Więźba dachowa

Czego należy oczekiwać od dobrego projektu konstrukcyjnego?

Wielokrotnie spotykam się z pytaniami typu: Czego właściwie należałoby oczekiwać od projektanta konstrukcji? Co powinien zawierać dobry projekt więźby dachowej? Czy i jak można współpracować z projektantem w trakcie trwania budowy? W niniejszym artykule postaram się odpowiedzieć na te nurtujące wielu Inwestorów czy też Wykonawców pytania.

Podstawowe obowiązki projektanta opisane zostały w Art. 20 Ustawy Prawo Budowlane. Najważniejszym obowiązkiem projektanta jest opracowanie projektu budowlanego zgodnie z rozporządzeniem ministra rozwoju w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego.

Ilekroć w niniejszym artykule jest mowa o projektancie, należy przez to rozumieć projektanta branży konstrukcyjno-budowlanej (popularnie zwanego konstruktorem).

Po czym poznać dobry projekt konstrukcji (dachu)?

Dobry projekt konstrukcji (dotyczy to zarówno konstrukcji dachu jak i całego obiektu) decyduje między innymi o kosztach budowy, pomaga w uniknięciu błędów podczas realizacji zamierzenia budowlanego jak również decyduje o możliwościach ewentualnej rozbudowy czy też zmiany sposobu użytkowania, dlatego nie watro na nim oszczędzać (choć powinienem raczej napisać: skąpić).

Należy mieć na uwadze, że projekt budowlany (po zmianie Ustawy Prawo Budowlane zwany projektem technicznym) jest opracowaniem niezbędnym do przeprowadzenia procesu administracyjnego jakim jest uzyskanie decyzji pozwolenia na budowę. Zwykle zawiera krótki opis techniczny, wyniki podstawowych obliczeń oraz schematycznie wykonaną dokumentację rysunkową.

Doskonale wiemy o tym, że nie jesteśmy w stanie prawidłowo wykonać konstrukcji (dachu na przykład) w oparciu o taką dokumentację, ponieważ brakuje tu m.in. szczegółów wykonania połączeń, rodzajów oraz ilości stosowanych łączników (gwoździe, wkręty, śruby, etc.), szczegółowo wykonanej dokumentacji rysunkowej czy też zestawienia elementów konstrukcyjnych.

Wszystkie powyżej wymienione elementy stanowią zwykle zawartość projektu wykonawczego. Co prawda opracowanie pod nazwą „projekt wykonawczy” nie pojawia się w Ustawie Prawo Budowlane ani rozporządzeniu „..o formie i zakresie projektu…”, a wywodzi się z Ustawy Prawo Zamówień Publicznych, wiadomym jest, że nie można doszukać się szczegółowych informacji odnośnie treści i zawartości jakie powinny się tam (w projekcie wykonawczym) znaleźć. Powszechnie mówi się i stosuje taką niepisaną zasadę, że projekt wykonawczy jest uszczegółowieniem projektu budowlanego (obecnie projektu technicznego). Więc to projekt wykonawczy m.in. branży konstrukcyjno-budowlanej jest opracowaniem, na podstawie którego powinno się wykonywać konstrukcję obiektu. Niestety z różnych względów wykonawcy przystępują do wykonywania robót budowlanych opierając się jedynie na informacjach zawartych w projekcie technicznym, a to skutkuje, że na wielu etapach prac pojawiają się różnego rodzaju problemy, niejasności, a w szczególnych przypadkach nawet konflikty.

Niejednokrotnie spotkałem się z taką opinią, że „projektant wykonał kiepski projekt, a do tego wziął za to niemałe pieniądze, a teraz wykonawca musi się męczyć z takim czymś”. Będąc obiektywnym, należy na taką sytuację spojżeć z szerszej perspektywy. Z jednej strony mamy projektanta, który wykonał pierwszą część swojego zadania czyli projekt techniczny, z drugiej zaś strony mamy wykonawcę, którego zadaniem jest wykonanie tego co projektant zaprojektował, z trzeciej zaś strony jest jeszcze inwestor, który to wszystko finansuje.

Niejednokrotnie bywa tak, ze inwestor nie jest świadomy faktu, że należy opracować projekt wykonawczy, ponieważ szczegóły w nim zawarte pozwolą na wykonanie konstrukcji w sposób szybki, sprawny i bezproblemowy. W mojej ocenie rolą m.in. wykonawcy jest uświadomienie inwestora o potrzebie wykonania projektu wykonawczego. Dlaczego? Ano dlatego, że inwestorzy niejednokrotnie nie dowierzają projektantowi i sądzą, że ten chce ich najzwyczajniej w świecie „naciągnąć” na niepotrzebne koszty.

Patrząc na to wszystko ze strony wykonawcy powinien nasuwać się taki wniosek: „przecież jak w projekcie wykonawczym wszystko będzie rozpisane i rozrysowane to robota będzie łatwa szyba i przyjemna, nie będzie kolizji oraz żadnych wątpliwości”

Projektant także będzie usatysfakcjonowany, ponieważ nie będzie musiał odbierać mnóstwa telefonów z pytaniami typu: „jak wykonać to połączenie”, „w którym miejscu wykonać łączenie płatwi”, itp.

Wzajemna współpraca

Problematyka wzajemnej współpracy pomiędzy wszystkimi osobami w procesie budowlanym, jest zagadnieniem bardzo szerokim. Niejednokrotnie bywa tak, że owej współpracy towarzyszą spore emocje. W mojej opinii wszystko to wynika z niedomówień oraz braku chęci wzajemnego porozumienia się.

Każdy z trzech powyżej wymienionych uczestników procesu budowlanego (Inwestor, Projektant, Wykonawca), patrząc na obiekt (np. konstrukcja dachu) spogląda z nieco innej perspektywy i dostrzega inne aspekty.

Inwestorowi często najbardziej zależy na cenie oraz efekcie końcowym (względy wizualne), Projektant projektuje tak by konstrukcja była bezpieczna i komfortowa (bierze odpowiedzialność za zdrowie i życie osób, które ten obiekt będą użytkować), Wykonawca natomiast chce wykonać to w sposób należyty, zgodnie z projektem oraz rzemiosłem ciesielskim.

Wszystkie te trzy aspekty można pogodzić pod warunkiem chęci współpracy ponieważ tylko z wykorzystaniem wiedzy i doświadczenia zarówno projektanta jak i wykonawcy mamy szansę doprowadzić do tego by powstała konstrukcja była bezpieczna, komfortowa oraz solidnie i ładnie wykonana.

Zmiany rozwiązań projektowych

Należy pamiętać o tym, że jeżeli podczas wykonywania robót ciesielskich dokonamy jakichkolwiek zmian w stosunku do wykonanego projektu, a zmiany te nie będą zaakceptowane oraz potwierdzone przez projektanta konstrukcji, cała odpowiedzialność „spada” na osobę, która tych zmian dokonała. Niesie to za sobą daleko idące konsekwencje, których należy mieć świadomość.

Zmiana projektanta

Jedno z pytań, które dość często słyszę: „Czy projekt wykonawczy może wykonać inny projektant”. Zwykle krótko odpowiadam: „Oczywiście, że może”. Jednak należy pamiętać o tym, że projekt wykonawczy musi być wykonany przez uprawnionego projektanta oraz dołączony do dokumentacji budowy, fakt ten powinien również potwierdzić kierownik budowy dokonując odpowiedniego wpisu do dziennika budowy.