Systemy rynnowe z tworzyw sztucznych

Odpowiedni system odprowadzania wody z dachu jest ważnym elementem budynku. Dzięki rynnom zapewniona jest ochrona przed negatywnym działaniem deszczu na konstrukcję domu. Nowoczesne materiały są trwałe i gwarantują funkcjonalność systemów rynnowych. Oprócz tego zyskuje się dodatkowe walory estetyczne budynku. Właściwie dobrane rynny i rury spływowe podkreślają styl oraz charakter obiektu budowlanego.

Systemy rynnowe bazujące na tworzywach sztucznych stanowią stosunkowo nowe rozwiązanie konstrukcyjne. Niejednokrotnie mówi się, że systemy orynnowania wykonane z tworzyw sztucznych są odpowiedzią na zachodzące zmiany klimatyczne. Przede wszystkim chodzi o takie zjawiska jak dziura ozonowa, rosnący poziom promieniowania UV, kwaśne deszcze czy też niskie i wysokie temperatury. Stąd też komponenty są tak dobrane aby rynna zapewniała funkcjonalność i estetykę instalacji przez wiele lat.

Najczęściej do produkcji rynien używany jest polichlorek winylu, oznaczany jako PVC. Cechuje się on wysoką odpornością na udary i odkształcenia plastyczne. Jako składniki receptury uwzględnia się również stabilizatory oraz odpowiednie pigmenty. Tym sposobem uzyskuje się podwyższoną trwałość koloru również w warunkach dużego nasłonecznienia od strony południowej budynku. Jako cechę nowoczesnych systemów rynnowych opartych na PVC należy wymienić również skuteczne odprowadzanie wody, które uzyskane jest dzięki specjalnemu profilowi rynny.

Co zyskamy

Jakie zatem korzyści przemawiają za stosowaniem systemów rynnowych wykonanych z tworzywa sztucznego? Otóż, przede wszystkim podkreśla się odporność na odbarwienia i zmienne warunki atmosferyczne. Istotne jest nie uleganie korozji zarówno mechanicznej jak i chemicznej, która może wystąpić w rynnach wykonanych z blachy. W przypadku tworzyw sztucznych odpadają bowiem skutki negatywnego działania dwutlenku siarki, soli oraz wielu innych zanieczyszczeń. Na uwagę zasługują również szerokie możliwości w zakresie kształtek i elementów dodatkowych. Zastosować możemy bowiem, oprócz podstawowych elementów, chociażby narożniki o dowolnych kątach rozwartych (jedno- i dwupłaszczyznowe), czyszczaki z kratką czy też koszyczki do leja spustowego.

Zwróćmy uwagę, że systemy rynnowe z tworzywa sztucznego, w stosunku do elementów blaszanych, są wydajniejsze, co stanowi niewątpliwie zaletę tego typu rozwiązań. Wynika to stąd, że w porównaniu ze stalą współczynnik chropowatości bezwzględnej tworzywa sztucznego jest niższy a co za tym idzie zyskuje się wyższą wydajność hydrauliczną. Zaleta systemów rynnowych z tworzyw sztucznych jest więc oczywista, bowiem przy odwodnieniu określonej połaci dachu można przewidzieć mniejszą ilość lejów spustowych. Ze względu na to, że powierzchnia tworzywa sztucznego jest równa i nie ma występów, proces samooczyszczania jest skuteczny. Tym samym podczas przepływu wody w rynnie nie dochodzi do zawirowań i nie gromadzą się zanieczyszczenia.

Od wielu lat obserwujemy u znacznej części klientów pragnienie posiadania systemu rynnowego w intensywnym kolorze lub w precyzyjnie wskazanym odcieniu koloru z palety RAL. Wymogło to na producentach poszukiwanie nowych rozwiązań, które te potrzeby zaspokoją. W konsekwencji orynnowanie może zostać przygotowane w każdym zaklasyfikowanym odcieniu danego koloru.

Na rynku wciąż dominuje przywiązanie do kolorów zdecydowanych – brązowego lub czerwonego. Takie kolory prawie zawsze odcinają się od pastelowych kolorów elewacji. A do tego mają zdecydowanie mniejszą (niż kolory stonowane, jasne) odporność na szkodliwe działanie promieni słonecznych, które w relatywnie krótkim czasie powodują destrukcję tworzywa i w konsekwencji odbarwianie się systemu. Z drugiej jednak strony ta sytuacja ponownie zmobilizowała producentów do poszukiwań technologicznych. Opracowane zostały nowe tworzywa, które stawiają zdecydowany opór słońcu i dla których problem odbarwień nie istnieje. Nie mniej poszukiwania technologiczne mają swoje odzwierciedlenie w cenie takiego produktu.

A przecież istnieją kolory orynnowania z PVC, które nie ulegają destrukcyjnym działaniom słońca. Wszelkie łagodne kolory – szary, biały czy kremowy mają zwiększoną odporność na promienie słoneczne, a dodatkowo bardzo często współgrają z kolorystyką elewacji – spełniając tym samym znakomicie swoją funkcję przy znacznie mniejszych kosztach.

Pozostaje tylko kwestia, czy traktujemy orynnowanie, jako instalację, która ma się wtapiać w otoczenie i tworzyć zgrabną całość z resztą obiektu, czy przyciągać wzrok i wyraźnie się na tle tego budynku odznaczać.

Stanisław Mirecki,
Prezes Zarządu
Plastmo Polska Sp. z o.o.

Elementy składowe systemu Galeco

Rynny z tworzywa sztucznego nie wymagają czynności związanych z konserwacją. Pamiętajmy jednak aby okresowo sprawdzić czy nie zalegają w rynnach większe nieczystości takie jak na przykład gałęzie. Nie bez znaczenia pozostają szczelne połączenia. Stąd też w kształtkach przewiduje się uszczelki. Są one wklejane, a w niektórych modelach rynien, wykonuje się je z tworzywa EPDM. W uszczelce przewiduje się dwie wargi. Montaż uszczelki w rowku uniemożliwia wysunięcie się uszczelki przy wpinaniu rynny. Istotną rolę odgrywa również wkładka złączki, która montowana jest po wsunięciu dwóch odcinków rynny do wnętrza złączki. Zyskuje się w ten sposób usztywnienie połączenia. Rynny są bowiem zapięte z obu stron, czyli od zewnętrz złączką a od wewnątrz wkładką. Takie rozwiązanie dodatkowo zapewnia wyrównanie powierzchni wewnętrznej rynny.

Podkreśla się wysoką sztywność systemów rynnowych wykonanych z tworzywa sztucznego, dzięki zastosowaniu specjalnych rozwiązań konstrukcyjnych. Odpowiedni kształt profilu rynny, wzdłużne wzmocnienia czy też uchwyty zapobiegające odkształcaniu podczas ruchów dylatacyjnych to tylko niektóre z nich.

Zwróćmy uwagę na jeszcze jedną zaletę systemów rynnowych z tworzywa sztucznego. Dla dekarzy i cieśli może nawet najważniejszą. Chodzi bowiem o łatwość i szybkość montażu. Poszczególne elementy systemu są bowiem lekkie i dokładnie dopasowane. Nie ma potrzeby stosowania specjalistycznych narzędzi, które bardzo często nie należą do tanich. Podczas prac montażowych wystarczą nam jedynie proste narzędzia ręczne. Poszczególne elementy systemu rynnowego z tworzyw sztucznych ze względu na niewielką masę można łatwo transportować. Zwróćmy również uwagę na fakt, że nie ma potrzeby zapewnienia specjalnych warunków przechowywania.

Elementy systemu

Przeanalizujmy teraz poszczególne elementy przykładowego systemu rynnowego z tworzywa sztucznego. Zwróćmy uwagę, że producenci mogą używać innego nazewnictwa w stosunku do poszczególnych składników instalacji.

Elementy składowe systemu Galeco

Z pewnością przydadzą nam się narożniki. W elementach tego typu przewiduje się uszczelki zapewniające szczelność połączenia.

Kluczowym elementem systemu jest rynna. Niektóre modele wykonane są z warstw bazujących na technologii koekstruzji, czyli procesu łączenia dwóch lub więcej warstw wytłoczonych w celu wytworzenia za jednym razem wielowarstwowego produktu. Każda z warstw pełni inną funkcję. Stąd też warstwa zewnętrzna zapewnia odporność na działanie promieni UV tym samym gwarantując trwałość i połysk barwy. Warstwa wewnętrzna zabezpiecza natomiast rynnę przed działaniem czynników o charakterze mechanicznym, będących efektem wpływu masy śniegu. System rynnowy nie obejdzie się bez narożników wewnętrznych. Dzięki specjalnym liniom wskazane jest miejsce dosunięcia rynny z uwzględnieniem temperatury panującej w trakcie montażu. Rynna do deski czołowej, krokwi lub łaty nakrokwiowej mocowana jest za pomocą haka. Istotną cechą haków jest wytrzymałość na duże obciążenia.

Ceny podstawowych elementów systemow rynnowych w PLN/producent

Odpływ przelotowy łączy rynnę z rurą spustową. Konstrukcja typowego odpływu bazuje na systemie progów, które gwarantują szczelność instalacji. Dodatkowo przewiduje się uchwyty boczne montowane do deski czołowej. Zyskuje się więc dodatkową sztywność systemu. Przyda się również hak ze wspornikiem. Jest on w stanie pełnić funkcję haka nakrokwiowego. Połączenia poszczególnych elementów systemu realizowane są poprzez łączniki. Również są one mocowane do deski czołowej, dzięki czemu zwiększa się sztywność instalacji. W elementach tego typu zastosowanie znajdują linie ułatwiające montaż w określonej temperaturze. Rynna zakończana jest poprzez zaślepkę (prawą lub lewą).

Mając już orynnowane krawędzie dachu możemy instalację sprowadzać w dół. Stąd też przyda się kolano o kącie 67°. Łączy ono odpływ z rurą spustową. Tym sposobem rura w sposób estetyczny przylega do elewacji domu. Woda z połaci dachu spływa poprzez rury spustowe. Jeżeli konieczne jest ich łączenie powinniśmy uwzględnić specjalne mufy. Podstawowe cechy elementów tego typu to przede wszystkim konstrukcja uwzględniająca zarówno rozszerzalność jak i kurczenie się rur w zależności od temperatury. Za pomocą obejmy mocowana jest rura spustowa. Trójnik o kącie 67° łączy w jeden spust rury, które schodzą się z różnych stron budynku. Instalacja kończy się osadnikiem. Łączy on system orynnowania za kanalizacją deszczową. Osadnik jest połączony z systemem kanalizacyjnym za pomocą kolana elastycznego.

Rynna systemu Galeco PVC

Wybór rzecz ważna

Jak prawidłowo dobrać poszczególne elementy systemu? Otóż, podczas czynności w tym zakresie można skorzystać ze specjalnych kalkulatorów, które dostępne są na stronach internetowych producentów rynien. Pamiętajmy, że dobierając system powinniśmy wziąć pod uwagę nie tylko kolor ale przede wszystkim wydajność poszczególnych elementów instalacyjnych. Do wyboru mamy szeroką paletę barw począwszy od brązowej i czarnej poprzez zieloną, czerwoną, grafitową, szarą, kończąc na miedzianej i białej. Zwróćmy uwagę, że wielu producentów oferuje również nietypowe kolory rynien. Dobierając poszczególne elementy systemu orynnowania powinniśmy wiedzieć jaka jest efektywna powierzchnia naszego dachu, która podawana jest m2. Wielkość tą można obliczyć za pomocą wzoru: EPD = (B + C/2) x długość dachu (B – odległość w poziomie od narożnika do kalenicy, C – wysokość dachu).

Powinniśmy określić w jaki sposób rynny będą zamontowane do konstrukcji dachu i ściany budynku. Sprawdźmy, najlepiej u producenta konkretnego systemu rynnowego, jaka maksymalna powierzchnia dachu może być odwadniana jedną rurą spustową.

Czy dekarze polubili nowe regulowane narożniki?

Niezmiennie od 15 lat, zgodnie z naszą misją, tworzymy produkty nowatorskie i przyjazne klientom, dlatego też kiedy rok temu wprowadzaliśmy na rynek narożniki regulowane Galeco STAL i Galeco PVC, właściwie nie mieliśmy wątpliwości, że te produkty zrewolucjonizują pracę dekarzy i przyniosą korzyść naszym klientom oszczędzając czas i pieniądze. Kluczem do sukcesu jest innowacyjne choć zarazem bardzo proste rozwiązanie: produkty składają się jedynie z dwóch części (regulowanej i bazowej), przeciętych symetrycznie pod kątem 45°, wystarczy ustawić interesujący nas kąt rozwarcia, połączyć oba elementy i gotowy produkt zamontować na dachu. Rozwiązanie to pomaga uniknąć jakichkolwiek pomyłek w ustalaniu właściwego kąta narożnika – można wręcz pokusić się o stwierdzenie, że jest to rozwiązanie „szyte na miarę” każdej połaci dachowej. Miarą sukcesu produktów są co raz częstsze, przychylne opinię dekarzy, które cenimy najbardziej gdyż potęgują w nas siły do dalszej pracy oraz są źródłem inspiracji.

Tomasz Piotrowski
Dyrektor Sprzedaży i Marketingu
Galeco Sp. z o.o.

Prawidłowy montaż

Chcąc aby nasz system rynnowy z tworzywa sztucznego działał zarówno skutecznie jak i bezawaryjnie powinniśmy na etapie prac montażowych uwzględnić kilka cennych uwag. Przede wszystkim ważne jest zainstalowanie rynien na odpowiedniej wysokości w stosunku do połaci dachu. Zwróćmy uwagę aby rynny nie wystawały poza płaszczyznę stanowiącą przedłużenie dachu. Może dojść bowiem do sytuacji gdzie rynna będzie oparciem dla zalegającego śniegu. Płotki odgrywają istotną rolę nawet w naszym klimacie. To właśnie elementy tego typu zapewniają nie tylko bezpieczeństwo konstrukcji budynku ale co najważniejsze użytkowników obiektu budowlanego. Coraz częściej płotki są uwzględnianie w każdym nowym projekcie budynku. Rynny powinny wystawać poza zakończenie połaci dachowej około połową swej szerokości. Tym sposobem spływająca woda będzie zawsze trafiała do rynny.

Odpowiednie wymagania powinniśmy uwzględnić w przypadku gdy system instalujemy na większych powierzchniach dachów. Ważne jest bowiem zapewnienie kontrolowanego wydłużania się rynien. Istotną rolę odgrywają tzw. punkty stałe w odstępach co 12 m.

Rynny montuje się po obu stronach złączki w sposób zapewniający brak możliwości ruchu. Uchwyty do rynien powinniśmy instalować w odstępach wynoszących 70 cm od siebie. Producenci systemów rynnowych podkreślają, że przypadku terenów gdzie mogą wystąpić intensywne opady śniegu zaleca się zastosowanie odległości pomiędzy uchwytami wynoszące 50 cm. W przeciwnym razie konieczne jest zastosowanie płotków przeciwśniegowych. Płotki okażą się przydatne na dachach, gdzie połać ma wystawę południową a konstrukcja uwzględnia blachę lub inne pokrycie o śliskiej powierzchni.

Ważne jest odpowiednie zabezpieczenie rynny podczas prac związanych z układaniem papy termozgrzewalnej z użyciem palnika. Przy montażu warto zastosować pokrycie uszczelek za pomocą środka poślizgowego. Najlepiej aby prace instalacyjne były wykonywane w temperaturze nie niższej niż 5°C.

Zwróćmy uwagę aby rynnę zawsze ciąć pod kątem prostym. Wystarczy do tego celu piła do metalu o drobnych zębach. Warto uwzględnić w naszym systemie siatkę, która ma zadanie zapewnienie ochrony przez liśćmi i innymi zabrudzeniami. Zadbajmy aby dobrać siatkę o średnicy większej od rynny. Będziemy wtedy mogli siatkę włożyć bezpośrednio do wnętrza rynny.

System rynnowy Kanion firmy Wavin

Zwraca się uwagę, aby rynny były dopasowane zarówno do powierzchni dachu jak i ilości opadów w danym regionie. Chcąc zapewnić samooczyszczanie się rynny powinniśmy zachować spadek od 0,5 do 2% w kierunku rury spustowej. Warto przed montażem zaznajomić się wytycznymi konkretnego systemu rynnowego. W przypadku gdy szerokość połaci przekracza 12 m, spadek w jednym kierunku nie wystarczy i trzeba zrobić go w dwóch kierunkach. Najwyższy punkt jest wówczas pośrodku okapu, a dwa najniższe punkty – po obu stronach połaci. Wymagany spadek otrzymuje się przez odpowiedni montaż haków rynnowych.

W ramach podsumowania przypomnijmy, że jako zalety rynien, które wykonane są z tworzywa sztucznego wymienia się przede wszystkim odporność na udary i odkształcenia plastyczne. Podkreśla się także podwyższoną trwałość koloru również w warunkach dużego nasłonecznienia od strony południowej budynku. Producenci udzielają gwarancji na rynny od 10 do 15 lat. Rynny wykonane z PVC pozwalają na skuteczne odprowadzanie wody dzięki specjalnemu kształtowi profilu.

Dostępność, uniwersalność, estetyka oraz łatwość montażu w dużej mierze decyduje o popularności systemów rynnowych opartych na PVC. Warto więc rozwiązanie tego typu uwzględnić przy doborze naszej instalacji odprowadzania wody z dachu.

Damian Żabicki