Wykonanie rynien na gzymsie

Decydując się na wykonanie rynien na gzymsie, należy dobrze przemyśleć wybór materiału na system orynnowania. Najważniejsze, żeby wszystkie jego elementy były szczelnie ze sobą połączone – każda nawet niewielka nieszczelność może powodować zawilgocenie ścian zewnętrznych domu i ich zniszczenie.

Rynny i rury z PVC są odporne na działanie czynników atmosferycznych, korozję oraz blaknięcie i nie wymagają konserwacji, a dzięki dostępności w wielu kolorach, łatwo je dopasować do pokrycia dachowego. Mają jednak dużą rozszerzalność termiczną i pod wpływem zmian temperatury mogą się rozszczelniać. Gorzej sprawdzają się na silniej nasłonecznionych połaciach dachowych, co dotyczy zwłaszcza długich rynien i rur spustowych w ciemnych kolorach, które nagrzewają się i odkształcają bardziej niż jasne. Elementy wykonane z PVC nie powinny być łączone na sztywno, ponieważ może to utrudniać odkształcanie się materiału. Taki sposób zapewniania szczelności systemu często kończy się uszkodzeniem jego elementów.

Dlatego rynny, które mają być usytuowane na gzymsie, najlepiej wykonać z metalu, zwłaszcza gdy budynek znajduje się w rejonie występowania częstych i intensywnych opadów deszczu lub śniegu. W trudnych warunkach wytrzymałość rynien lub rur spustowych ze stali ocynkowanej, miedzi czy cynku z domieszką tytanu jest o wiele większa niż tych z PVC. Lepsze będą również rynny o przekroju kwadratowym, ponieważ mają większą pojemność niż półokrągłe o tej samej szerokości.

Mocowanie rynien na gzymsie

Nawet najlepiej dobrany system orynnowania spełni swoje zadanie jedynie pod warunkiem, że dobrze się go zamontuje.

Obróbki blacharskie

Obróbki blacharskie powinny być wykonane z blachy stalowej i stalowej ocynkowanej o grubości 0,5-0,6 mm. Najważniejsze, by zostały ułożone od dołu w taki sposób, aby górna obróbka nachodziła na dolną.

Przed ułożoniem obróbek blacharskich do końcówek krokwi montuje się zaimpregnowane deski albo wodoodporne płyty wiórowe OSB lub MFP. Do nich zaś za pomocą kołków rozporowych lub wkrętów mocuje się pas podrynnowy. Pas powinien być wyprofilowany w kształcie litery Z (w środkowej części z niewielkim spadkiem na zewnątrz, a u dołu z kapinosem), aby zabezpieczać deskę przybitą do końcówek krokwi oraz górną i czołową powierzchnię gzymsu. Po ułożeniu pasa podrynnowego, połączenia blachy i miejsca wokół łączników należy uszczelnić kitem asfaltowym. Dopiero wówczas do krokwi mocuje się pas nadrynnowy.

Montaż

Rynhaki przykręca się do krokwi, łat lub do deski okapowej w taki sposób, by rynny opierały się na gzymsie albo wisiały nad nim. Haki rozmieszcza się co 40-60 cm – powinny się znajdować w odległości 2 cm od krawędzi sztucera (element łączący rynnę z rurą spustową) lub narożnika, a skrajne – odsunięte od bocznej krawędzi okapu na około 15 cm.

Aby woda trafiała do rynny, co najmniej połowa szerokości rynny (a lepiej 2/3) powinna wystawać poza krawędź pokrycia dachowego. Zewnętrzne krawędzie nie powinny jednak wystawać ponad płaszczyznę będącą przedłużeniem wierzchu pokrycia, dzięki temu nie zostaną uszkodzone przez zsuwający się z dachu śnieg.

Każdy błąd w wykonaniu więźby dachowej, powodujący zmniejszenie odległości rynny od górnej powierzchni gzymsu powoduje, że trudno będzie jej nadać wymagany spadek w kierunku rury spustowej (producenci zalecają zwykle 0,2-0,5%, czyli od 2 do 5 mm na 1 m długości). Najczęściej trudno w takim przypadku zamontować sztucery ponad gzymsem i będą one przechodzić przez gzyms. Wykonawca może także zamontować bardziej płaski system wytwarzanych na wymiar rynien ciągłych (ciągnionych) bez sztucerów. W takim rozwiązaniu rury spustowe wlutowywane są w rynny. Zastosowanie rynien ciągnionych umożliwia zmniejszenie odległości pomiędzy krawędzią dachu a gzymsem o 5 do 7 cm. Wadą jest w tym przypadku przerwanie ciągłości gzymsu rurą spustową.

Prowadzenie rur spustowych

Najlepiej, gdy rury spustowe prowadzone są na zewnątrz. Do ściany zewnętrznej przytwierdza się je za pomocą obejm i kotew. Rura taka może wprawdzie psuć nieco wygląd elewacji, ale łatwo zauważyć i naprawić ewentualną jej nieszczelność.

Rury spustowe można ukryć w ścianie zewnętrznej, ale rozwiązanie to nie jest dobre – w ścianach dwuwarstwowych wymaga pocienienia izolacji termicznej, przez co powstają mostki cieplne, a w ścianach trójwarstwowych konieczne jest wykonanie wnęki w warstwie osłonowej.

Do połączenia rynien z rurami spustowymi zazwyczaj stosowane są sztucery. Ich kształt umożliwia na bezpieczne skierowanie wody z rynny dachowej do rury spustowej. Sztucery mogą zostać umieszczone ponad gzymsem, być w nim ukryte lub przez niego przechodzić. Ze względu na rozszerzalność termiczną materiału, z którego wykonane są rury spustowe, powinny one przechodzić przez gzyms w rurach osłonowych, wystających kilka centymetrów ponad obróbki osłaniające gzyms.

Zamiast sztucerów można zastosować naczynia zbiorcze, czyli lejowate elementy obejmujące rynnę w miejscu spustu wody. Naczynia zbiorcze można zamontować pod rynną lub na ścianach szczytowych.

W celu “ominięcia” gzymsu, stosuje się specjalne kształtki (na przykład kolana rurowe lub uskoki gzymsowe), które umożliwią prowadzenie rur spustowych wzdłuż ściany zewnętrznej domu.