Wentylacja izolacji nakrokwiowej cz. 2

Chcąc wyjaśnić kwestię wentylacji termoizolacji nakrokwiowej warto przybliżyć i odróżnić wentylację pokrycia dachowego. O konieczności jej stosowania decyduje rodzaj materiału, z którego wykonane jest pokrycie. Na konieczność wentylowania izolacji nakrokwiowej również wpływa rodzaj zastosowanego materiału.

Wentylacja pokrycia dachowego

Wentylacja pokrycia dachowego zależy od jego rodzaju. Jeżeli zostanie zastosowane pokrycie układane na kontrłatach i łatach to przestrzeń pod pokryciem dachowym jest automatycznie wentylowana. Przestrzeń ta znajduje się między pokryciem wstępnym a pokryciem zasadniczym z uwzględnieniem wlotu (np. w okapie) i wylotu (np. w kalenicy) powietrza. W efekcie kiedy dojdzie do skroplenia pary wodnej na spodniej stronie pokrycia, na łatach i kontrłatach wpuszczone powietrze pod pokrycie odbierając wilgoć wyleci razem z tą wilgocią w kalenicy poza dach. Tym sposobem zapewniona jest wentylacja pokrycia dachowego.

Są również konstrukcje, gdzie pokrycie dachu nie jest wentylowane. Chodzi np. o sztywny podkład w postaci desek, papy i gontu bitumicznego, łupka lub dachowych płytek włókno-cementowych.

Jako ciekawostkę warto podać, że w Szwecji z racji suchego klimatu blacha układana jest na rąbek stojący bezpośrednio na papie, a więc przy braku wentylacji. Co prawda jest zapewniona minimalna wentylacja w postaci mikroszczelin, co wynika z faktu, że blacha nigdy nie przylega idealnie do podłoża zapewniając przepływ powietrza. Jednak takie rozwiązanie w naszych warunkach klimatycznych byłoby bardzo ryzykowne w racji bardzo częstego przechodzenia temperatury przez 0°C. Stąd też w zależności od rodzaju blachy (np. blachodachówka, blacha trapezowa) uwzględnia się kontrłaty i łaty a w przypadku blachy miękkiej trzeba zastosować specjalną matę wentylującą. Wtedy mamy zapewnioną dobrą wentylację tych typów pokryć dachowych.

Wentylacja izolacji nakrokwiowej

W kontekście powyższych rozważań konieczność wentylowania izolacji nakrokwiowej również zależy od materiału jej wykonania.

Stąd też jeżeli izolacja nakrokwiowa bazuje na twardej wełnie mineralnej, bowiem taka również jest oferowana na rynku, trzeba zapewnić odpowiednią wentylację w postaci zastosowania jako warstwy wstępnego krycia membrany wysokoparoprzepuszczalnej oraz układu kontrłat i łat (dla wybranych pokryć zasadniczych). W przypadku gdy pokrycie zasadnicze będzie wymagało tzw. sztywnego podkładu (deskowanie pełne, płyta OSB, sklejka itp. ) np. łupek, gont bitumiczny, miękkie blachy na rąbek stojący, musi być koniecznie wykonana szczelina wentylacyjna 3 – 4 cm, między włóknistym materiałem termoizolacyjnym a sztywnym poszyciem dachu celem zapewnienia prawidłowej wentylacji termoizolacji włóknistej i odprowadzania z niej powstałej tam wilgoci. W takim wariancie należy najpierw na twardej izolacji włóknistej ułożyć kontrłaty o odpowiednim przekroju a na nich dopiero układać sztywne poszycie dachu jako podkład pod wymienione już wyżej rodzaje pokryć zasadniczych.

Fot. 2. Zdjęcie z archiwum Recticel – producenta płyt nakrokwiowych POWERROOF, spełniających wszelkie wymogi techniczne i pożarowe na dachach skośnych.

Izolacja nakrokwiowa bazująca na twardym materiale o strukturze niedyfuzyjnej, najczęściej z twardego poliuretanu PIR, nie musi być wentylowana a więc nie jest wymagana szczelina wentylacyjna, bo nie ma czego wentylować. W efekcie zdecydowanie ułatwione są prace montażowe. To właśnie dlatego twardy poliuretan PIR stanowi najczęstszy materiał wykonywania izolacji nakrokwiowych.

Konieczność stosowania wentylacji izolacji nakrokwiowej jest analogiczna jak w przypadku szczelin wentylacyjnych jakie tworzone są w ścianach trójwarstwowych budynku. I tak też jeżeli jako materiał izolacyjny zastosowanie znajdzie styropian to ściana konstrukcyjna i zewnętrzna licująca na styk przylegają do izolacji. Z kolei zastosowanie wełny wymaga uwzględnienia szczeliny wentylacyjnej (3 – 5 cm) między termoizolacją a licująca ścianą zewnętrzną. Istotną rolę odgrywa przy tym zapewnienie dopływu powietrza od dołu i wylotu u góry ściany, pod okapem dachu. Z kolei w materiale dyfuzyjnie zamkniętym, takim jak chociażby styropian, nie ma potrzeby wykonywania takiej szczeliny.

Reasumując:
– Wentylacja użytkowych pomieszczeń na poddaszu nie ma nic wspólnego z wentylacją termoizolacji dachu lub z wentylacją pokrycia dachowego. Przestrzeń na poddaszu jest szczelnie oddzielona od konstrukcji dachu, termoizolacji dachu i pokrycia dachowego. Jest to realizowane przez szczelne, dokładne ułożenie paroizolacji.
– W nakrokwiowej metodzie termoizolacji dachu skośnego to czy należy wykonać/zapewnić wentylację termoizolacji czy nie, zależy od materiału z jakiego ta termoizolacja jest wykonana.

Wentylacja izolacji nakrokwiowej cz. 2

W systemach nakrokwiowych zapewnienie wentylowania termoizolacji jest bezwzględnie konieczne tylko w przypadku gdy jest ona wykonana z materiału włóknistego, dyfuzyjnie otwartego np. z płyt z twardej wełny mineralnej.

W przypadku, gdy termoizolacja nakrokwiowa jest wykonana z materiału o zamkniętych komórkach, dyfuzyjnie zamkniętego np. z płyt z twardego poliuretanu PIR, nie ma absolutnie żadnego uzasadnienia ani potrzeby wykonania wentylacji takiej termoizolacji.

Damian Żabicki