, że wszystkie złącza pracujące na rozciąganie powinny mieć dodatkowe wzmocnienie w postaci śrub, klamer lub nakładek z płaskowników oraz drewna.

Złącza poprzeczne

Złącza poprzeczne to złącza, łączące elementy pod wymaganym kątem po ich szerokości. W tym celu wykorzystuje się wrąb jednostronny, wrąb wzajemny, wrąb krzyżowy, zamek prosty lub płetwowy, zwany potocznie jaskółczym ogonem, a także złącza węgłowe oraz na czop. Węgłowo łączy się na węgieł lub na obłap, a czopowo – stosując czop pełny, odsaczony, środkowy bądź kosowy. Złącza czopowe najczęściej stosowane są przy połączeniu elementów pionowych z poziomymi.

Tradycyjne złącza ciesielskie - złącza muszą być w odpowiednim kształcie i rozmiarze
Tradycyjne złącza ciesielskie – złącza muszą być w odpowiednim kształcie i rozmiarze

Złącza narożne

Złącza narożne stosuje się do łączenia krokwi, czyli elementów dźwigających całe poszycie dachu, wykonując je pod kątem, najczęściej przy połączeniu z murłatami.

Podstawowymi złączami krokwi są złącza w połączeniu z kalenicą na zwidłowanie, złącze krokwi na zakładkę, złącze krokwi na płatwi w kalenicy oraz z murłatą na siodełko. Krokwi z reguły nie łączy się na długość. Można to robić jedynie w miejscach podpartych przez tak zwane sztukowanie, stosując złącze na zamek ukośny lub mijankowe – z płatwią pośrednią.

Tradycyjne złącza ciesielskie - poprawnie wykonane
Tradycyjne złącza ciesielskie – poprawnie wykonane

Złącza wrębowe

Złącza wrębowe zwane także połączeniami zaciosowymi to złącza ciesielskie, które przeważnie wymagają wzmocnienia ich stabilności połączeniowej. Aby połączenie było solidne i trwałe wykorzystuje się śruby ściskające, bolce utrzymujące lub nakładki. Do najpopularniejszych należą złącza na wrąb czołowy pojedynczy, pośredni, podporowy lub czołowy podwójny. Wręby stosuje się głównie do łączenia belek drewnianych pod kątem, łączenia belek z deską pasową, miecza usztywniającego ze słupem, lub podpór ukośnych ze słupem. Podczas wykonywania zaciosów koniecznie należy zwrócić uwagę na staranność pracy nad nimi. W przypadku tego rodzaju połączeń istotną rolę odgrywa również suchość drewna, które zawsze powinno posiadać poniżej 20% wilgotności. Do obliczeń głębokości wcięć i innych parametrów, jakim powinny odpowiadać konkretne zaciosy, wykorzystuje się dość skomplikowane wzory matematyczne.

4/5 - (7 votes)

Data publikacji: 15 czerwca, 2014

Autor:

4/5 - (7 votes)


Komentarze


Udostępnij artykuł

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Podobne artykuły